13/11/2019 16:34
Արցախում արտադրված սննդամթերքի արտահանման աշխարհագրությունը կընդլայնվի ասիական երկրներով
Արցախի Մարտունու շրջանի Թաղավարդ գյուղում «Ռեյփսիդ» ընկերության «Ոսկե կաթիլ» պիտակը կրող ձեթի գործարանը բաղկացած է 2 արտադրամասերից, որոնք նախատեսված են ոչ ռաֆինացված և ռաֆինացված ձեթերի արտադրության համար: Այս պահին գործարանում աշխատում է 45 աշխատակից, ամսական միջինը 150 հազար դրամ աշխատավարձով։
«Ռեյբսիդ» ՍՊԸ-ի տնօրեն Նորայր Ստեփանյանի խոսքով՝ ի սկզբանե արտադրել են միայն չռաֆինացված ձեթ՝ սառը ճզման եղանակով, նպատակ ունենալով նաև դրանով նպաստել առողջ ապրելակերպին։ Ու թեև չռաֆինացված ձեթի արտադրամասն աշխատում է ամբողջությամբ գերմանական տեխնոլոգիայով՝ տալով բարձրորակ արտադրանք, միևնույն է, դրա պահանջարկը մեծ չէ ինչպես Արցախում և Հայաստանում, այնպես էլ՝ մնացած երկրներում։
«Ցավոք, ոչ միայն Արցախում և Հայաստանում, այնպես էլ աշխարհում չռաֆինացված ձեթի մեծ պահանջարկ չկա։ Արտահանում ենք ԱՄՆ, շուտով կարտահանենք նաև Բեյրութ և եվրոպական երկրներ», - Արցախում լրագրողների շրջայցի ընթացքում ասաց գործարանի տնօրենը։
Ինչ վերաբերում է ռաֆինացված ձեթին, ապա դրա հիմնական սպառումը լինում է Արցախում, Հայաստանում և պաշտպանության բանակում։
«Գործարանի արտադրողականությունը տարեկան 25 հազար տոննա հատիկ է, բայց ցավոք չենք կարողանում այդքան հատիկ աճեցնել։ Առայժմ Արցախում աճեցվում է 4 տեսակի յուղատու կուլտուրաներ՝ արևածաղիկ, հալածուկ, սոյա, կտավատ։ Կա ծրագիր, որում և՛ մենք, և՛ իշխանություններն ենք շահագրգռված, որ տարեցտարի քանակն ավելանա։ Սպառումը մեծ է, մենք չենք կարող այնքան ձեթ արտադրել, որպեսզի շուկան հագեցնենք։ Շուկայի խնդիր չունենք։ Արցախում և Հայաստանում աճեցված բոլոր յուղատու կուլտուրաները բոլորը կարող ենք մթերել, բոլորից էլ կարող ենք ստանալ ձեթ։ Եթե ամեն ինչ հաջողությամբ ավարտվի, 2020 թվականի գարնանը մեր արտադրանքը կարտահանենք ասիական երկրներ», - ասաց տնօրենը։
Լրագրողների շրջայցի հաջորդ կանգառը «Արցախ ֆրուտ» գործարանում է, որը զբաղվում է հիմնականում բանջարաբոստանային կուլտուրաների և մրգերի վերամշակմամբ։
Արտադրում է պահածոներ, օշարակներ, կոմպոտներ, մարինադներ, մուրաբաներ՝ շուրջ 40 տեսակ ապրանք։
Արտադրության 15-20 տոկոսը վաճառվում է տեղական շուկայում, 75-80 տոկոսն արտահանվում ՌԴ։
«Արցախ ֆրուտ» ՓԲԸ տնօրեն Արմեն Ծատրյանի խոսքով՝ Ռուսաստանի շուկայում ավելի շատ պահանջարկ ունեն սմբուկ պարունակող կերակրատեսակները, Հայաստանում ավելի շատ՝ դոշաբ, օշարակ, ընկույզի մուրաբա։
Ըստ տնօրենի՝ նպատակ ունեն ընդլայնելու և՛ արտադրանքը, և՛ արտահանվող արտադրանքի աշխարհագրությունը։
«Արտադրության հումքի 60-70 տոկոսը ձեռք է բերվում տեղական ֆերմերներից, մնացածը՝ Հայաստանից։ Նոր տեսականիների վերամշակման հետ խնդիրներ ունենք, նաև գործարանը վերազինելու խնդիր ունենք», - ասաց տնօրենը։
Նա նշեց նաև, որ Արցախում նռան վերամշակումը պետք է լինի մեկ այլ մակարդակի, դրա համար պետք է կառուցվի նոր գործարան, բոլորովին այլ տեխնոլոգիաներով, որպեսզի կարողանան արտադրել նռան հյութ, օշարակներ, կոնցենտրատներ։
«Դրա համար ներդրումներ են անհրաժեշտ։ Բայց այն, որ մոտակա 2-3 տարում պետք է ունենանք ամբողջությամբ զինված գործարան նուռ վերամշակելու համար, դա փաստ է», - ասաց «Արցախ ֆրուտ»-ի տնօրենը։
Հերթական կանգառը Ստեփանակերտում գտնվող «Ղարաբաղ Կարպետ» ընկերությունում է, որը ստեղծվել է 2013 թվականին և Արցախում ունի երեք արտադրամաս։
Այստեղ աշխատում է շուրջ 110 աշխատակից, աշխատավարձը՝ գործավարձային սկզբունքով է: Արտադրում են բացառապես ձեռագործ գորգեր և կարպետներ։
Ընկերության տնօրեն Սևակ Խաչատրյանի խոսքով՝ հաշվի առնելով ձեռագործ աշխատանքի առանձնահատկությունը՝ չկա ֆիքսված տարեկան ծավալ, բայց մեկ տարվա մեջ գործում են մինչև 500 միջին չափսի գորգ։
Թեև այդքանը չեն կարողանում իրացնել, սակայն ընկերությունը խանութ սրահ ունի Երևանում, վաճառքի տաղավար ունի Մոսկվայում և մի քանի ներկայացուցիչ՝ տարբեր երկրներում։
«Կա նաև առցանց վաճառքի հնարավորություն՝ արտերկրից պատվեր ունենալու պարագայում: Կան վաճառքի համար ակտիվ և պասիվ սեզոններ, զբոսաշրջային շրջանում բարձրանում է վաճառքի թիվը։ Տարեցտարի վաճառքի ծավալները աճում են, այս ուղղությամբ հետևողական աշխատանք է տարվում, սակայն չենք հասել ցանկալի թվին, որ որքան արտադրվի՝ այնքան վաճառվի», - ասաց Սևակ Խաչատրյանը։