Շարժական կապի ծածկույթն ապահովում են, բայց անհավասար

Ազգ օրաթերթի մեկնաբան Արա Մարտիրոսյանն այսօր անդրադարձել է Հայաստանում բջջային կապի ծածկույթի խնդրին: itel.am կայքը ներկայացնում ենք նրա հոդվածը:

Հեռահաղորդակցության ոլորտի երեք օպերատորները` «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ը, «Օրանժ Արմենիան» և «Արմենտելը» պարտավոր են տեղեկատվություն հրապարակել այն մասին, թե ինչպես են ապահովում շարժական կապի ծածկույթը Հայաստանի Հանրապետության տարածքում: Ավելի կոնկրետ, ընկերություններն իրենց գործառնական գրասենյակներում և ինտերներտային կայքերում պետք է հրապարակեն յուրաքանչյուրն իր կողմից էլեկտրոնային հաղորդակցության շարժական կապի ծածկույթով ապահովված բնակավայրերի ցանկը, այդ բնակավայրերում կիրառվող շարժական բջջային կապի տեխնոլոգիաները և մատուցվող ծառայությունները, ինչպես նաև այն բնակավայրերի ցանկը, որտեղ չեն ապահովել շարժական կապի ծածկույթ: Նման որոշում այս տարվա ապրիլի 2-ին ընդունել էր հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը:

Անցած ամիսների ընթացքում բոլոր երեք ընկերություններն էլ հրապարակեցին պահանջվող տեղեկատվությունը, բայց ակնհայտ է, որ խնդիրը հստակեցման կարիք ունի:

«Օրանժ Արմենիան», օրինակ, շարժական կապի ծածկույթ ունեցող բնակավայրերի թվում նշել է այն բնակավայրերը, որտեղ առկա է 2G ցանցը, միաժամանակ տարբերակում մտցնելով ներբեռնման մինչև 42,2 Մբիթ/վրկ արագություն ապահովող (H+) տեխնոլոգիայի (HSDPA) և ներբեռնման մինչև 21,6 Մբիթ/վրկ արագություն ապահովող տեխնոլոգիայի միջև: Վերջինս նշված է որպես 3G+: Մինչդեռ, թե՛ այսպես կոչված 3G+ը, թե՛ H+ը կամ HSDPA-ը նույն 3G-ի մաս են կազմում:

Ընդհանուր առմամբ «Օրանժ Արմենիան» շարժական կապի ծածկույթ է ապահովում 811 բնակավայրերում: Ընկերության 3G ծածկույթը հասանելի է Հայաստանի 783 բնակավայրում, որից ներբեռնման մինչև 42,2 Մբիթ/վրկ արագություն (H+) է ապահովում 326 բնակավայրերում: «Օրանժ Արմենիայի» ծածկույթից դուրս է մնում 203 բնակավայր: Ընկերության ծածկույթից դուրս են մնացել Սյունիքի մարզի 52 բնակավայր, Գեղարքունիքի մարզի 29, Լոռու և Վայոց Ձորի մարզերի 28-ական բնակավայրեր, Արագածոտնի մարզի 15 բնակավայր:

«ՎիվաՍել-ՄՏՍ» ընկերության հրապարակած տեղեկատվության մեջ շարժական կապի 3G ծառայությունների վերոնշյալ 2 տեխնոլոգիաները չեն առանձնացվել: Ըստ այդմ, նրա 3G-ն հասանելի է 946 բնակավայրում: Համաձայն ընկերության տարածած տեղեկատվության, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ը, Dual Carrier HSDPA տեխնոլոգիայով ներբեռնման մինչև 42,2 Մբիթ/վրկ արագություն է ապահովում 615 բնակավայրում (48 քաղաք և 567 գյուղ): Ընդ որում, ընկերության HSDPA ցանցը գործում է Հայաստանի բնակեցված տարածքի ավելի քան 86 տոկոսում: Միաժամանակ, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ը միակ օպերատորն է, որն ապահովում է գերարագ 4G շարժական կապի ծառայություններ: Ներկայումս նրա 4G տեխնոլոգիան հասանելի է Երևանի բոլոր վարչական շրջաններում, Գյումրիում, Վանաձորում, Դիլիջանում և Ծաղկաձորում: Տեղեկացնենք, որ 4G-ն ներբեռբման համար ապահովում է տեսականորեն մինչև 150 Մբիթ/վրկ արագություն, իսկ վերբեռնման համար՝ մինչև 50Մբիթ/վրկ:

Այսպիսով, «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի ծածկույթն ապահովվում է ընդհանուր առմամբ 986 բնակավայրում, որոնցից 959-ում 2G-ի հետ մեկտեղ առկա են 3G, իսկ 16-ում՝ նաև 4G ցանցերը: Ընկերության ծածկույթում ներառված չէ ընդամենը 18 բնակավայր՝ 5- ական բնակավայր Արագածոտնի և Սյունիքի, 3 բնակավայր՝ Գեղարքունիքի, 1-ական բնակավայր՝ Արմավիրի, Լոռու, Շիրակի, Վայոց Ձորի և Տավուշի մարզերում:

Արմենտել ընկերության GSM (2G) ցանցը ներառում է 644 բնակավայր, իսկ UMTS (3G) ցանցն առկա է այդ բնակավայրերից ընդամենը 330-ում: «Արմենտելի» կայք էջում զետեղված տեղեկատվությունը ձևաչափով տարբերվում է մյուս երկու օպերատորների տրամադրած տեղեկատվությունից: Ըստ այդմ, նշված է, որ ընկերությունը, մասնակիորեն GSM տեխնոլոգիայով, այսինքն 2G-ով է ապահովում 410 բնակավայր: 3G-ն մասնակիորոն հասանելի է 59 բնակավայրում: Արդյունքում, ընկերության GSM ծածկույթից դուրս է մնացել 150 բնակավայր, իսկ 3G ցանցը հասանելի չէ 496 բնակավայրում:

Հետաքրքրական է, որ այդքան բնակավայրերում չապահովելով ծածկույթ, «Արմենտելի» (Beeline) նշում է, որ ընկերությունը բջջային կապի ծածկույթ է ապահովում Հայաստանի տարածքի 98 տոկոսում: Այսինքն, գրեթե այնքան, որքան «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ը (99.5 տոկոս), որը ծածկույթ չուներ ընդամենը 18 բնակավայրում: Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովն էլ առանձնապես չի հետաքրքրվում, թե ինչպես է ստացվում, որ ծածկույթի ապահովված բնակավայրերի թվի նման ահռելի տարբերության պարագայում, տոկոսային առումով «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ի ու «Արմենտելի» ներկայացրած տվյալները գրեթե նույնն են:

Հաջորդը: Իր պաշտոնական կայք էջում «Օրանժ Արմենիան» նշում է, որ տրամադրում է «ամենամեծ 3G+ ցանցի ծածկույթ Հայաստանի տարածքում»: Այնինչ, ինչպես արդեն նշեցինք, 3G+-ը դա ըստ էության նույն 3G-ն է, իսկ ամենից մեծ 3G ծածկույթ է ապահովում «ՎիվաՍել-ՄՏՍ»-ը 959 բնակավայրում, «Օրանժ Արմենիայի» ընդամենը 783 բնակավայրի դիմաց: Նման իրավիճակում բաժանորդների համար թյուրիմացություն է առաջանում և նրանք, չունենալով մասնագիտական կրթություն, չեն կարողանում տարբերակել, թե ո՞ւմ ասածն է համապատասխանում իրականությանը և ի՞նչ ասել է 3G, H+ կամ 3G+: Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի պարտականությունն է պահանջել ընկերություններից պարզ և հասկանալի ձևակերպումներով հանրությանը ներկայացնել պահանջվող տեղեկատվությունը, զերծ մնալով շփոթություններ առաջացնելուց և այդպիսով վարկանիշ բարձրացնելուց:

Թերևս, նաև իրենք օպերատորները պետք է մշակեն և տվյալներ ներկայացնեն ծածկույթով ապահովված և ծածկույթից դուրս մնացած բնակավայրերի համադրելի և միասնական ձևաչափ, որտեղ բացառվեն տեխնոլոգիաների սուբյեկտիվ հասկացությունները, ինչպիսիք են, օրինակ H+-ը կամ 3G+-ը: Ներկայումս բջջային հեռախոսների բազմաթիվ մոդելներ, 3G ցանցում գտնվելու ժամանակ, անկախ նրանից, թե տվյալ տեղանքում 3G-ն ո՞ր տեխնոլոգիայով է տրամադրվում` UMTS, WCDMA թե HSPA, իրենց էկրանին ցույց են տալիս բացառապես 3G: Միայն առանձին արտադրողներ են HSPA ցանցը որսալու դեպքում օգտագործում H+ խորհրդանիշը:

Մի խոսքով, խնդիրն իսկապես առկա է և այն առավելապես առնչվում է արդար և ազնիվ մրցակցությանը, ապա նաև բաժանորդներին մոլորեցնելուց զերծ մնալուն: Այսինքն, կարգավորող մարմինը այստեղ դեռևս կարգավորելու հարցեր ունի:

Միաժամանակ, ճիշտ կլիներ և հուսով ենք, որ հանձնաժողովը կհրապարակի համեմատական տեղեկատվություն, որտեղ նշված կլինի, թե օպերատորներից յուրաքանչյուրն ի՞նչ ծածկույթ ունի և որտե՞ղ ընդհանրապես ծածկույթ չունի՝ ըստ բնակավայրերի և տոկոսային առումով: