ՄԱԿ-ի ուղերձը` Բնակչության համաշխարհային օրվա առթիվ

Դ-ր Բաբատունդե Օսոտիմեհին, ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի գործադիր տնօրենը, Բնակչության համաշխարհային օրվա առթիվ ուղերձ է հղել.

Ծնունդ տալը, որպես կանոն, կնոջ կյանքի ամենաերջանիկ պահն է: Սակայն այս նույն երևույթը աշխարհի բազմաթիվ կանանց կյանք է խլում: Ամեն օր գրեթե 800 կին է մահանում հղիության կամ ծննդաբերության ժամանակ այնպիսի բարդություններից , որոնք շատ հաճախ կանխարգելելի են:

Եվ ամեն մի մահացող կնոջից բացի ևս մոտ 20-ը առողջությունը խաթարող ծննդաբերական այնպիսի վնասվածքներ է ստանում, ինչպիսին է, օրինակ, գինեկոլոգիական խուզակը: Մենք արդեն ունենք միջազգային կոնսենսուս, թե ինչպես է պետք արձագանքել դրան: Այժմ ընդամենը պահանջվում են ռեսուրսներ և արագացված ու հաստատուն քայլեր:

Կանանց և աղջիկների գոյատևման և բարեկեցության համար աշխատելը մարդու իրավունքի հրամայական է: Եվ որպեսզի սեփական ազգերի զարգացման գործում օգտագործվի կանանց ողջ ներուժը, նրանք պետք է կարողանան պլանավորել իրենց կյանքը և ընտանիքը:

Ահա թե ինչու է միջազգային հանրությունը հաստատակամ վերարտադրողական առողջության համընդհանուր հասանելիությունը առաջնահերթություն դարձնելու հարցում:

Այսօր, երբ մենք նշում ենք Բնակչության համաշխարհային օրը, ժամանակն է նոր լիցք հաղորդելու վերարտադրողական առողջության և հատկապես ընտանիքի կամավոր պլանավորման ծառայությունների համընդհանուր հասանելիություն ապահովելու մեր հանձնառությանը: Այս հանձնառությունն այսօր նույնքան արդիական է, որքան այն ժամանակ, երբ աշխարհի առաջնորդներն ընդունեցին այն 1994 թ.-ին Կահիրեում տեղի ունեցած Բնակչության և զարգացման միջազգային համաժողովի ընթացքում:

Ընտանիքի պլանավորումը մարդու հիմնական իրավունքներից է: Այնուամենայնիվ, այն իմաստազուրկ է մնում, քանի դեռ անհատներն ու զույգերը չունեն բեղմնականխիչ միջոցներից, համապատասխան տեղեկություններից և ծառայություններից օգտվելու հնարավորություն, ինչը թույլ կտար նրանց իրացնել այդ իրավունքը:

Մենք պետք է հոգանք այն 222 միլիոն կանանց կարիքները, ովքեր ցանկանում են հետաձգել կամ խուսափել հղիությունից, սակայն չունեն ժամանակակից բեղմնականխիչներից օգտվելու հնարավորություն: Մինչդեռ դա կօգներ կանխել 21 մլն չծրագրված ծնունդներ, ինչպես նաև 79,000 մայրական և 1,1 մլն նորածնային մահեր:

Մենք նաև պետք է բավարարենք երիտասարդների և հատկապես դեռահաս աղջիկների հատուկ կարիքները: Այսօր զարգացող երկրների մեծ մասում հղիության և ծննդաբերության հետ կապված բարդությունները հանդիսանում են 10-ից 19 տարեկան աղջիկների մահացության հիմնական պատճառը, իսկ սեռական ճանապարհով փոխանցվող վարակների ամենաբարձր ցուցանիշներն առկա են 15-ից 24 տարեկան երիտասարդների շրջանում: Անհրաժեշտ է անհապաղ անդրադառնալ այդ երիտասարդ մարդկանց կարիքներին և մարդու իրավունքներին:

Բնակչության համաշխարհային այս օրը ՄԱԲՀ-ն վերահաստատում է իր հանձնառությունը՝ աշխատելու իր բոլոր գործընկերների հետ, որպեսզի սեռական և վերարտադրողական առողջության ու հատկապես ընտանիքի կամավոր պլանավորման ծառայությունների համընդհանուր հասանելիությունը ճանաչվի որպես 2015 թ.-ից հետո միջազգային զարգացման նոր օրակարգի, ինչպես նաև զարգացման և աղքատության նվազեցման բոլոր ծրագրերի ու քաղաքականությունների առանցքային բաղկացուցիչ:

Միայն դրանից հետո երկրները կկարողանան նվազեցնել աղքատությունը և սոցիալ-տնտեսական անհավասարությունը, բարելավել իրենց ժողովուրդների բարեկեցությունը և պահպանել կանանց, տղամարդկանց և երիտասարդների առողջությունն ու իրավունքները:

Այդ մասին հայտնում են ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի հայաստանյան գրասենյակից: