Ամոթ է մեր երկրի համար, որ այսպիսի վարչապետ ունենք, որը ոչ միայն չի հասկանում Անկախության հռչակագրի արժեքը, պատմականությունը, այլև դեմ է գնում այդ փաստաթղթին․ Արամ Մանուկյան

Ամո՛թ է մեր երկրի համար, որ այսպիսի վարչապետ ունենք, որը չի հասկանում այդ փաստաթղթի արժեքը, դերը, այդ պատմականությունը, պետություն կառուցելու մեր դարավոր երազանքի իրականացումը, որը ոչ միայն չի հասկանում, այլև դեմ է գնում այդ փաստաթղթին, «Փաստինֆո»-ի հետ զրույցում ասել է ԳԽ նախկին պատգամավոր, ՀԱԿ փոխնախագահ Արամ Մանուկյանը։ Հենց նա է ԳԽ ամբիոնից հրապարակել ՀՀ անկախության հռչակագիրը։

ՀՀ ներկայիս վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանն այսօր, շնորհավորելով անկախության Հռչակագիրն ընդունելու օրվա կապակցությամբ, հայտարարել է, թե «ի հեճուկս ամենատարբեր մեկնաբանությունների՝ չի նշանակում, թե Անկախության հռչակագրի ողջ բովանդակությունը ներառված է ՀՀ Սահմանադրության մեջ եւ այս երկու փաստաթղթերի բովանդակությունը նույնական են...: ՀՀ Սահմանադրության մեջ արտահայտված են Անկախության Հռչակագրի միայն այն դրույթները, որոնք արտահայտված են ուղղակի, բառացի եւ տառացի եւ որեւէ այլ մեկնաբանություն պարզապես պատեհ չէ...: Անկախության ու պետականության մասին մեր բոլորիս՝ Հայաստանի Հանրապետության քաղաքացիների պատկերացումները եւ ընկալումները այդ ժամանակներից ի վեր էականորեն փոխվել են»։

«Ի՞նչ ասեմ. իսկապես շփոթված եմ ։ Ո՛չ տխրելու է, ո՛չ զայրանալու, ո՛չ ծիծաղելի․ այսքան ցածր մակարդակ, այսքան անիրազեկված լինել, այսքան չսիրել քո երկրի լուսավոր էջերը ․․․ ամո՛թ է ուղղակի, ամոթի զգացողություն եմ զգում։ Մի՞թե ինքը այսքան տկար է, որ չի հասկանում այդ փաստաթղթի արժեքը, դերը, այդ պատմականությունը, այդ փաստաթղթի՝ ծննդական լինելը, պետություն կառուցելու մեր դարավոր երազանքի իրականացումը։ Այդքան փո՞քր են, այդքան նվա՞ստ են, այդքան խե՞ղճ են․․․ Ամո՛թ է մեր երկրի համար, որ այսպիսի վարչապետ ունենք, որը ոչ միայն չի հասկանում, այլև դեմ է գնում այդ փաստաթղթին»,- ասել է Արամ Մանուկյանը՝ հավելելով, որ Անկախության հռչակագրի ընդունումը մեր պատմության լուսավոր կետն է, մեր պատմության 600 տարվա սպասված փաստաթուղթն է։

Նա անգրագիտություն է որակել այն միտքը, թե չեն կատարվել Հռչակագրի որոշ կետեր։ «Ախր այդ կետերը փոխվել են օրենքով, նախագահական համակարգ է Հայաստանում ընդունվել, հետո այդ ֆունկցիաներն անցել են ուրիշ գերատեսչության։ Հռչակագիրը այդ պահի համար է եղել և ֆիքսել է այդ պահի խնդիրները։ Ինքը անգամ չի տեսնում, թե կոնցեպտուալ առումով ինչ է բերել այդ փաստաթուղթը։ Դա ապահարզան է Սովետական Միության հետ, դա ծրագրային փաստաթուղթ է, որը 40 ռեֆորմ է իր մեջ պարունակում, այդ 40 ռեֆորմը 5 տարվա մեջ իրանակացվել են, և դրա արդյունքում ստեղծվել է Հայաստանի Հանրապետությունը՝ ազատական տնտեսությամբ, դեմոկրատական համակարգով, ազատ խոսքի ինստիտուտներով, ժողովրդավարության բոլոր ինստիտուտների կառուցման ծրագրով, և եթե այդպես է, ինչո՞ւ որևէ մեկը մինչ օրս, որևէ քաղաքական անձ, կուսակցություն, այդ ժամանակ և դրանից հետո չի խոսել դրա մասին, միայն ի՞նքն էր գիտնականը, հանճարեղը, վերլուծաբանը․․․ Աբսո՛ւրդ է, աբսուրդ, անհեթեթություն, և այդ ամենը միայն նրա համար, որ Ալիևին դո՞ւր գան իր ասածները։ Այսինքն՝ ինքը անկախության նոր կոնցե՞պտ է գրում։ Անկախության բանաձևերը նո՞ր է ձևակերպել Նիկոլը, որը ոչ ոք չի արել։ 200 երկիր կա, 200 երկրի անկախություն ձևակերպված են իրենց ինքնուրույն որոշում կայացնելու, սեփական կյանքը կառուցելու, սեփական դիվանագիտությունը կազմակերպելու հետ կապված փաստաթղթով։ Դա ծննդական է, դու ծննդականը քննարկո՞ւմ ես, թե թանաքը լավը չի եղել, թուղթը դեղնած է արդեն։  Բա հարգանքը այդ փաստաթղթի նկատմամբ ո՞նց պետք է արտահայտվի։ Ինքը նոր հարթության մեջ է ուզում տեսնել, անկախության, պետականության գաղափարները։ Ո՞վ ես դու, որ այդ գաղափարները վերլուծում ես։ Նորովի ես մատուցում՝ չակերտների մեջ, դա մեր սուվերեն երկրի ծննդականն է, որտեղ ծրագրեր են, որոնք իրականացվել են հայ ժողովրդի կողմից, դրա արդյունքում հաղթանակներ են տարվել, պետականություն ենք պահել, ժողովուրդը ոգևորվել է, ժողովուրդը քաղաքացի է դարձել»,- արձանագրել է գործիչը։

Անկախության ակունքներում կանգնած Արամ Մանուկյանի խոսքերով՝ շարժման նպատակը հետևյալն էր՝ ստեղծել բարդույթներից դուրս, վախերից զերծ քաղաքացի, ինչն արվել է և արտահայտվել 1991թ.-ի հանրաքվեով, երբ 2 մլն 40 հազար մարդ իր կամքով, ոգևորված նաև հռչակագրի դրույթներով, անկախության գաղափարով, քվեարկե; է անկախության օգտին։ «Էլ չեմ ասում՝ համարձակության աստիճանը․ դրանից հետո մեկ ու կես տարի Սովետական Միություն է եղել, մենք ո՞նց ենք դիմացել։ Այդ փաստաթուղթը Սովետական Միության դեմ էր, տարի ու կես Սովետական միությունը կար, մենք պահանջում էինք մեր վալյուտային, ոսկու, ադամանդի մեր մասնաբաժինը։ Մենք դուրս եկանք Սովետական բանակային համակարգից  և մեր բանակը ստեղծեցինք, դրամը ստեղծեցինք, դրոշը ունեցանք, սրանք անքննարկելի արժեքներ են»,- ընդգծել է Արամ Մանուկյանը։

Ինչ վերաբերում է Հռչակագրի հղումը ՀՀ սահմանադրությունից հանելու իշխանությունների ծրագրին, ապա Արամ Մանուկյանը ընդգծել է, որ դա տեղի չի ունենա։ «Ես խոստանում եմ՝ չի լինի, չենք թողնի։ Նախ, Փաշինյանը էլեմենտար, փոքրիկ թաղային մակարդակում ռեֆորմ անել չի կարող, ինչ մնաց՝ հանրաքվե կազմակերպի։ Չի կարող, խոստանում եմ, չե՛նք թողնի։ Շնորհավորում եմ մեր ժողովրդին  այդ լուսավոր, ծրագրային, վեհ փաստաթղթի համար», - եզրափակել է նա։