12/03/2022 19:00
Գարնանային ալերգիա կամ սեզոնային պոլինոզ․ օգտակար խորհուրդներ ալերգոլոգներից
Գարունը տարվա ամենահրաշալի եղանակներից է, միայն թե՝ ոչ ալերգիկների համար։ Ծաղկած ծառերին ու ծաղիկներին նայելիս՝ նրանց աչքերից արցունքներ են հոսում, սակայն ոչ թե հիացմունքից, այլ սեզոնային ալերգիայից, որի հիմնական հարուցիչը տարբեր բույսերի, ծառերի ու ծաղիկների ծաղկափոշին է։
Օդում տարածվող մանր մասնիկները քամին հեշտությամբ տարածում է մի քանի շաբաթ շարունակ օդը հագեցած է լինում այդ մասնիկներով։ Ծաղկափոշին ինքնին վտանգավոր չէ, սակայն որոշ մարդկանց իմունային համակարգը սխալմամբ գրոհում է օրգանիզմ ներթափանցած այդ մասնիկների վրա, իսկ դրանից ամենաշատը տուժում են վերին շնչառական ուղիների և աչքերի լորձաթաղանթները, որոնք չափազանց զգայուն են։
Այս ամենի հետևանքով մարդն սկսում է անընդհատ փռշտալ, աչքերից արցունքներ են հոսում, հարբուխի նմանվող ախտանշաններ են ի հայտ գալիս։
Գարնանային ալերգիայի կամ, ինչպես բժիշկներն են անվանում, սեզոնային պոլինոզի մասին մարդկանց շրջանում մի քանի տարածված, բայց սխալ կարծիքներ կան, որոնց մասին անհրաժեշտ է իմանալ հատկապես ալերգիկներին։
Բարդու փոշին գարնանային ալերգիայի կամ սեզոնային պոլինոզի պատճառ չի հանդիսանում, կամ շատ հազվադեպ է հանդիսանում։ Պարզապես դրա վրա են նստում ու քամու միջոցով տարածվում այլ բույսերի ալերգեն ծաղկափոշին ու սպորները։
Սեզոնային պոլինոզը միայն գարնանը չէ, որ ակտիվանում է, քանի որ կան ալերգիա հարուցող բույսեր, որոնք ծաղկում են ամռանը ու նույնիսկ աշնանը։
Ալերգիան ինքնին ժառանգական հիվանդություն չէ, սակայն հիվանդության զարգացման հարցում ժառանգական «նախատրամադրվածությունը» կարող է դեր խաղալ։ Եթե ընտանիքի անդամներից որևէ մեկն ալերգիկ է, ռիսկ կա, որ ժառանգներից մեկնումեկի մոտ նույնպես կարող է ալերգիա զարգանալ։
Սխալ է կարծիք է, որ ալերգիան ի հայտ է գալիս միայն վաղ տարիքում։ Ալերգիկ հիվանդություններն իսկապես զարգանում են հիմնականում 5-ից 20 տարեկանում, սակայն շատ ավելի հասուն տարիքում ևս կարող է ալերգիա առաջանալ՝ պայմանավորված, օրինակ, բնակության վայրի փոփոխությամբ, այլ կլիմայական գոտի տեղափոխվելով։ Երբեմն էլ շատերը չեն էլ գիտակցում, որ ալերգիա ունեն, և հաճախակի փռշտոցները, աչքերից արցունքներ հոսելը, քթում ու կոկորդում ծակոցները վերագրում են պարզ հարբուխին։
Ալերգիան անբուժելի չէ։ Ալերգենային իմունաթերապիան այսօր գոյություն ունեցող միակ մեթոդն է, որի շնորհիվ հնարավոր է վերացնել ալերգիայի առաջացման բուն պատճառը, ոչ թե հիվանդության հետևանքները։ Այդ դեպքում մարդու մոտ կայուն ու նորմալ վիճակը շատ երկար է պահպանվում։
Ալերգիան իրականում կարող է վտանգավոր լինել, այն անպայման պետք է բուժել՝ մասնագետի ցուցումներով ու նրա վերահսկողությամբ։ Գարնանային պոլինոզի ինքնաբուժումը հավելյալ բարդություններ ու նոր խնդիրներ կարող է առաջացնել։
Ալերգոլոգները սեզոնային պոլինոզից տառապողներին մի շարք պարզ խորհուրդներ են տալիս, որոնց հետևելով՝ հնարավոր է նվազեցնել ալերգիայի տհաճ հետևանքները։
Գարնանային քամոտ ու չոր եղանակին ալերգիկները պետք է աշխատեն տնից դուրս չգալ, քանի որ այդ պայմաններում օդի մեջ շատ ավելի մեծ քանակությամբ ծաղկափոշի է պտտվում։ Իսկ անձրևից հետո օդում այդ մասնիկներն զգալիորեն քչանում են։
Դուրս գալիս՝ պետք է անպայման արևային ակնոց կրել, այն աչքերը կպաշտպանի ծաղկափոշու մասնիկներից։
Ավտոմեքենայում գտնվելիս կամ ավտոմեքենա վարելիս պետք է պատուհանները փակ պահել, հատկապես, եթե քաղաքից դուրս եք ուղևորվում։
Բույսերի ու ծառերի ակտիվ ծաղկման շրջանում պետք է աշխատել քաղաքից դուրս չգնալ, քանի որ բնության գրկում որոշ ծառատեսակների ու բույսերի ծաղկափոշու կոնցենտրացիան շատ ավելի բարձր է լինում, քան քաղաքում։
Տուն վերադառնալիս պետք է լոգանք ընդունել ու դրսի հագուստը լվանալ, քանի որ ծաղկափոշու մանր մասնկիներն օրվա ընթացքում նստում են մարմնի ու հագուստի վրա։
Ալերգիաների սեզոնին լվացքը ոչ թե դրսում, այլ ներսում է պետք չորացնել, որպեսզի դրա վրա օդում պտտվող ծաղկափոշին չնստի, այլապես լվացած հագուստը կրելուց անմիջապես հետո կրկին ալերգիկ նշաններ ի հայտ կգան։
Գիշերը քնելիս տան պատուհանները պետք է փակ պահել։
Եթե տնային կենդանիներ ունեք, ապա զբոսանքից վերադառնալիս՝ պետք է մաքրել նրանց մազածածկույթը, քանի որ ծաղակփոշին նստում է նաև կենդանիների բրդի վրա։
Քթի խոռոչը հարկավոր է լվանալ աղի լուծույթով կամ թորած ջրով։ Դա կօգնի ավելի ազատ շնչել, հեռացնել ալերգեն մասնիկները՝ քթի խոռոչից։
Հնարավորության դեպքում գարնանը պետք է փոխել կլիմայական գոտին, տեղափոխվել ծովափ կամ լեռնային գոտիներ․ այնտեղ ծաղկափոշու կոնցենտրացիան ավելի ցածր է։
Սեզոնային պոլինոզը սրվելու դեպքում հարկավոր է հետաձգել վիրահատական միջամտությունները, պրոֆիլակտիկ կամ այլ բնույթի պատվաստումները։
Ալերգիաների սեզոնին պետք է հատուկ սննդակարգի հետևել․ այն պահպանելու համար անհրաժեշտ է պարզել՝ կոնկրետ ո՛ր բույսի ծաղկափոշին է ալերգիայի պատճառ հանդիսանում։
Հացազգիների նկատմամբ զգայուն մարդիկ պետք է որոշ ժամանակով խուսափեն ձավարեղենի շիլաներից, հացաբուլկեղենից, մեղրից, չխմեն գարեջուր և վիսկի, ցորենի սպիրտից օղի և կվաս, չօգտագործեն սոյա, լոբազգիներ, գետնընկույզ, եգիպտացորեն։
Մոլախոտերի ծաղկափոշու նկատմամբ զգայուն մարդիկ պետք է որոշ ժամանակով հրաժարվեն մեղրից, արևածաղկի սերմերից և արևածաղկի ձեթից, մանանեխից, մայոնեզից, դդումից ու ձմերուկից, սմբուկից, թարխունից, համեմունքներից։
Ծառերի փոշու նկատմամբ զգայուն մարդիկ ալերգիաների սեզոնին պետք է չօգտագործեն մեղր, կորիզավոր մրգեր, խնձոր, տանձ, կիվի, ընկույզ, գազար, համեմունքներ, կոնյակ, գինի, լոլիկ, սոխ։
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն։
Բաժնի բոլոր նյութերին կարող եք ծանոթանալ ԱՅՍՏԵՂ։
