Կենսախինդ, խորիմաստ ու հումորով կին էր, ում հետ անցկացրած ամեն մի օրը կարևոր էր. Արման Նավասարդյանը՝ երեկվա ու այսօրվա մասին

Դերն անգիր անել ու ասել՝ դեռ չի նշանակում արտիստ լինել: Արտիստիզմը մարդու ներսից է գալիս, ներաշխարհից: Իսկ երբ դրան ավելանում է նաև կոլորիտն ու խարիզման՝ ապա արտիստական պատկերն ամբողջական է դառնում:

Ցավոք, այսօր արտիստներ տասնամյակը մեկ են ծնվում, ինչին ի հակադրություն՝ բազմաթիվ են առանց էմոցիաների էկրանային «աստղերը»:

Aysor.am-ի զրուցակիցը Սոս Սարգսյանի անվան համազգային թատրոնի դերասան Արման Նավասարդյանն է: Արտիստ, ում ներկայությունը ցանկացած նախագծում այդ իսկ նախագծի հաջողության ուղիղ կեսն է ապահովում:

- Արման, օրեր առաջ մեզ հետ զրույցում տեղեկացրեցիք, որ նկարահանվում եք ռուսական արտադրության սիթքոմում: Կարծում եմ՝ շատերն ինձ հետ կհամաձայնվեն, որ դուք հայ դերասանների մեջ տարբերվում եք Ձեր առանձնահատուկ կոլորիտով: Զարմանալի է, որ Ձեզ չենք հանդիպում ամեն օր ծնվող հայկական սիթքոմներում ու սերիալներում: Առաջարկի՞ պակաս է, թե՞ մերժում եք:

- Ճիշտն ասած՝ առաջարկ ունեցել եմ, բայց հրաժարվել եմ: Գիտեք, սերիալը դերասաններին շատ-շատ հարցերում սահմանափակում է, «կապում»: Եթերը լցնելու խնդիր կա, ու, բնականաբար, իրավունք չունես հիվանդանալու, քաղաքից բացակայելու: Միշտ զարմացել եմ իմ այն կոլեգաների վրա, ովքեր կարողացել են այդպես աշխատել:

- Այդ դեպքում, ինչո՞ւ համաձայնվեցիք նկարահանվել Ռուսաստանում: Չէ՞ որ այդ ամենին ավելանում է նաև երկրից երկիր գնալը:

- Տեղին է հարցը (ծիծաղում է՝ հեղ.): Նախ, պետք է նշեմ աշխատանքային գործընթացում նրանց պրոֆեսիոնալիզմը: Հավատացեք, այստեղի և այնտեղի աշխատանքային ընթացքը շատ է տարբերվում: Ֆինանսի մասին էլ չասեմ: Այնտեղ անհամեմատ բարձր են վարձատրում դերասանին:

- Ի դեպ, ինչպե՞ս են Ձեր ռուս կոլեգաներն ընդունում իրենց սիթքոմում հայտնված միակ հայ դերասանին:

- Շատ լավ: Միայն թե սկզբից մտածում էին, որ Հայաստանից եմ գնացել, «ջարդված» ռուսերենով պետք է խոսեմ՝ «моя тебя не понимает» տարբերակով: Հիմա երբեմն իրենք են ասում՝ ի՞նչ կլինի, մի քիչ կոտրած ռուսերենով խոսիր ֆիլմում (ծիծաղում է՝ հեղ.):

- Մենք Ձեզ միշտ հանդիպում ենք կատակերգական ֆիլմերում: Երբևէ ցանկություն չե՞ք ունեցել հանդես գալ դրամատիկ ժանրում:

- Իհարկե, նման ցանկություն ունեմ, շատ-շա՜տ մեծ է ցանկությունս: Վերջերս Մոսկվայում մի հետաքրքիր գործում նկարահանվելու առիթ ունեցա, որը թեև դիպլոմային աշխատանք էր, բայց, կարծում եմ, հաջողություն կունենա: Դրամատիկ դեր է, մարմնավորել եմ նկարիչ, կոլաժիստ Վազգեն Բաժբեուկ-Մելիքյանին, ով ողբերգական մահ է ունեցել. իմանալով, որ պարկինսոնի հիվանդությամբ է տառապում՝ ինքնասպանություն է գործել, որպեսզի բեռ չդառնա ուրիշների համար… Բայց դե, ճիշտ եք նկատել, այսօրվա կինոշուկան նման միտում ունի. դերասանին մի ժանրում հաջողված տեսնում են ու որոշում՝ լավ է, նրան այս տեսանկյունից կզբաղեցնենք:

- Ձեր թույլտվությամբ, մի փոքր էլ անձնական տիրույթ «ներխուժենք»…

- Թեև ես չեմ սիրում անձնական կյանքս հանրայնացնել, բայց փորձենք…

- Ձեր կինը Ձեր բնագավառի՞ց է:

- Չէ-չէ, մասնագիտությամբ ֆինանսիստ է, փողերս է հաշվում (ծիծաղում է՝ հեղ.): Շատ լավ մայր, կին ու տնային տնտեսուհի է:

- Քանի՞ բալիկ ունեք:

- Երկու՝ տղա և աղջիկ: Տղաս շուտով 6, աղջիկս՝ 2 տարեկան կդառնա:

- Ինչպե՞ս է՝ դերասան շատ հայրիկների նման չեք փորձում Ձեր որդուն ֆիլմերում նկարահանել:

- Դա նրա որոշելու հարցն է, զոռով ոչինչ անել չի կարելի: Եթե տեսնեմ, որ նման ցանկություն ունի, ու, մեկտեղ, նաև շնորք, ինչո՞ւ ոչ, կընդառաջեմ… Բայց դեմ եմ այն տենդենցին, որ երեխաներին 4-5 տարեկանից ծանրաբեռնում, այս կամ այն խմբակներ են տանում: Այդ տարիքի երեխան պետք է իր տուն-տունիկը, պահմտոցին խաղա, իր հեքիաթները կարդա… Այ, դեմ չեմ, որ աղջիկ երեխաներին պարի դասընթացների են ուղարկում, բայց դե դրան էլ ձև ու չափ կա: Երբեմն տեսնում ես՝ 6-7 տարեկան աղջիկ երեխաները պորտները բացած լատինո են պարում: Չգիտեմ, ինձ համար տհաճ է այդ տեսարանը, ակնահաճո չէ: Ինչո՞ւ եք այդ երեխաներին տկլորացնում, ներկում գցում բեմերը: Պետք չի, մի պղտորեք նրանց մանկությունը, դա հաստատ կազդի իրենց հոգեբանության վրա… Գիտեք, բոլոր կայացած մարդիկ խորապես կապված են իրենց մանկության հետ, ու ես չեմ տեսել որևէ մեծ, օրինակ՝ դերասանի, ով 4-5-6 տարեկանում խմբակ է հաճախել…

- Ամեն դեպքում, ինչպե՞ս կարձագանքեք, եթե հետագայում Ձեր երեխաները որոշեն Ձեր մասնագիտական ուղին բռնել:

- Եթե տեսնեմ անշնորք են, բայց ձգտում են դերասան դառնալ, կարգելեմ: Միջակությունները հերիք են, պետք չէ, որ մեկով կամ երկուսով ավելանան (ծիծաղում է՝ հեղ.):

- Շա՞տ միջակությունների եք տեսնում ձեր բնագավառում:

- Շատ-շա՜տ… Չնայած, միշտ էլ շատ են եղել: Միջակությունը մոլախոտի պես բան է, ասֆալտը ճղում, դուրս է գալիս: Իսկ պտղատու ծառը համեղ ու օգտակար պտուղ ունի, այն պետք է խնամես, մշակես:

- Հիմա չէ, բայց գոնե նախկինում փորձե՞լ են պայքարել նրանց դեմ:

- Չէ, երբեք էլ իրենց դեմ չեն պայքարել: Նախկինում չպայքարածի արդյունքն է, որ այսօր բազմացել են: Նրանք ժամանակի ընթացքում կամ մաղվում են, կամ էլ դառնում որոշողներ, որոնց ձեռքին կրակն ենք ընկնում:

- Արման, արդյոք դրան չի նպաստում նաև այն հանգամանքը, որ հատկապես վերջին տարիներին պետությունը երբեմ կոչումներ է շնորհում հենց այդ միջակություններին:

- Ճիշտն ասած, վերջին շրջանում չեմ էլ հետաքրքրվել, թե ովքեր են կոչումներ ստացել: Մի բան հաստատ գիտեմ՝ ես չեմ ստացել:

- Սրտնեղո՞ւմ եք այդ փաստից:

- Հանուն դրա չի, որ ես աշխատում եմ, ես իմ գործը գլուխս կախ անում եմ: Կտան՝ շնորհակալ կլինեմ, չեն տա՝ իրենք գիտեն… Երևի դեռ ժամանակը չի: Կարևորն այն է, որ գործս արդար եմ անում, խիղճս հանգիստ է, էրեխեքիս աչքերին կարողանում եմ նայել…

- Նորից շեղվեցինք անձնական տիրույթից. դասավանդում եք Թատերական ինստիտուտում, աշխատում՝ Համազգային թատրոնում, նկարահանվում ֆիլմերում… Ընտանիքում չե՞ն բողոքում Ձեր գերզբաղվածությունից ու բացակայություններից:

- Բացահայտ բողոքներ չեմ լսել, ամեն դեպքում ինձ այդ մասին ոչինչ չեն ասել: Բայց գիտեմ, որ կարոտում են այնպես, ինչպես ես իրենց: Հատկապես, երեխաներս են ինձ շատ կարոտում, ուզում են հետս գալ: Շատ են կապված ինձ հետ: Երևի այս ամառ Մոսկվա նկարահանումների գնալիս ընտանիքիս էլ ինձ հետ տանեմ:  

- Էկրաններից կենսախինդ ու կոլորիտային Արման Նավասարդյանն ինչպիսի՞ն է իրական կյանքում:

- (Մտածում է՝ հեղ.) Չգիտեմ, երևի ինձ շրջապատող մարդիկ կարողանան ճիշտ բնութագիր տալ: Սովորական գյուղացի մարդ եմ, քաղաքի տղա չեմ ու չեմ էլ ուզում լինել:

- Ու ո՞րն է տարբերությունը…

- Քաղաքացու ու գյուղացո՞ւ: Դե, էսօր շատ են չարաշահում էտ արտահայտությունը՝ իսկական քաղաքի տղա, իսկական երևանցի: Բայց իսկական երևանցի հիմա չի էլ մնացել, բոլորը եկել խառնվել են: Էտ իսկական երևանցուն հարցնում ես պապդ որտեղի՞ց է, ասում է՝ Մուշից: Բա էլ ո՞նց ես իսկական երևանցի, չեմ հասկանում: Երևանի ծննդատներից մեկում ծնվելը դեռ չի նշանակում երևանցի լինել… Չգիտեմ, էս բաժանումներն ինձ դուր չեն գալիս: Բոլորս էլ հայ ենք: Եթե, օրինակ, Երևանի վրա թշնամի հարձակվի, ես վեր չե՞մ կենալու պաշտպանեմ էս քաղաքը: Ես Երևանի փողոցում կոնֆետի թուղթ չեմ գցում, բայց քաղաքում տոն են նշում, Էրեբունի-Երևան անում, մեծ-մեծ ճառեր ասում ու երգեր գրում, ու էտ նույն տոնից հետո այնքան զիբիլ է հավաքվում մայրաքաղաքի հենց սրտում, որ էլ ասելու չի: Էդպես չեն շնորհավորում Երևանին: Այդ օրը պետք է քաղաքին մաքրես, շոյես, գուրգուրես, ոչ թե փնթիություն անես… Ամեն դեպքում, ես հայ մարդ եմ, դաստիարակված, կուլտուրական մարդ, ով գիտի, որ փողոցում թքել չի կարելի, զիբիլ գցել չի կարելի: Հարգում ու սիրում եմ էս քաղաքն այնպես, ինչպես իմ Բերդը, Հրազդանը կամ Գորիսը:

- Մենք սիրում ենք տարանջատել, Երևանում էլ տարբերակում ենք կենտրոնի բնակչին, մասիվցուն, սարիթաղցուն ու չարբախցուն…

- Հա, բայց ախր փոքր երկիր ենք, պետք չի նման բան անել, դա մեզ խանգարում է ապրել: Միայն Խերսոնի մարզը ամբողջ Հայաստանի չափ է: Մենք ավելի լուրջ խնդիրներ ունենք, ավելի լավ է համախմբվենք ու այդ խնդիրները փորձենք լուծել:

- Ինչպիսի՞ն եք հիշում Ձեր մանկությունը:

- Դա ինձ համար ամենացավոտ հարցերից մեկն է. Իմ Շամշադինը ես պատերազմի, ռմբակոծության մեջ եմ հիշում: Բայց դա սարսափելի հիշողությունների տեսքով չէի ցանկանա ներկայացնել, ուղղակի այն իմ մանկությունն է, որը սիրում ու կարոտում եմ, գունավոր եմ հիշում: Այդ ամեն ինչի մեջ լուսավոր մի կետ էինք գտնում, ու ես հենց այդ կետն եմ սիրում:

- Ո՞րն է այդ տարիների ամենավառ հիշողությունը:

- Երևի տատիս ներկայությունը: Ընդհանրապես, իմ ամենավառ հիշողությունները տատիս հետ ապրած բոլոր տարիներն են: Կենսախինդ, խորիմաստ ու հումորով կին էր, ում հետ անցկացրած ամեն մի օրը կարևոր էր: Երբ ժամանակ առ ժամանակ մտածում եմ ու հասկանում, թե մանկությունիցս ովքեր են հեռացել, սարսափում եմ: Բայց ամենաշատը տատիս եմ կարոտում…

- Գիտեմ, որ Ձեր կինը ևս Բերդ քաղաքից է: Փաստորեն այնտե՞ղ եք ծանոթացել, հենց հայրենի Բերդո՞ւմ է ձեր սերը ծնվել:

- (Ծիծաղում է՝ հեղ.) չէ, մենք միմյանց չենք ճանաչել, այստեղ շատ պատահական ենք ծանոթացել: Նկատե՞լ եք՝ բոլոր սիրո պատմությունները շատ գեղեցիկ են ու միմյանցից շատ տարբեր: Այս աշխարհի ամենահանճարեղ բաները հանկարծ են լինում՝ հանկարծ ծնվում ես, սիրահարվում, մեռնում… Շատ լավ կին ունեմ, սիրում եմ իրեն, ինքն էլ ինձ է սիրում… Համենայնդեպս, տենց է ասում (ժպտում է՝ հեղ.): Այ, քիչ առաջ հարցնում էիք՝ ինչպիսին եմ իրական կյանքում. ասեմ, բարդ մարդ եմ, «բզիկներով», ժամանակ առ ժամանակ՝ նյարդային պոռթկումներով: Միշտ հագեցած, լարված առօրյա եմ ունենում, ու միակ տեղը, որտեղ դու դու ես, տունն է: Ու այն մարդն, ով իմ որոշակի պոռթկումները համբերատարությամբ տանում է, ինձ հասկանում է, կինս է: Չգիտեմ՝ ինչպես կլիներ, եթե իմ կողքին նա չլիներ: Շնորհակալ եմ իրեն ու կյանքին իր բոլոր անակնկալներով:

- Ու ո՞րն է եղել Ձեր կյանքի գլխավոր անակնկալը:

- Ոորքան էլ գիտեմ մարդու ծնվելու բոլոր ճանապարհները, միևնույն է, զարմացած եմ մարդու ծնունդով. Իմ երեխաների ծնունդն էր իմ կյանքի գլխավոր անակնկալը: Հատկապես, որ ներկա էի կնոջս ծննդաբերությանը, երբ նա աղջկաս էր լույս աշխարհ բերում: Դա աստվածային, անմեկնելի մի շնորհ է, ինչն Աստված պարգևում է մարդուն: Իհարկե, ի սկզբանե իմանում ես, որ այնտեղ մարդուկ կա, պատկերացնում ես դիմագծերը, սակայն երբ նա աչքիդ առաջ է ծնվում, հասկանում ես՝ դրանից հանճարեղ, անբացատրելի բան գոյույթյուն չունի աշխարհում (ժպտում է՝ հեղ.)…