02/10/2014 09:08
Ինձ համար երրորդ երկիր չկա, կա Հայաստան. Հակոբ Ինջիղուլյանը տանն է
Եռագույն ու ժամանումների լուսատախտակին նայող տասնյակ աչքեր:
«Զվարթնոց» օդանավակայանն այս գիշեր ավելի քան բազմամարդ է: Սրահում մի ամբողջ գյուղ է սպասում: Սպասում է ուղիղ 1 տարի, 1 ամիս ու 23 օր...
Այս գիշեր երրորդ երկրից Հայաստան է վերադառնում անցյալ տարվա օգոստոսին Ադրբեջանում հայտնված հայ զինվոր Հակոբ Ինջիղուլյանը:
Վերջապես ինքնաթիռը վայրէջք է կատարում: 5 րոպե, 10, 15 ու Հակոբը եղբոր հետ ուր որ է կգա.
«Մի տարուց ավելի սպասեցինք, հիմա այս մի քանի րոպեն էլ չեմ դիմանում»,- ժպտում է Հակոբի հայրը` Գևորգ Ինջիղուլյանը:
Սրահում ծափեր են լսվում, մեկը բղավում է` եկան: Ուղևորների մեջ երևում է Հարություն Ինջիղուլյանը` Հակոբի եղբայրն, ու բոլորը հարցնում են` բա Հակո՞բը...
Մի քանի վայրկյան ու եղբոր հետևից մանկական պայծառությամբ, թռչկոտելով սրահ է վազում Հակոբը: Գրկախառնություններ, առաջին բառեր ու հայ զինվորը տանն է: Եռագույնն էլ` արդեն ուսերին:
«Չափազանց ուրախ եմ, որ հայրենիքում եմ»,- իրեն դիմավորելու եկած լրագրողներին ասում է Հակոբ Ինջիղուլյանն ու շարունակում. «Իմ կամքով եմ եկել: Գերությանս ամբողջ ընթացքում միշտ ցանկացել եմ Հայաստան հետ գալ: Ամենաշատը գյուղն էի կարոտում, տունն ու հարազատներին: Բացի այդ դեռ ծառայությունս եմ շարունակելու, 9 ամիս ունեի ծառայելու ու ուզում եմ մինչև վերջ պարտքս տամ»:
Հակոբը վերահաստատում է` 2013 թ.-ի օգոստոսի 7-ի լույս 8-ի գիշերն ադրբեջանական կողմում է հայտնվել տեղանքում չկողմնորոշվելու պատճառով:
Լրագրողները հետաքրքրվում են` ի՞նչ պայմաններում են նրան պահել Ադրբեջանում, ենթարկվե՞լ է արդյոք բռնությունների.
«Այո, ինձ ծեծել են նաև նվաստացումներ են եղել, հայհոյել են: Ասում էին, եթե մեր ասածով չշարժվես` էն չոնբանի օրը կընկնես» (նկատի ունի Ադրբեջանում գերության մեջ մահացած 19-ամյա հայ հովիվ Մանվել Սարիբեկյանին, ով, ադրբեջանական կողմի պնդմամբ ինքնասպան էր եղել- հեղ.): Սպառնում էին, որ կգնդակահարեն»,- պատմում է Հակոբը:
Նրա խոսքով` ադրբեջանական հեռուստաընկերությունների կողմից Ժնևյան կոնվենցիայի խախտմամբ նկարահանված իր հարցազրույցները ևս ճնշումների արդյունք էին.
«Այդ հարցազրույցներից առաջ, անգամ Կարմիր խաչի այցելություններից առաջ ինձ կանչում էին ու ասում, թե ես ինչ պետք է խոսեմ: Իմ ընտանիքի գրած նամակներն էին ընթերցում»,- ասում է Հակոբ Ինջիղուլյանն ու անդրադառնալով երրորդ երկիր տեղափոխվելու իր որոշմանը` բացատրում.
«Ադրբեջանում ինձ ասում էին, որ եթե փորձեմ փախնել գերությունից կամ պահանջեմ միանգամից Հայաստան գալ, ապա ինձ կգնդակահարեն: Դրա համար էլ ընտրվեց երրորդ երկիր գնալու տարբերակը: Այնտեղ ինձ պահում էին հինգ հարկանի ռազմագաղութում: Կար նաև կառաուլ»,- ասում է Հակոբը` նշելով, որ ռազմագաղութում այլ հայերի էլ է հանդիպել, բայց դեռևս չի ցանկանում մանրամասնել այդ մասին:
Լրագրողները հետաքրքրվում են` ի՞նչ բնույթի տեղեկություններ էր ադրբեջանական կողմը ցանկանում կորզել Հակոբ Ինջիղուլյանից:
«Դե իմ ծառայության մասին էին հարցնում ու քաղաքականության»,- ասում է:
Ինչ վերաբերում է գերության մեջ պատշաճ բժշկական զննումների ապահովմանը, ապա Հակոբ Ինջիղուլյանին, իր խոսքով, միայն մեկ անգամ է բժիշկ այցելել.
«Այն էլ` սկզբում, երբ ինձ բռնեցին: Այդ ժամանակ ծեծեցին ու հաջորդ օրը բժիշկ եկավ»,- պատմում է Հակոբը:
Վերջում արդեն անձնական հարցեր` սիրած աղջկա, ընտանիք կազմելու պլանների մասին. «Ժամանակն է արդեն` 23 տարեկան եմ»,- ժպտալով ասում է Հակոբն ու նորից վազում հարազատների մոտ:
Մինչ այդ հայրը շնորհակալություն է հայտնում ՄԱԿ-ին, Կարմիր խաչին, Հայաստանի Պաշտպանության նախարարությանը` նախարար Սեյրան Օհանյանի գլխավորությամբ, ու բոլոր նրանց, ովքեր սպասում էին Հակոբին:
«Հակո'բ, իսկ երրորդ երկրում մնալու հնարավորություն կար, այնուամենայնիվ, ինչո՞ւ որոշեցիր վերադառնալ»,- արդեն հեռանալիս հարցնում է լրագրողներից մեկը:
«Երրորդ երկիր ինձ համար գոյություն չունի: Իմ համար Հայաստան կա»,- պատասխանում է Հակոբն ու գրկում հորը.
«Հն, տու՞ն ենք գնում...»,- հարցնում է հայրը. «Չէ, սկզբում եկեղեցի, հետո նոր` տուն»,- պատասխանում է շարքային Ինջիղուլյանը...
ՀԳ. Հակոբ Ինջիղուլյանն Ադրբեջանում էր հայտնվել 2013թ օգոստոսի 7-ի լույս 8-ի գիշերը` մարտական հերթապահության ժամանակ տեղանքում չկողմնորոշվելու պատճառով: Նրա գերության գտնվելու ընթացքում, Ադրբեջանը խախտել է Ժնևյան կոնվենցիայի ռազմագերիներին վերաբերող մի շարք դրույթներ: Մասնավորապես` նրա մասնակցությամբ հարցազրույցներ է նկարահանել, նրան զրկել է համազգեստից ու ստիպել է հագնել Ադրբեջանի ԶՈւ համազգեստ: Հակոբին չի տրամադրել օպտիկական ակնոց, որը կարևորագույն նշանակություն ուներ նրա համար:
Այս տարվա օգոստոսի 26-ին ադրբեջանական կողմը Հակոբ Ինջիղուլյանին ուղարկել է երրորդ երկիր:
