09/07/2014 11:17
Ուզում եմ հասկանալ, թե ո՞ւր է մեր դիվանագիտությունը, ո՞ւր է Հայաստանի ԱԳՆ-ն
Դեսպանները անում են այն, ինչ իրենց քաղաքական գիծն է թելադրում: Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում անդրադառնալով օրերս Հայաստանում ԱՄՆ դեսպան Ջոն Հեֆֆերնի հայտարարությանը, նման տեսակետ հայտնեց «Ընդդեմ իրավական կամայականության» ՀԿ ղեկավար Լարիսա Ալավերդյանը:
Նրա համոզմամբ՝ այդ հայտարարությունը ոչ թե պատահականություն էր, այլ հստակ քաղաքականության դրսևորումներից մեկը, որը թելադրվում է Արևմուտքի կողմից:
«ԱՄՆ դեսպանը հնարավորություն ուներ ավելի մոտիկից ծանոթանալ Հայաստանում շրջանառվող տեսակետների հետ, ովքեր պնդում են, որ դեմ են մադրիդյան սկզբունքներին: Չունենալով դա և չօգտվելով այդ հնարավորությունից՝ նրանք անտեսում են այդ տեսակետները, ինչպես նաև՝ արցախյան խնդիրը»,- ասաց նա՝ հստակեցնելով, որ դեսպան Հեֆֆերնը նույնպես ունեցել է այդպիսի հնարավորություն, բայց չի կարողացել ճանաչել տվյալ երկրի քաղաքականությունը, որտեղ ինքն աշխատում է:
«Փորձի բերումով՝ նա ավելի շատ է բախվում այդ տեսակետների հետ, որի վրա և պետք է կառուցի իր քաղաքական գիծը, ինչն այս դեպքում՝ նա չի արել: Այստեղ շատ է խոսվել ղարաբաղյան խնդրի շուրջ, որտեղ հստակ դիրքորոշում ենք հայտնել: Բայց դա չի ընդունվել: Հակառակը՝ որպես այդ քաղաքականության շարունակություն, միշտ ընդունվել են անհասցե ու անբովանդակ հայտարարություններ, իսկ հայկական դիրքորոշումը չգիտես ինչու միշտ անտեսվել է»,- ասաց նա:
Ալավերդյանն ընդգծեց, որ միջազգային հանրությունը երբեք չի հատել իր հայտարարությունների սահմանը՝ սահմանափակվելով միայն, թե իրենք խաղաղության կողմնակից են: «Բայց ո՞վ կա, որ խաղաղության կողմնակից չէ: Պետք է մարդը հիվանդ լինի, որ խաղաղության կողմնակից չլինի: Արցախյան խնդիրը շատ նուրբ, բարդ և ծանր հարց է, որին պետք է զգուշորեն մոտենալ: Եթե այդ ամենին չմոտենանք խորքային վերլուծությամբ, ապա նոր փորձանքների ալիք կբարձրանա: Եվ դա վերաբերում է ոչ միայն հայ ժողովրդին, այլև մյուս ժողովուրդներին, ովքեր ապրում են տարածաշրջանում, այդ թվում և՝ ադրբեջանցիներին»,- համոզված է Ալավերդյանը:
Նախկին օմբուդսմենը նկատեց նաև, որ այստեղ մեծ է Ռուսաստանի դերը, որը սակայն տարօրինակ պահվածք է դրսևորում: «Ռուսատանը տարիներ շարունակ լինելով համանախագահող երկիր և Հայաստանի դաշնակից՝ աչքի չի ընկել ոչ մի քայլով: Եվ հենց այստեղ է, որ պետք է մեխը փնտրենք: Անշուշտ կան փորձագետներ, ովքեր Ռուսաստանի լռությամբ ուրախանում են, սակայն դրանում ոչ մի լավ բան չի կարող լինել: Ռուսաստանը տարիներ շարունակ հայտարարել է, թե ինքը ունի օբյեկտիվ տեսակետ այդ հարցի հետ կապված, որի մասին ոչ ոք չի հետաքրքրվել»,- ասաց նա:
