Կանադահայ բարերարին Հայաստանում «քցելու» մեխանիզմը. Դատական ոդիսականը հասել է Վերաքննիչ դատարան

«Վելես» իրավապաշտպան կազմակերպության ղեկավար Մարինա Պողոսյանի և կանադահայ բարերար Արփի Մերասի միջև 2016-ից սկիզբ առած դատական քաշքշուկը շարունակվում է մինչև հիմա: Ուրիշի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարելու համար մեղադրվող իրավապաշտպան Մարինա Պողոսյանի վերաբերյալ քրեական գործն այժմ հասել է Վերաքննիչ քրեական դատարան և փետրվարի 18-ին կայացավ այս տարվա առաջին նիստը: Սակայն ամեն ինչ հերթով:

Ինչպես են Հայաստանում «քցել» սփյուռքահային

Կանադահայ Արփի Մերասը բարերար է, Տորոնտոյում բացել է «Arpi Nursery School» անունով մանկապարտեզն ու աջակցել հայազգի խնամքի կարիք ունեցող երեխաներին: Մարինա Պողոսյանի ընտանիքի հետ հարաբերություններ Արփի Մերասն ունեցել է 1970-ական թվականներից, երբ սկսել էր Կանադայից ժամանակ առ ժամանակ այցելել Հայաստան: Ավելի ուշ սկսում է մտերմանալ Պողոսյանի հետ ու Կանադայում լինելու ժամանակահատվածում իրեն սեփականության իրավունքով պատկանող Երևանի Նալբանդյան 50 շենքի 42 բնակարանը վստահում Պողոսյանին:

Ավելին, 2008-ից սկսած մի քանի անգամ ընդհանուր լիազորագրեր է ձևակերպել Մարինա Պողոսյանի անունով, որպեսզի Հայաստանից բացակայելու ժամանակ անհրաժեշտության դեպքում Մարինան իր հանձնարարությամբ կարողանա կատարել գործարքներ: Վերջին անգամ նոտարական կարգով վավերացված ընդհանուր լիազորագիրը ձևակերպվել է 2012 թվականի հոկտեմբերի 22-ին՝ երեք տարի ժամկետով, որում սահմանվել է երկու խումբ լիազորություն՝ առաջինը Ա. Մերասի անունից բնակարանը վաճառելու, գրավադրելու, վարձակալության և անհատույց օգտագործման հանձնելու մասին, երկրորդը՝ բնակարանի պահպանման և շահագործման կապակցությամբ պետական և տեղական ինքնակառամարման մարմիններերում, ոչ պետական կազմակերպություններում Արփի Մերասի անունից հանդես գալու մասին:

Ընդ որում, որևէ լիազորություն չի սահմանվել այդ բնակարանը նվիրելու կամ այլ կերպ անհատույց օտարելու մասին, որևէ լիազորություն չի եղել հնարավոր օտարումից գոյացած գումարը տնօրինելու մասին, որևէ լիազորություն չի եղել նաև այդ տանը եղած շարժական գույքը տնօրինելու վերաբերյալ։

Սակայն, ըստ քրեական գործի նյութերի, Մարինա Պողոսյանը 2014-ի մայիսի 8-ին ուրիշի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարելու դիտավորությամբ, ունենալով իրեն վստահված Արփի Մերասի բնակարանը, այն տնօրինելու լիազորագիրը, բնակարարանի պահեստային բանալիները և դրանում եղած շարժական գույքերը, 60.000.000 ՀՀ դրամ շուկայական արժեքով նշված բնակարանը և դրանում առկա շուրջ 15.000 ԱՄՆ դոլար արժողությամբ շարժական գույքերը, առանց Մերասի համաձայնության, վաճառել է Աիդա Հակոբյանին, ինչի վերաբերյալ Կենտրոն նոտարական տարածքի նոտար Մ. Մանուկյանի կողմից ձևակերպվել և վավերացվել է բնակարանի առքուվաճառքի պայմանագիր:

Վաճառքից ստացած 57.820.000 ՀՀ դրամի համարժեք 140.000 ԱՄՆ դոլար գումարը, դարձյալ առանց Արփի Մերասի համաձայնության և հանձնարարության, Մարինա Պողոսյանը ուղղել է սեփական ֆինանսական խնդիրների լուծմանը։ Կանադահայ բարերարն իր սեփական բնակարանի վաճառքից ստացված գումարից ոչինչ չի ստացել:

Մերասն իր տան վաճառքի մասին իմանում է մտերիմներից և արդյունքում 2015-ին դիմում է ոստիկանություն, հարուցվում է քրեական գործ, Պողոսյանի բանկային հաշիվների վրա կալանք է դրվում: Ինչպես նաև կալանք է դրվում արդեն վաճառված Նալբանդյան փողոցի թիվ 50 շենքի թիվ 42 բնակարանի վրա։

2016-ից շարունակվող դատական վեճը հանգուցալուծվում է 2018-ի մայիսին, երբ Երևանի ընդհանուր իրավասության դատարանը՝ դատավոր Մնացական Մարտիրոսյանի նախագահությամբ որոշում է արդարացնել Մարինա Պողոսյանին՝ հանցակազմի բացակայության հիմքով:

Դատարանը գտնում է, որ գործում առկա և արդեն վերլուծված ապացույցները թույլ չեն տալիս պարզել Մարինա Պողոսյանի կողմից առանձնապես խոշոր չափերով գույքի յուրացում կատարած լինելու մեղադրանքը հաստատող հանգամանքներն անհրաժեշտ խորությամբ և լրիվությամբ, գործում բացակայում են այդ հանգամանքի պարզման համար բավարար ապացույցները և այդ մեղադրանքի ապացուցվածությունը կասկած է հարուցում։ Դատավճռում նշվում է նաև, որ Պողոսյանի կողմից տուժող Արփի Մերասի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի յուրացում կատարելու վերաբերյալ դատարանին ապացույցների այնպիսի համակցություն չի ներկայացվել, որը «բացառում է հակառակի ողջամիտ հավանականությունը»։ Այս վճռին զուգահեռ Մնացական Մարտիրոսյանը որոշում է առանց քննության թողնել նաև 57 մլն դրամ փոխհատուցելու մասին քաղաքացիական հայցը:

Դատական քաշքուկը շարունակվում է Վերաքննիչ դատարանում

Դատավոր Մարտիրոսյանի այս վճիռը Վերաքննիչ քրեական դատարան բողոքարկում է և տուժող կողմը՝ Արփի Մերասի իրավահաջորդ որդիները, և դատախազությունը: Նշենք, որ Արփի Մերասը դատաքննության ընթացքում՝ 2018-ի հունվարին մահացել է և դատարան է ներակայանում նրա որդին՝ տուժողի իրավահաջորդ Սարո Մերասը:

Տուժողի ներկայացուցիչ, փաստաբան Հրանտ Անանյանը Վերաքննիչ դատարանից պահանջել է բեկանել, փոփոխել Երևան քաղաքի ընդհանուր իրավասության դատարանի դատավճիռը Մարինա Պողոսյանին արդարացնելու մասին և նրան դատապարտել ազատազրկման 7 տարի ժամանակով: Բացի այդ, Մարինա Պողոսյանից հօգուտ հայցվոր Սարո Մերասի բռնագանձել 57.820.000 ՀՀ դրամ գումար որպես հանցագործությամբ պատճառված վնասի հատուցում: Իսկ դատախազությունը պահանջել է բեկանել Մարինա Պողոսյանի վերաբերյալ առաջին ատյանի դատարանի վճիռը և նրան մեղավոր ճանաչել ուրիշի գույքի առանձնապես խոշոր չափերի հափշտակություն կատարելու մեղադրանքում և դատապարտել ազատազրկման 6 տարի 6 ամիս ժամկետով` առանց գույքի բռնագրավման:

Տուժողի ներկայացուցիչ, փաստաբան Հրանտ Անանյանը Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասում է, որ Մարինա Պողոսյանին առաջադրված մեղադրանքը հիմնավոր է եղել: «Մեր պնդումը հետևյալն է. լիազորագիրը հնարավորություն է տվել վաճառք իրականացնել, բայց դա հարաբերությունների արտաքին կողմն է, ներքին կողմն այն է, որ հանձնարարողը հանձնակատարի հետ պետք է ինտենսիվ կապի մեջ լիներ: Նա ինքնագլուխ իրավունք չուներ գործողություն կատարել, մինչդեռ ունենք իրավիճակ, երբ բնակարանը վաճառվել է և գումարը յուրացվել է», - նշում է փաստաբանը:

Անանյանի խոսքով, եթե անգամ լիազորագրում վաճառքի հնարավորությունն ամրագրված է, ապա վաճառքից գոյացած գումարի նկատմամբ սեփականությունը լիազորողինն է, այսինքն՝ այս դեպքում Արփի Մերասինը: «Ներկայացուցիչը այդ գումարի տիտղոսային տիրապետող չէ: Այլ կերպ ասած, եթե ընդունենք, որ Պողոսյանը կարող էր վաճառել բնակարանը, իսկ լիազորագրի կեղծ լինելը կամ այլ խնդիր տուժող կողմը չի վիճարկել այս ողջ ընթացքում, ապա վաճառքից հետո գումարը պետք է փոխանցվեր Արփի Մերասին: Իսկ դա չի արվել», - նկատում է Հրանտ Անանյանը:

Փաստաբանը ինչպես Վերաքննիչ դատարանում կայացած նիստում, այնպես էլ մեզ հետ զրույցում պնդում է՝ կատարվածը ակնհայտ ապօրինի գործողություն է, երբ յուրացվել է ոչ միայն բնակարանի վաճառքից գոյացած գումարը, այլև բնակարանում եղած ողջ գույքի ու տեխնիկայի, սպասքի և մնացած իրերի վաճառքից գոյացած գումարը:

Հարցին, թե ինչո՞ւ առաջին ատյանի դատարանը և մասնավորապես, դատավոր Մնացական Մարտիրոսյանը հաշվի չի առել այս հանգամանքը, փաստաբանն ի պատասխան նշում է, որ այն ուղղակի մոռացության է տրվել: Այդ է պատճառը, որ Վերաքննիչ դատարան ներկայացված բողոքը նա շարադրել է հենց այդ հիմքի վրա:

«Ես այդտեղ և´ կաշկանդվածություն եմ նկատել, և´ դատավորի կանխակալ վերաբերմունք, ինչի արդյունքում ինքնաբացարկ եմ հայտնել դատավոր Մարտիրոսյանին: Ես հայտարարել եմ, որ նա ի վնաս տուժող կողմի է հանդես գալիս, անգամ արգելեց, որ տուժող կողմը` Արփի Մերասի որդին, դատարանում ելույթ ունենա, և պահանջել եմ, որ ինքնաբացարկով հանդես գա դատավորը, բայց դա մերժվել է: Հույս ունենանք, որ այս անգամ տուժողի ձայնը ավելի լսելի կլինի», - նշում է փաստաբանը:

Վերաքննիչ դատարանում նիստը կշարունակվի մարտի 7-ին: