29/06/2015 15:46
Շղթայական փլուզումների վտանգ է ստեղծվել.Ինչպե՞ս ՀԷՑ-ը հայտնվեց սնանկության շեմին
Տնտեսության զարգացման տեսանկյունից, որքան էլ էլեկտրաէներգիայի թանկացումն առաջին հերթին նպատակահարմար չէ կառավարությանը, այնուհանդերձ գործադիրի ղեկավարը սակագինը չեղարկելու պահանջը հիմնավոր չի համարում։ Ավելին, կարծում է, որ դրա հետեւանքները կարող են շատ ավելի ծանր լինել հասարակության ու տնտեսության համար։
Իրականում վարչապետի այդ մտահոգություններն հիմքեր ունեն։ Բաշխիչ ցանցերում առաջացել է ֆինանսական բաց եւ որեւէ մեկը պետք է այն փակի։ Եթե դա չարվի, տուժելու է ամբողջ համակարգը՝ հայտնվելով փոխադրաձ չվճարումների շղթայում, ինչը երկիրը դարձյալ կարող է ներքաշել հովհարային անջատումների մեջ։
Ելնելով դրանից՝ Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովը որոշել է, որ դա պետք է արվի սակագնի բարձրացման միջոցով։ Բայց այնպես չէ, որ այդ ճանապարհը խնդրի լուծման միակ տարբերակն է։ Անշուշտ, կարելի է այստեղից-այնտեղից գումար հայթայթել եւ փակել համակարգում առաջացած ֆինանսական ճեղքվածքները։ Նախկինի փորձը ցույց է տալիս, որ այդպիսի հնարավորություններ կարելի է գտնել։ Բայց դա ամենեւին էլ խնդրի լավագույն լուծումը չէ։ Այն կարող է ընդամենը ժամանակավոր արդյունք տալ։
Որ բաշխիչ ցանցերում կառավարման մակարդակը ցածր է, փաստ է։ Պատահական չէ, որ մենաշնորհային դաշտում գործող ընկերությունը, հայտնվել է սնանկացման եզրին եւ այնքան պարտքեր է կուտակել, որ դրանք արդեն գերազանցում են սեփական ակտիվները։ Սա աբսուրդ է, կայուն եկամուտներով ապահովված եւ բարձր շահութաբերության մակարդակ ունեցող ընկերության համար։
Տարօրինակ է, որ այդ իրավիճակը քիչ է հետաքրքրում ընկերության սեփականատիրոջը։ Թեեւ թվում է, թե առաջին հերթին վերջինս պետք է մտահոգված լիներ դրա համար։ Ընկերությունը, բնականաբար, կանգնած չէր լինի սնանկացման շեմին, եթե ֆինանսական ռեսուրսներն արդյունավետ օգտագործվեին, չլինեին անհասկանալի ծախսեր կամ իրականացվող գնումները գերազանցեին շուկայական արժեքի ասենք՝ 40 տոկոսը։
ԲԷՑ-երում, անշուշտ, խնդիրները շատ են, բայց պետք է հասկանալ, որ հոսանքի թանկացման պատճառները միայն այս ընկերությամբ չեն սահմանափակվում։ Այն ընդամենը համակարգի բազմաթիվ օղակներից մեկն է, որը սակագների ձեւավորման մեջ ունի իր մասնաբաժինը։
Սակագների ավելի մեծ բաղադրիչը ձեւավորվում է արտադրող կայաններում։ Ոչ միայն ԲԷՑ-երում, այլեւ այստեղ է պետք որոնել հոսանքի բարձր գին ունենալու պատճառները։ Խնդիրը ջերմային որոշ կայանների թանկ արտադրության հետ է կապված։ Մի բան, ինչը պարտադրում է օր առաջ մտածել դրանց փոխարինող հզորությունների ստեղծման մասին։
Սա խնդիր է, որի լուծումը բնականաբար մեկ կամ երկու օրում անհնարին է տալ։ Դա ժամանակ է պահանջում։ Բայց այդ մասին անհրաժեշտ էր շատ ավելի վաղուց մտածել՝ այսօր նման իրավիճակի առջեւ չկանգնելու համար։
Որքան էլ վերջին մեկ տարում, կարծես, ակտիվ գործընթացներ են տեղի ունենում էներգետիկ ոլորտում, այնուհանդերձ տարիներ կպահանջվի մինչեւ դրանք սկսեն իրենց զգացնել տալ։ Իսկ մինչ այդ, պահից թելադրված լուծումներն այստեղ քիչ, թե շատ էական արդյունքի չեն կարող հանգեցնել։ Ասենք թե գտնվեցին միջոցներ եւ մեկ տարով հետաձգվեց հոսանքի սակագնի բարձրացումը։ Դա լինելու է խնդրի ընդամենը ժամանակավոր լուծում եւ ֆինանսական միջոցների անիմաստ կորուստ։