15/03/2016 16:41
«ԷՅ ԹԻ ՓԻ»-ն գործընկերների նոր դաշինքի հետ ընդլայնում է իր բնապահպանական կրթության ծրագրերը
«Հայաստանի առջև բազմաթիվ բնապահպանական խնդիրներ են ծառացել, որոնք զգալիորեն ներգործում են աշակերտների և, առհասարակ, հասարակության բարեկեցության վրա: Հենց այստեղ է, որ բնապահպանական կրթությունը հարթում է դեպի սոցիալ-տնտեսական կայունություն տանող ուղին»- նշում է «Էյ Թի Փի» բարեգործական հիմնադրամի (Հայաստան Ծառատունկ Ծրագիր) երևանյան գրասենյակի տնօրեն Լուսինե Քասարջյանը:
2005 թ.-ից սկսած՝ Հայաստան Ծառատունկ Ծրագիրը, Հայաաստանը կանաչապատելուց զատ, իր հիմնական ծրագրերում ներառեց բնապահպանական կրթությունը: Հասարակական և միջազգային տարբեր կազմակերպությունների, պետական մարմինների հետ ակտիվ համագործակցությամբ բնապահպանական կրթություն ծրագրեր զարգացնելու գաղափարը շատ շուտով կյանքի կոչվեց՝ նպատակ հետապնդելով ստեղծել կրթական նոր մոտեցումներ, որոնք համապատասխանեցված կլինեին աշակերտների պահանջներին:
2016 թ.-ի փետրվարին «Էյ Թի Փի»-ն կազմակերպեց բնապահպանական կրթությանն առնչվող երեք կարևոր հանրային միջոցառում, որոնց վերջնական նպատակն է ոլորտում կուտակած փորձի տարածումը հանրապետության բոլոր դպրոցներում:
«Բազմաթիվ կազմակերպություններ են գործում այս ոլորտում, սակայն դեռևս համագործակցության պակաս ունենք», - ընդգծում է «Էյ Թի Փի»-ի Բնապահպանական կրթական ծրագրերի ղեկավար Ալլա Սահակյանը: Հենց այս գաղափարի իրագործման նպատակով 2014 թ.-ին հիմնվեց Բնապահպանական Կազմակերպությունների Ցանցը (ԲԿՑ):
«Էյ Թի Փի»-ի նախաձեռնությամբ իրականացվեց երկամյա Ծրագիր, որն ուղղված էր բնապահպանական կրթական ծրագրերի մշակման նպատակով հասարակական կազմակերպությունների կարողությունների զարգացմանը: «Բնապահպանական կառավարման հզորացում ոչ-կառավարական կազմակերպությունների (ՈԿԿ) կարողությունների զարգացման միջոցով» Ծրագիրը ֆինանսավորվել է Եվրոպական Միության (ԵՄ) կողմից և իրականացվել ՄԱԿ-ի Զարգացման Ծրագրի (ՄԱԶԾ) կողմից ԳԷՀ Փոքր դրամաշնորհների ծրագրի (ՓԴԾ) միջոցով: ԲԿՑ-ն ներառում է Հայաստանում գործող ավելի քան 30 հասարակական, միջազգային և կրթական կազմակերպություններ:
Փետրվարի 17-ին, նշված ծրագրի շրջանակներում «Էյ Թի Փի»-ի կազմակերպած համաժողովի նպատակն էր շահագրգիռ կողմերի միջև համագործակցության և բնապահպանական կրթական քաղաքականության զարգացմանն ուղղված առաջարկությունների ներկայացմանը: Միջոցառման նպատակն էր մասնակցային որոշումների կայացման խթանումը և կառավարությանը կրթական հիմնական փաստաթղթերում, ինչպիսին, օրինակ, «2016-2025թթ Կրթության զարգացման պետական ծրագիրն» է, բնապահպանական հիմնախնդիրները ներառելուն առնչվող առաջարկների ներկայացումը:
«Մենք հավատում ենք բնապահպանական կրթության ուժին: Այն մեկտեղում է մտահոգ չափահասներին և երիտասարդ սերնդի ներկայացուցիչներին և թույլ է տալիս ի հայտ բերել երիտասարդների, երեխաների կուտակած էներգիան», - համաժողովի ընթացքում նշեց ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ի հայաստանյան ներկայացուցիչ Տանյա Ռադոչայը:
Հենց այս էներգիան էլ եղել է «Էյ Թի Փի»-ի բնապահպանական կրթության ծրագրերի շարժիչ ուժը՝ սկսած ուսուցիչների համար նախատեսված «Միտք սերմանի՛ր, ծառ տնկի՛ր» բնապահպանական 2 ձեռնարկների հրապարակումից, մինչև բոստոնաբնակ Մայքլ և Վիրջինիա Օհանյանների ֆինանսավորմամբ երկու բնապահպանական կենտրոնների ստեղծումը: Կարին և Մարգահովիտ գյուղերում տեղակայված այս կենտրոններ, օրինակ, միայն 2015 թ.-ին այցելել են շուրջ 3,500 աշակերտներ:
Փարիզում դեկտեմբեր ամսին կլիմայի փոփոխության շուրջ բանակցությունների հետքերով «Էյ Թի Փի»-ն գործընկեր կազմակերպությունների հետ փետրվարի 4-ին կլոր սեղան-քննարկում կազմակերպեց՝ կարևորելով Հայաստանում կլիմայի փոփոխության առնչությամբ իրազեկման բարձրացման և բնապահպանական կրթության հարցերը: Փարիզյան բանակցությունները 195 երկրներին հնարավորություն տվեցին հասնելու մի պայմանագրի, որը թույլ կտա պատշաճ անդրադարձ կատարել կլիմայի փոփոխությանն ու դրա ազդեցությանը: «Էյ Թի Փի»-ի կլոր սեղանի մասնակից տարբեր փորձագետներ քննարկեցին այս բանակցությունների առնչությունը Հայաստանին՝ որպես մի զարգացող երկիր, որը ևս զգում է փոփոխվող կլիմայի ազդեցությունը՝ սկսած երկար, չոր ամառներից մինչև ճանապարհների, հողի մակերեսային շերտի, մշակաբույսերի, այդ թվում՝ բանջարեղենի և մրգերի վրա կործանիչ ներգործությունը:
ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի (ԿՓՇԿ) Հոդված 6-ում ընդգծված կրթության կարևորությունը ևս քննարկվեց միջոցառմանը: «Մենք պետք է ֆորմալ և ոչ ֆորմալ բնապահպանական կրթության այս գաղափարը տարածենք դպրոցից դուրս՝ ընգրկելով հանրության բոլոր շերտերը», - նշեց ՄԱԿ ԿՓՇԿ-ի ազգային համակարգող Արամ Գաբրիելյանը: Կրթության ազգային ինստիտուտի գլխավոր մասնագետ Անահիտ Գասպարյանը համոզմունք հայտնեց, որ բարելավված կրթական ուսումնական մեթոդներն օգտակար են ազդեցության ընդլայնման տեսանկյունից: «Ուսուցիչը չի կարող արդյունավետ կերպով գիտելիք փոխանցել աշակերտին, եթե բավարար ծանոթ չէ բնակլիմայական փոփոխության հիմնահարցին», - ընդգծեց Գասպարյանը: ՄԱԶԾ Կլիմայի փոփոխության ծրագրի համակարգող Դիանա Հարությունյանն էլ վստահություն հայտնեց, որ միջազգային կրթական փորձը կիրառելիս կարևոր է նաև վերջինի համապատասխան տեղայնացումը:
Վերը նշված քննարկմանը հաջորդեցին ԲԿՑ անդամ կազմակերպությունների աշխատանքային հանդիպումները Ծաղկաձորում, որտեղ մասնակիցները ուրվագծեցին ԲԿՑ հետագա ռազմավարությունը. «Բնապահպանական գիտակցություն ունեցող սերունդ հանուն կանաչ և կայուն միջավայրի»:
«Հայաստանում բնապահպանական կրթության համատեքստում հետաքրքրվածության և ակտիվության նման մակարդակ տեսնելը պարզապես ոգևորիչ է: Երբ 2005 թ.-ին մենք մեկնարկեցինք բնապահպանական ծրագրերը, շատ քչերն էին դեռ ներգրավված այս բնագավառում, իսկ այժմ Բնապահպանական Կազմակերպությունների Ցանցի միջոցով մենք ստեղծեցինք աշխատանքային ու գործընկերային հարաբերություններ ՀԿ-ների և կառավարական մարմինների հետ, որոնք հավատարիմ են բնապահպանական կրթության ոլորտում որակի և ազդեցության շարունակական բարելավման գաղափարին»,- եզրափակում է «Էյ Թի Փի»-ի երևանյան գրասենյակի տնօրեն Լուսինե Քասարջյանը:
