Մարտի 1-ի դիպուկահարի խորհրդավոր մահը, Սամվել Այվազյանի «անօրինական» հետապնդումը և Օսիպյանի օպերատիվ տվյալները

Վանաձորում հայտնի քրեական հեղինակություն Շալիկո Մանուչարյանի, որն ավելի շատ հայտնի է «Շալո» մականունով, սպանության նախապատրաստման վերաբերյալ հարուցված քրեական գործի քննությունը դեռ շարունակվում է։ Գործով կալանավորված միակ անձը՝ Սամվել Այվազյանը չի ընդունում մեղադրանքը և ավելին, այն որակում է մտացածին, հորինվածք։ Բայց ամեն ինչ հերթով։

Մարտի 1-ի դիպուկահարի սպանությունն ու Սամվել Այվազյանը

Սամվել Այվազյանը սպորտի վարպետ է, կարատեի նախկին մարզիչ։ Ղազախստանում աշխատանքի բերումով ծանոթանում է Եվգենի Կաչակի հետ։ Վերջինը Հայաստանի քաղաքացի է եղել, ոստիկանության 6-րդ վարչության աշխատակից և ըստ որոշ տեղեկությունների, 2008-ի մարտիմեկյան իրադարձությունների ժամանակ դիպուկահարներից մեկն է եղել։ 2015-ին Այվազյանը Ղազախստանից առողջական խնդիրների պատճառով վերադառնում է Հայաստան, բայց Կաչակի հետ նրա կապը չի կորում և շփվում են պարբերաբար։ Ավելին, Կաչակը երբ ֆինանսական խնդիրներ է ունեցել, դիմել է Այվազյանին և ստացել օգնություն։

2017-ի ապրիլի սկզբներին Եվգենի Կաչակը աշխատավայրում ունեցած խնդիրների պատճառով ազատվում է ու այլևս Ղազախստանում չունենալով անելիք, վերադառնում է Հայաստան՝ այնտեղ թողնելով կնոջը՝ Իննա Իվանովային, որդուն։ Խոսում է Սամվել Այվազյանի հետ, նրանից գումար խնդրում ու գալիս Հայաստան՝ այդ մասին ոչինչ չասելով կնոջը, հարազատներին։ Հայաստանում Կաչակը մի քանի օր ապրում է Արգավանդի հյուրատներից մեկում, այնուհետև՝ տեղափոխվում Վանաձոր, որտեղ բնակարանը վարձակալում են ոմն Լևոն Մարտիրոսյանի միջոցով։

Կաչակը Հայաստանում մնում է մի քանի օր. 2017-ի ապրիլի 28-ին Լևոն Ավետիսյանը մտնում է բնակարան ու գտնում է Կաչակի դին՝ բերանքսիվայր ընկած։ Անմիջապես զանգում է Սամվել Այվազյանին, վերջինը գալիս է, քննարկում են՝ ինչ անել, և Ավետիսյանը կտրականապես հրաժարվում է դիմել շտապօգնության ծառայություն կամ ոստիկանություն։ Երբ չի հաջողվում Ավետիսյանին հակառակը համոզել, որոշում են վերցնել դին ու տեղափոխել Երևան, և Այվազյանը Կաչակի դին փաստաթղթերի հետ միասին թողնում են Երևանի քաղաքային գերեզմանատանը՝ հոր շիրիմի մոտ։ Ապրիլի 29-ին ոստիկանության Մաշտոցի աշխատակիցները գտնում են Կաչակի դին ու մայիսի 1-ին Այվազյանը այդ մասին հայտնում է իրավապահներին։ Այնուհետև այդ մասին տեղեկանում են Կաչակի հարազատները։

2 տարի է՝ Կաչակի սպանությունը բացահայտված չէ

Կաչակի սպանության դեպքի առթիվ հարուցվում է քրեական գործ՝ ՀՀ Քրեական օրենսգրքի 104 հոդվածի հատկանիշներով՝ «սպանություն»։ Այվազյանն անցնում է որպես վկա։ Առանցքային վկա է համարվում նաև Լևոն Մարտիրոսյանը՝ զենքի ռեստավրատոր։ Վերջինի տանը խուզարկություն են իրականացնում ու հայտնաբերում զենքեր։ Մարտիրոսյանի նկատմամբ անօրինական զենքեր պահելու համար մեղադրանք է առաջադրվում (Քրեական օրենսգրքի 235 հոդված) ու միացվում Կաչակի սպանության դեպքի առթիվ սպանության հատկանիշներով հարուցված քրեական գործի հետ։

Իր սկզբնական ցուցմունքներում Լևոն Մարտիրոսյանը պատմում է այն, ինչ կատարվել է, ինչ տեսել է։ Նա և Սամվել Այվազյանը այս գործի շրջանակներում հայտնվում են իրավապահների թիրախում։ Ավելին, Լևոն Ավետիսյանը մեղադրվում է նաև սպանության դեպքի առթիվ հարուցված քրեական գործով ու նրա նկատմամբ, բացի ապօրինի զենք պահելու համար առաջադրված մեղադրանքից, առաջադրվում է նաև սպանության մեղադրանք։ Սակայն իրավապահների հետ համագործակցության արդյունքում այդ մեղադրանքը Լևոն Մարտիրոսյանի վրայից հանվում է։ Իսկ համագործակցության գինը լինում է Սամվել Այվազյանին մեղադրելը։ Բայց այլ հանցանքի համար։

Կաչակի սպանության քրեական գործով ամենաաբսուրդայինն այն է, որ սպանված անձը կա, բայց գործով տուժող ճանաչված անձինք չկան, չկա մեղադրյալ և հայտնի չէ՝ ինչ հանգամանքներում է ու ինչ խորհրդավորությամբ է մահացել Կաչակը։

Օսիպյանի «օպերատիվ տվյալները» և նախաքննական մարմնի վրեժխնդրությունը

Սամվել Այվազյանի փաստաբան Գուրգեն Հովհաննիսյանը Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասում է, որ այս քրեական գործով որպես վկա Այվազյանի հարցաքննությունը կատարվել է մեծ խումբ կոպիտ խախտումներով։ Նույնիսկ առանց ծանուցման ու զգուշացման նրա տունը 2017-ի հունիսի 1-ին խուզարկության են ենթարկել, մինչդեռ գործով անցնող վկայի հետ նման կերպ վարվել օրենսդրությունը չի պահանջում։ Ավելին, խուզարկության ժամանակ վերցնում ու իրենց հետ տանում են Այվազյանի անձնագիրը։ Վերջինը ստիպված է լինում ընտանեկան սուր խնդիրները լուծելու համար կեղծ անձնագիր ստանալ՝ Մոսկվա մեկնելու համար, սակայն հայ-վրացական սահմանին 2017-ի օգոստոսի 3-ին հայտնաբերվում ու ձերբակալվում է ԱԱԾ սահմանապահների կողմից։ Փաստաթղթեր կեղծելու և սահմանն ապօրինի հատելու համար Այվազյանը մեղադրվում, այնուհետև դատապարտվում է 2 տարվա ազատազրկման։

Իրավապահները, բացի այդ, Սամվել Այվազյանին թիրախավորում են այլ համատեքստում և սկսվում է հարձակում. ոստիկանապետ նշանակվելուց անմիջապես հետո՝ արդեն 2018-ի մայիսի 15-ին Վալերի Օսիպյանը օպերատիվ տվյալներ է ուղարկում Գլխավոր դատախազությանը՝ հայտնելով, որ Եվգենի Կաչակը Սամվել Այվազյանի հրավերով եկել է Հայաստան սպանելու քրեական հեղինակություն, վանաձորցի Շալիկո Մանուչարյանին, կամ ինչպես առավել հայտնի է «Շալոին»։

2018-ի նոյեմբերին Սամվել Այվազյանը համաներման կիրառմամբ ազատ է արձակվում, սակայն քրեակատարողական հիմնարկից դուրս գալու պահին նրան առաջադրվում է քրեական հեղինակություն Շալիկո Մանուչարյանի սպանությունը նախապատրաստելու մեղադրանք (Քրեական օրենսգիրք, 34-104 հոդված) ու կալանավորվում է։ Ավելին այս գործով քրեական հեղինակություն Շալիկո Մանուչարյանը ճանաչվում է տուժող միայն Այվազյանի ազատ արձակվելուց մեկ օր առաջ։

Փաստաբանը տարօրինակ է համարում այն, որ փաստաթղթերը կեղծելու և սահմանն անօրինական հատելու Այվազյանի վերաբերյալ քրեական գործի քննությունը վարում է ոչ թե ԱԱԾ քննչական վարչությունը այլ այն նույն քննիչները, ովքեր վարել են Եվգենի Կաչակի սպանության քրեական գործի նախաքննությունը, այնուհետև նույն քննիչները սկսում են վարել «Շալոի» սպանության նախապատրաստման վերաբերյալ քրեական գործի նախաքննությունը։

Սամվել Այվազյանի դեմ ցուցմունքներ իրավապահներին հաջողվում է կորզել նաև Եվգենի Կաչակի ընկերուհուց՝ Իննա Իվանովայից, որն ապրում է Ալմաթիում։ Փաստաբան Հովհաննիսյանն ասում է՝ Սամվելը չի ճանաչել Իննային, նրա հետ շփվել է Կաչակի մահվանից հետո, հեռախոսով, իսկ հայ իրավապահներին տված նրա ցուցմունքները համարում է ուղղորդված։ «Ֆանտաստիկ մի պատմություն են ներկայացնում Իննայի ցուցմունքներով. իբր գործով չպարզված անձինք, Սամվել Այվազյանի ու Եվգենի Կաչակի հետ «Գենացվալե» ռեստորանում խոսել, պայմանավորվել են քրեական հեղինակության սպանության հոնորարը։ Այդ ընթացքում իբրև թե Կաչակը հեռախոսով բաց-բաց խոսել է Իննայի հետ, ներկայացրել բոլորի զրույցը ռեստորանում։ Իննա Իվանովայից ցուցմունք են վերցրել, Կաչակի սպանությունից հարցեր չեն տվել, այլ քրեական հեղինակության սպանության նախապատրաստման դեպքից են հարցեր տվել և իբրև Իննան ասել է, թե Կաչակը գնացել է Հայաստան մարդ սպանելու» -նշում է փաստաբանը։

Այս պարագայում իրավաբանի մոտ հարց է առաջանում եթե Իննա Իվանովան իմացել է, որ ամուսինը գնացել է մարդ սպանելու, ապա ինչո՞ւ նրան հանցագործությունը թաքցնելու համար մեղադրանք չի առաջադրվել։ «Մանիպուլյացիա են արել, եթե չես ուզում քրեական պատասխանատվության ենթարկվես, այ էսպես ցուցմունք կտաս», -եզրակացնում է փաստաբանը։

Այս գործով մյուս զավեշտն այն է, որ «օրենքով գողի» սպանության գործով էական ապացույցներ չկան, կա միայն Օսիպյանի ներկայացրած օպերատիվ տվյալը և Իննայի ու Լևոն Մարտիրոսյանի տված «ուղղորդված ցուցմունքները»։

Փաստաբան Գուրգեն Հովհաննիսյանի խոսքով, Լևոն Ավետիսյանն իր ցուցմունքում չի ասում, թե Կաչակի սպանությունը Սամվել Այվազյանն է կատարել, այլ ցուցմունք է տվել «Շալոյի» սպանությունը նախապատրաստելու մասին՝ ասելով, որ զենք է տեսել Սամվելի մոտ։ Բայց, փաստաբանը պնդում է, որ այդ գործով որպես ապացույց զենք չկա։ Ընդհանրապես, որևէ ապացույց չկա։ Հովհաննիսյանը ենթադրում է, որ նախաքննական մարմինը փորձում է վրեժխնդիր լինել Սամվել Այվազյանից. «Սամվելը դարձել է քավության նոխազ։ Կա շահագրգռվածություն վարույթն իրականացնող մարմինների կողմից և նրա նկատմամբ անօրինական հետապնդում է իրականացվում»։

Սամվել Այվազյանի կալանքի ժամկետը վերջերս երկրորդ անգամ է երկարաձգվել։ Փաստաբանը Վերաքննիչ դատարան բողոքարկել է նրան կալանավորելու որոշումը, սակայն բողոքը դեռ վարույթ չի ընդունվել։