Լարիսա Ալավերդյանը սակայն նկատեց, որ եթե Ռուսաստանը Հայաստանի դաշնակիցն է, ինչպես որ հայտարարում է ամեն քայլափոխի, պետք հենց ինքը շահագրգռված լիներ այս խնդրով և գործին որևէ ընթացք հաղորդեր: «Ռուասատանը հենց ինքը պետք է ձեռնամուխ լիներ որպեսզի հրաժարվեին այդ ոչ իրավական մադրիդյան սկզբունքներից: Իսկ եթե Ռուաստանը չի խոսում, դա ավելի մեծ վտանգի մասին է հուշում: Ավելին՝ մադրիդյան սկզբունքներին կողմնակից և բիշկեքյան հանդիպման հեղինակ և նախաձեռնող Ռուսաստանը կողմ է, որպեսզի Հայաստանը ռազմական ուժերը դուրս բերի ազատագրված տարածքներից»,- նշեց նա՝ հավելելով, որ դա են վկայում ոչ միայն հանգամանքները, այլև փաստերը:
Լարիսա Ալավերդյանի համոզմամբ՝ այս ամենը Հայաստանի վարած թույլ քաղաքականության հետևանքն է, որի պատճառով տուժում է ոչ միայն արցախյան հարցը, այլև երկու հայկական պետությունների ժողովուրդները միասին: «Չեմ կարող ասել, թե Հայաստանի դեսպանները գրագետ չեն, բայց այստեղ ևս փորձառու դիվանագիտություն է անհրաժեշտ: Հայաստանը որոշել է վարել հատուկ լռության քաղաքականություն: Հենց այդ լռությունն է մեր բոլոր դժբախտությունների ու անհաջողությունների պատճառը: Սկսած 93 թվականից՝ Հայաստանը արտաքին քաղաքական աշխարհում պարտություն է կրում: Ուզում եմ հասկանալ, թե ո՞ւր է մեր դիվանագիտությունը, ո՞ւր են մեր դեսպանները, ո՞ւր է Հայաստանի ԱԳՆ-ն»,- այսպիսի հարցարդում արեց Ալավերդյանը ու շեշտեց, որ եթե չի փոխվում այդ քաղաքական գիծը, դեմքերի փոփոխմամբ առավելևս ոչինչ չի փոխվի:
Անդրադառնալով միջազգային հանրության գնահատականներին, այդ թվում՝ Հեֆֆերնի ու մյուս չինովնիկների հայտարարություններին՝ Ալավերդյանը նկատեց, որ առհասարակ միջազգային հանրությունը անդադար հանդես է գալիս նույնաբովանդակ ու նույնանման հայտարարություններով: Նրա խոսքով՝ տարիներ շարունակ հնչում է, որ բոլորը կողմնակից են միայն խաղաղությանը, բայց այս առումով ոչ մի լուրջ քայլ չեն ձեռնարկում: «Ոչ ոք չի հայտարարում, որ ԼՂՀ-ն չի կարող լինել Ադրբեջանի կազմում: Թերևս մեկ կամ երկու անգամ հնչել է, բայց դա ընդամենը հնչել է միայն ճառերում: Այդ մասին չկա որևէ փաստաթուղթ: Եվ 20 տարի լռելով՝ Հայաստանը կորցրել է իր բոլոր հնարավորությունները: Ես համոզված եմ, որ Հայաստանում որևէ մի դեսպան կամ ԱԳ նախարար, կամ նախագահ չի արել պահանջված գործը, որի համար մենք ունենք այնպիսի ապացույցներ, որին կնախանձեր ցանկացած դիվանագիտական դպրոց»:
Ի դեպ՝ Ալավերդյանի համոզմամբ այդ դիվանագիտական դպրոցի դասընթացը չեն կերտել նաև ԵԽԽՎ հայկական պատվիրակության ներկայացուցիչները, ովքեր այս ու այն կողմ արդարանում և պարծենում են, թե իրենց լռությամբ կանխել են Ադրբեջանի հերթական ագրեսիան: «Հայկական պատվիրակությունը համարում է, թե հերթական բարոյական հաղթանակն է իրկանացրել, բայց իրկանում դա այդպես չէ: Հայաստանի լռությունն է, որ այսօր Ադրբեջանը որդեգրել է ագրեսիվ պահվածք և հանդես է գալիս, բիրտ ու անգրագետ հայտարարություններով: Ես ինքս ժամանակին եղել եմ ԵԽԽՎ պատվիրակության անդամ և իմ դիրքորոշման համար խիստ պատիժ եմ կրել, բայց թույլ չեմ տվել, որ ինչ-որ անգրագետ ադրբեջանցի Հայաստանի վրա ցեխ շպրտի: Դրա համար ինձ և´ կշտամբել են, և´ զրկել ԱԺ-ում խոսելու իրավունքից, և´ հայտարարել «պերսոնա նոն գրադե»»,- եզրափակեց նա: