19/03/2018 15:16
Միացյալ Նահանգների կողմից մերժված ու տուն վերադառնալու վախով. Իրանցի քրիստոնյա հայերը «գերի են մնացել» Վիեննայում
Նրանք վաճառեցին իրենց տներն ու ունեցվածքը, հեռացան աշխատանքից ու լքեցին իրենց երկիրը` ավելի լավ կյանքի հույս ունենալով: Նրանց մեծ մասը կրոնական փոքրամասությունների ներկայացուցիչներ են սեփական երկրում՝ Իրանում, իսկ Միացյալ Նահանգներում նրանք նոր կյանքի ակնկալիքներ ունեին: Լքելով Իրանը` մի խումբ քրիստոնյաներ` մեծամասամբ հայեր ու ասորիներ, տեղափոխվեցին Ավստրիա` Վիեննա, որտեղ պետք է սպասեին Միացյալ Նահանգների մուտքի արտոնագրի տրամադրմանը, սակայն գործընթացը ձգձգվեց և նրանք արդեն մեկ տարի «գերի են մնացել» Ավստրիայում` մերժումներ ստանալով ԱՄՆ-ից ու վախենալով վերադառնալ Իրան:
«The New York Times»-ն անդրադարձել է Իրանից հեռացած մի խումբ քրիստոնյաների, ովքեր ցանկանում էին, օգտվելով Միացյալ Նահանգների Լոթենբերգի ծրագրից, որով Միջին Արևելքում ապրող կրոնական փոքրամասնությունների ներկայացուցիչները կարող են ստանալ փախստականի կարգավիճակ, մեկնել ԱՄՆ: Սակայն ԱՄՆ նախագահ Դանալդ Թրամփի կողմից երկրի միգրացիոն քաղաքականության փոփոխությունից հետո մոտ 100 մարդ, այդ թվում` բազմաթիվ հայեր «գերի են մնացել» Վիեննայում: Նրանք սպառել են իրենց բոլոր միջոցները, չեն կարող վերադառնալ Իրան, քանի որ այնտեղ դավաճաններ կորակվեն:
«The New York Times»-ը գրում է` չնայած նրան, որ Թրամփի վարչակազմը շարունակում է աջակցել Միջին Արևելքում կրոնական փոքրամասնությունների ներկայացուցիչներին, ովքեր հաճախ ենթարկվում են հետապնդման, Միացյալ Նահանգները վերջին շաբաթներին նորից մերժել են Վիեննայում մնացած ու Իրանից հեռացած այս անձանց փախստականի կարգավիճակի տրամադրումը:
«Սա անբացատրելի է», - «The New York Times»-ին ասել է 35-ամյա ազգությամբ հայ քիրստոնյա Հ. Ավագյանն, ով արդեն 15 ամիս է, ինչ հեռացել է Իրանից և գտնվում է Վիեննայում: Վախենալով իր անվտանգության համար, նա խնդրել է թղթակցին չհրապարակել իր ամբողջական անունը.
«Միացյալ Նահանգներից մեզ պարզապես պատասխանում են` «այժմ դուք գալ չեք կարող», բայց մենք չգիտենք` ինչու՞», - ասել է Հ.Ավագյանը:
Նա հույս ունի ի վերջո մեկնել ԱՄՆ-ում գտնվող իր եղբոր` Անդրեի մոտ: Ավագյանը նշել է, որ իրենց մոտ եղած գումարն ամբողջությամբ վերջացել է և այդ 100 մարդիկ հուսալքության եզրին են:
«Միևնույն ժամանակ մենք չենք կարող վերադառնալ Իրան: Վերադարձից հետո ԱՄՆ տեղափոխվելու փորձը կարող է դիտարկվել որպես ազգային դավաճանություն ու մեզ կբանտարկեն», - ասել է Հ.Ավագյանը:
Վիեննական «փակուղում» մնացած խմբում հիմնականում հայ ու ասորի քրիստոնյաներ են, ինչպես նաև զրադաշտներ: Փրկության միջազգային կոմիտեի (International Rescue Committee) գործադիր տնօրեն Մարտին Զոգը «The New York Times»-ի հետ զրույցում նշել է, որ իրենք անհամար զանգեր են ստանում այս հարցով մտահոգ ընտանիքներից:
Վիեննայում մնացած անձանց փախստականի կարգավիճակ տալու վերաբերյալ ԱՄՆ մերժումներն առաջացրել են նաև իրավապաշտպան կազմակերպությունների դժգոհությունը: Նրանք մեղադրում են Միացյալ Նահանգներին տված խոստումները չկատարելու ու մարդկային կյանքերը վտանգի ենթարկելու համար:
Նշվում է, որ ԱՄՆ նախագահի պարտականությունները ստանձնելիս Դոնալդ Թրամփը խոստացել էր պաշտպանել կրոնական փոքրամասնությունների իրավունքներն աշխարհում, իսկ նրա վարչակազմը դատապարտել էր Իրանում քրիստոնյաների խոշտանգումները:
Ավստրիայում, որպես տարանցիկ երկիր եկած իրանցիները, չունեն աշխատելու իրավունք, երեխաները չեն կարող հաճախել դպրոց, նրանք չեն կարող ստանալ բժշկական ապահովագրություն:
Այն անձանց թվում, ում վերջին շաբաթներում մերժել են ԱՄՆ վիզա ստանալու մեջ, կան մի քանի տարեցներ ու հաշմանդամներ: Գոնե բժշկական օգնություն ստանալու համար նրանք դիմել են Հռոմի կաթոլիկ եկեղեցուն: Արդյունքում` «գերության մեջ» մնացածներից մեկ զույգը հիմա բնակվում է Վիեննայի Արքեպիսկոպոս կարդինալ Քրիստոֆ Շենբորնի հյուրերի սենյակում:
«Իրանցիների մեծ մասը ծախսել են իրենց հետ վերցրած բոլոր խնայողությունները, իսկ մյուսների միջոցները օրեցօր սպառվում են», - պատմել է Վիեննայի Արքեպիսկոպոսության ներկայացուցիչը:
Միացյալ Նահանգների Քաղաքացիության ու միգրացիայի հարցերով գործակալության ներկայացուցիչը հրաժարվել է մեկնաբանել իրավիճակն ու այս անձանց փախստականի կարգավիճակ չտալու պատճառները: «The New York Times»-ի հետ զրույցում նա պարզապես նշել է` «այս անձինք անցնում են վերաբնակեցման այն բոլոր փուլերով, ինչ և մյուս փախստականները»:
Որպես կանոն` Իրանից նրանց դիմումները քննվում են, այնուհետև նրանք ստանում են Վիեննայի տարանցիկ վիզա և արդեն այնտեղից հարցազրույց են անցնում ԱՄՆ Ազգային անվտանգության գործակալների հետ: Որպես կանոն գործընթացը տևում է մի քանի ամիս և փախստականի կարգավիճակ ստանալու ու ԱՄՆ տեղափոխվելու հավանականությունը մոտ է լինում 100 տոկոսին:
ԱՄՆ պետդեպարտամենտի մամուլի քարտուղարն էլեկտրոնային նամակով պատասխանել է իրավիճակի մասին «The New York Times»-ի հարցմանը` նշելով, որ 2016թ.-ին Միացյալ Նահանգների կողմից փախստականներ ընդունելու ծրագրում փոփոխությունները հանգեցրել են «բազմաթիվ մերժումների Վիեննայի փախստականների ծրագրում»:
Ինչ վերաբերում է Վիեննայում մնացած անձանց ԱՄՆ վիզայի ու փախստականի կարգավիճակի հարցում մերժելուն, ԱՄՆ պետդեպարտամենտի մամուլի քարտուղարի խոսքով, «մերժումը ոչ մի կապ չունի պարոն Թրամփի հայտարարած փոփոխությունների հետ, որոնցով մուսուլմանական մի շարք երկրներից, այդ թվում` Իրանից, անձանց արգելվում է մուտք գործել ԱՄՆ»:
Նա ավելացրել է, որ Միացյալ Նահանգներն ու Ավստրիան հիմա համատեղ աշխատում են` փնտրելով այլընտրանքային լուծումներ Իրանը լքած ու «գերության» մեջ մնացած այս անձանց համար:
