06/03/2014 21:13
865+1. Ահնիձոր. Գյուղն աշխարհին կապող հազար թելերը քիչ-քիչ կտրվում են
Ահնիձոր: Նախկինում ունեցել է Ահնազար, Ահնիզար, Ահնիզորավար, Անիզոր, Հայնազար, Հայնիզարավար անվանումները: Գյուղը հիմնադրվել է Հաղպատի և Սանահինի վանքերի կալվածքները լքած գյուղացիների կողմից: Մարզկենտրոնից հեռու է 52կմ, իսկ Երևանից՝ 172 կմ: Այս պահին գյուղում 87 տնտեսություն ու 240 բնակիչ կա: Ահնիձորում ամենաբարենպսատ ժամանակները եղել են նախորդ դարի 40-ականները, երբ գյուղի բնակչությունը կրկնակի շատ էր:
.png)
Aysor.am-ի 865+1 շարքի հերթական նյութը Լոռու մարզի Ահնիձոր գյուղի մասին է:
Մաթևոսյանի Ահնիձորը...
...Այս գյուղը հազար թելով կապված է աշխարհին. հեռախոսով, հոսքագծով, փոստով, բրդի, մսի, յուղի մթերմամբ, կոոպերացիայի խանութով, ուսուցման ծրագրերով. ակումբային ուսումնարանն այս գյուղին տալիս է թատրոնից ու գրքից հասկացող շրջանավարտներ, այս գյուղը մոտիկ ու հեռու գյուղերն է ուղարկում լխտիկ հարսներ, որոնք եղանը ձեռքից չեն գցում մինչև ընդհուպ ծննդաբերելը և դեռ չի պատահել, որ նրանցից գոնե մեկը թեկուզ մի քիչ լիրբ լինի. այս գյուղը համալսարաններին տալիս է ընդունակ աշակերտներ, բանակին՝ կենսուրախ և կարգապահ ռազմիկներ. կինոգնումների գրասենյակն այստեղ է ուղարկում ֆիլմեր, լրագրերը՝ թղթակիցներ և այլն: Եվ աշխարհի հետ շփման կետերի մարդիկ, որոնք, իրենց աշխատանքից զատ, ինքնակամ ստանձնել են շրջապատը գնահատելու պարտականությունը, այդ մարդիկ այս գյուղի մարդկանց ամեն անգամ որակում են՝ համեստ:
Հրանտ Մաթևոսյանի տողերն են հարազատ Ահնիձոր գյուղի մասին:
Լուսանկարը hetq.am-ի
«Վերջին 4 տարվա ընթացքում գյուղն ընդմիշտ լքել է 8 ընտանիք»,- ասում է գյուղապետը, ով նաև արտագնա աշխատանքի գնացողներին է հաշվել. «Այս պահին գյուղից արտագնա աշխատանքի մեկնածները 14-ն են»:
Գյուղում էլի խնդիրներ կան, բայց դրանք էլ խնդիր չեն լինի, եթե մարդիկ տունը չթողնեն ու երբ հարցնում եմ դրանց մասին, գյուղապետն առաջինը հենց արատգաղթն է հիշում. «Գյուղը դատարկվում է»:
Հետո Վանիկ Քառյանը հերթով հիշում է մնացածը՝ գազը, ճանապարհներն ու ամեն աշուն գյուղացուն պատիժ դարձած բերքի մթերումը:
Գյուղը գազաֆիկացված չէ ու երբեք էլ չի եղել: Գյուղապետի խոսքով՝ ԽՍՀՄ տարիներին, երբ հերթն ուր որ է իրենց գյուղին պիտի հասներ, երկիրը փլուզվեց ու իրենք մնացին առանց գազի: Միակն այդ տարածքում, որովհետև հարևան համայնքները գազ ունեն:
Իսկ Ահնիձորի ճանապարհների մասին խոսում են արդեն տարիներ, թե ինչո՞ւ դրանք այդպես էլ չեն ասֆալտապատվում հարցին հերթը չի հասնում, գյուղապետը շտապում է ու արագ ներկայացնում մնացած հարցերը:
Լուսանկարը hetq.am-ի
Ասում է՝ գյուղը հետաքրքիր է զբոսաշրջիկների համար ու կարող է զբոսաշրջային կենտրոն դառանալ, հիմա մի քանի կազմակերպությունների հետ փորձում են համաձայնության գալ ու այս ուղղությամբ աշխատանքներ տանել, միայն թե էական արդյունքներ դեռ չկան: Վանիկ Քառյանը գոհ է գյուղի երիտասարդներից. Ահնիձորն աշխարհին կապող թելը նրանք են ու այս հարցում էլ աջակցում են գյուղապետին:
Ժամանակին Ահնիձորում առողջարան կառուցելու ծրագրեր են եղել, արդյոք հարցը դեռ արդիակա՞ն է: Քառյանն ասում է՝ ոչ: Այս հարցը փակվեց դեռ Խորհրդային տարիներին: Պատճառների մասին կրկին չի ուզում խոսել, հարցն անմիջական կապ է ունեցել Հրանտ Մաթևոսյանի հետ: Ասում են՝ Մաթևոսյանը չի ուզել, որ հարազատ գյուղի բնություն աղավաղվի:
Գյուղում միակ քիչ թե շատ պիտանի կառույցը դպրոցն է
Մաթևոսյանի՝ թատրոնից ու գրքից հասկացող շրջանավարտներ տվող դպրոցն այսօր ընդամենը 24 աշակերտ ունի: 13 տարում աշակերտների թիվը կրկնակի նվազել է.
«Դեռ 2000 թվականին մեր դպրոցում 54 աշակերտ կար»,- ասում է գյուղապետը՝ հավելելով, որ գյուղում միակ քիչ թե շատ պիտանի կառույցը դպրոցն է. վերանորոգել են, կարգի բերել, բայց աշակերտների թիվը դրանից չի ավելանում. «Առհասարակ մեր գյուղը ժողովրդագրական խնդիր ունի, շատ քիչ երեխաներ են ծնվում»,- ասում է գյուղապետը:
Գյուղի հիմնական զբաղմունքը անասնապահությունն է, այլ աշխատանք չկա. «Հա, ունենք մի աշխատող, մի անտառապահ»,-բայց դա աշխատատեղ չես համարի:
Պետական հողերն էլ, հիմնականում, օգտագործվում են որպես արոտավայրեր: Բացի անասնապահությունից, ահնիձորցիները նաև մեղվաբուծությամբ են զբաղվում, դրա համար պայմանները բարենպաստ են: Զբաղվում են նաև դաշտավարությամբ, պտղաբուծությամբ, տանձ, խնձոր, սալոր են աճեցնում: Հենց վերջինի համար գյուղապետն ասում է, որ մշակածը վաճառելու խնդիր կա: Մթերողները գյուղ չեն գալիս, իրենք էլ չեն կարողանում մարզկենտրոն տանել. «Հեռու է, գյուղացու համար՝ անհարմար»,- ասում է Վանիկ Քառյանը:
Լուսանկարը hetq.am-ի
Ամենահայտնի ահնիձորցին տուն-թանգարան չունի
Հրանտ Մաթևոսյանի հայրական տունը կամաց-կամաց քանդվում է ու դեռ պարզ չէ`երբ է այն վերանորոգվելու ու դառնալու տուն-թանգարան: Մաթևոսյանի հայրական տանը նրա եղբայրն է ապրում: Գյուղապետն ասում է՝ հարևանությամբ շինություն են սրաքում, որ տունն ազատվի, բայց թե երբ դա կլինի, հստակ ասել չի կարողանում. «Տուն-թանգարան սարքելու համար ժամանակ է պետք»:
Մաթևոսյանի Ահնիձորն արդեն վաղուց չկա: Կինոգնումների գրասենյակը գյուղ վաղուց արդեն ֆիլմեր չի ուղարկում, լրագրերն էլ՝ թղթակիցներ: Գյուղն աշխարհին կապող հազար թելերը քիչ-քիչ կտրվում են: Ու եթե առաջիկայում մի հայտնի ահնիձորցու կամ Ահնիձորի մասին չլսենք, գյուղը բոլորի հիշողություններում կմնա «Մենք ենք, մեր սարերով»:
Գյուղ, որի անսահման համեստ ու ազնիվ բնակիչները միշտ սարերում են:
Նախորդող հրապարակումներ՝
865+1. Քաշունի. Հայաստանի ամենափոքր գյուղը. «Էլ 27 չենք, արդեն՝ 24»
865+1. Վարդենիկ. «Մեզ մենակ քաղաքի կոչումն է պակասում»
865+1. Նռնաձոր. Հայաստանի ամենահեռավոր գյուղը մոտ է դատարկվելուն
