17/05/2021 16:47
Դիանա Հարությունյան. ԱԷԿ-ի առկայությունը օգնում է Հայաստանին կատարել մթնոլորտ CO2-ի արտանետումները նվազեցնելու իր պարտավորությունները
Հայկական ԱԷԿ-ը՝ անածխածնային էներգիայի աղբյուր է, որը հատկապես արժեքավոր է դառնում կլիմայի փոփոխության դեմ համաշխարհային պայքարի համատեքստում: ՄԱԶՑ կլիմայի փոփոխության ծրագրերի համակարգող Դիանա Հարությունյանը կարծում է, որ այսօր Հայկական ԱԷԿ-ի և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների շնորհիվ Հայաստանը կկարողանա կատարել մթնոլորտ CO2-ի արտանետումները կրճատելու իր պարտավորությունները:
Այս մասին փորձագետը խոսեց «Հայաստանի կանաչ քառակուսի» Clean Energy Talk միջոցառման ընթացքում, որը տեղի ունեցավ մայիսի 14-ին Երևանի պետական համալսարանում: Միջոցառման կազմակերչպիչն է՝ «Ռոսատոմ» պետկորպորացիա `ՀՀ տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարության և Երևանի գիտության և մշակույթի ռուսական կենտրոնի հետ համագործակցությամբ։
«Եթե գլոբալ առումով հաշվի առնենք, որ մոլորակի ջերմաստիճանը միջինում աճել է 1 աստիճանով, ապա Հայաստանում այն աճել է 1.3 աստիճանով: Կլիմայական ծայրահեղ փոփոխությունների պատճառով բնական աղետներն ուժեղացել են. երաշտները, ջրհեղեղներն ու սելավները, սողանքներն ու անտառային հրդեհներն ավելի հաճախակի են դարձել, ինչի պատճառով տուժում են ենթակառուցվածքները, բնակչությունը շատ զգայուն է ամառային ջերմային ցնցումներից: Ջրամբարների լցման տարողությունը վերջին տարիներին չի գերազանցել 60% -ը: Նվազող ջրային ռեսուրսները մեծացնում են գյուղատնտեսական կորուստները: Բնականաբար, սա ազդում է նաև հիդրոէլեկտրակայաններում էլեկտրաէներգիայի արտադրության վրա, որոնք հիմնականում սնվում են գետերի արտահոսքով», - ասում է Դիանա Հարությունյանը:
Փորձագետի խոսքով՝ կլիմայի փոփոխության դեմ պայքարի Փարիզյան համաձայնագրի շրջանակներում Հայաստանը պարտավորվել է մինչ 2050 թվականը սահմանափակել ջերմոցային գազերի արտանետումները տարեկան ոչ ավելի, քան 6 միլիոն տոննա: 2017-ի տվյալների համաձայն, Հայաստանում ջերմոցային գազերի արտանետումների ծավալը հավասար էր 10,5 միլիոն տոննայի, ինչը 1990 թվականի մակարդակի 41 տոկոսն է: «Նույնիսկ այն ժամանակ, երբ դիտարկվում էր մինչև 2026 թվականը գործող ատոմակայանի շահագործման տարբերակը, կանխատեսում արվեց Փարիզի համաձայնագրով ստանձնած պարտավորությունների կատարման հեռանկարների մասին` երկրում առանց միջուկային արտադրության առկայության: Այս կանխատեսման մեջ կասկածի տակ էր առնվում ցածր ածխածնի զարգացման նպատակներին հասնելու հնարավորությունը, ներկայիս՝ այս տարբերակը նույնիսկ չի դիտարկվել: Այն նպատակները, որոնք մենք դրել ենք 2021-2030 թվականներին ստանձնած նոր պարտավորությունների համար, այն է `1990 թ.-ի համեմատ ջերմոցային գազերի արտանետումների 40% կրճատում, մենք գնահատեցինք` հաշվի առնելով ատոմակայանի աշխատանքը », - ասում է ՄԱԶՑ կլիմայի փոփոխության ծրագրերի համակարգող Դիանա Հարությունյանը։
Այսօր այն երկրները, որոնք վճռականորեն հրաժարվել են ատոմային էներգետիկայից, բախվել են այն փաստի հետ, որ ածխածնի չեզոքության իրենց նպատակներն ավելի են հեռվացել: Վերականգնվող էներգիայի աղբյուրները, որոնց վրա է դրվում հիմնական շեշտը, ի վիճակի չեն ապահովել էներգիայի արտադրության կայունությունը, քանի որ դրանք կախված են եղանակային պայմաններից:
Միջուկային էներգիայի մասնաբաժինը Հայաստանի էներգետիկ հաշվեկշռում այժմ կազմում է մոտ 30%: Ըստ փորձագետի, դա համակարգի կայունության կարևոր և անհրաժեշտ բաղադրիչն է, և ապագայի համար կարևոր է հաշվի առնել, որ երկիրը զարգանում է, և էներգիայի սպառումն անպայման կաճի, այս առումով անհրաժեշտ կլինի ավելացնել մաքուր էլեկտրաէներգիայի արտադրությունը:
