27/02/2015 11:54

Սեյրան Օհանյան. Հայաստանը հույս ունի, որ ՌԴ-ն կսահմանափակի Ադրբեջանի «զինվելու կախվածությունը»

Ամենակարևոր լուրերը Հայաստանից՝ Telegram-ում

Regnum լրատվական գործակալությունը զրուցել է ՀՀ Պաշտպանության նախարար Սեյրան Օհանյանի հետ: Ներկայացնում ենք հատված այդ հարցազրույցից:

-Պարոն Օհանյան, ըստ Ձեզ, ի՞նչ հեռանկարներ ունի Հայաստանի ԵՏՄ-ում և արդյոք մեր անդամակցությունն այդ կառույցին կազդի՞ ՌԴ և ՀՀ միջև ռազմատեխնիկական համագործակցության վրա:

-Ինձ, ի պաշտոնե, առաջին հերթին հետաքրքրում է, թե ինչպես ԵՏՄ անդամակցությունը կազդի Հայաստանի Հանրապետության վրա պաշտպանական և անվտանգության ապահովման տեսանկյունից: Գաղտնիք չէ՝ տնտեսությունը կամայական երկրի հզորության հիմնաքարերից մեկն է: Մի կողմից ԵՏՄ անդամակցությունը կարող է էլ ավելի հզորացնել հայ-ռուսական ռազմատեխնիկական համագործակցությունը, որն առանց այդ էլ կայուն գործում է միջպետական ու միջկառավարական մի շարք պայմանագրերի հիման վրա: Մյուս կողմից՝ այն կարող է մեծ ներդրում ունենալ երկու երկրների միջև ռազմատնտեսական և ռազմարդյունաբերական համագործակցության տեսանկյունից: Մաքսային գործընթացների երկկողմ պարզեցումը թույլ կտա Հայաստանի ռազմաարդյունաբերական համալիրներին ոչ միայն ներկրել անհրաժեշտ հումքը, այլև՝ տեղական արտադրանքն արտագանել Եվրասիական շուկա:

-ՌԴ-ն Ադրբեջանին միլիարդավոր դոլարների ռազմական տեխնիկա է վաճառում: Ինչպե՞ս եք Դուք գնահատում այս իրավիճակն ու արվու՞մ են ինչ-որ քայլեր սրա դեմ:

-Այս հարցը շատ նուրբ է մեզ համար: Մի կողմից մենք հասկանում ենք, որ յուրաքանչյուր սուվերեն պետություն իրավունք ունի զբաղվել զենքի վաճառքով, բայց կարծում ենք նաև, որ ռազմավարական գործընկերոջ շահերը ևս պետք է հաշվի առնել: Հույս ունեմ, որ մեր ռուս գործընկերներն անընդհատ հետևում են Ադրբեջանի հետ ռազմատեխնիկական համագործակցության զարգացմանը և փորձում են հնարավորինս սահմանափակել, եթե թույլ տաք այսպես ասեմ՝ «զինվելու կախվածությունը», որն ունի մեր հարևանը:

-Ինչպե՞ս եք դուք գնահատում ՀՀ Զինված ուժերի մարտական կարողությունը՝ հարևան երկրների համեմատությամբ:

-Ես չէ, որ պետք է խոսեմ ՀՀ ԶՈւ մարտական կարողությունների մասին: Սա շատ լավ գիտեն մեր հնարավոր հակառակորդներն, ովքեր ծանոթ են մեր մարտական կարողություններին ոչ միայն լսելով և ժամանակ առ ժամանակ ստանում են ուսուցողական դասեր մեզանից: Հնարավոր հակառակորդի պարբերական «հոխորտանքի ժայթքումներին» ի պատասխան շփման գծում նրան տրվող անհամաչափ պատասխանները մեր մարտական կարողությունների բավարար ցուցանիշ են՝ ռազմական գիտելիքների, բարոյակամային հատկանիշների, կարգապահության և ռազմատեխնիկական զինվածության տեսանկյուններից: Ի դեպ մեր Զինված ուժերի պատրաստվածությունը մարտական գործողություններին ու մարտական խնդիրների հաջող կատարումը իրական գրավականն են, որոնք վերջին 20 տարիներին ապահովում են համեմատաբար հրադադարային իրավիճակ:

-Հաշվի առնելով 2014թ.-ին և 2015թ.-ի սկզբում հրադադարի ռեժիմի պարբերական խախտումները՝ ինչպե՞ս եք գնահատում լայնամասշտաբ ռազմական գործողությունների վերսկսման հավանականությունը:

-Լայնամասշտաբ ռազմական գործողությունների վերսկսման հավանականությունը չի կարելի բացառել այնքան ժամանակ, քանի դեռ հակամարտության կողմերը չեն հասել վերջնական խաղաղ կարգավորման: Հայկական կողմը պահպանում է դեռ 1994թ.-ի ստորագրումից հետո ուժի մեջ մտած հրադադարի մասին համաձայնագրի պայմանները: 2014թ.-ի ամռանը հաճախակի դարձած ու այս տարի էլ շարունակվող հրադադարի խախտման դեպքերն, իհարկե, ավելի զգոն են դարձնում: Հատկապես անընդունելի է հակառակորդի կողմից կիրառվող նոր, այսպես ասած մարտավարությունը, երբ անցյալ տարվա նոյեմբերին խոցում են ուսումնամարզական թռիչք իրականացնող ուղղաթիռն, իսկ անցյալ տարվա ամռանն ու այս տարվա սկզբից ծանր տեխնիկայով կրակ են բացում խաղաղ բնակչության վրա: Նրանք անգամ դիպուկահարներով կրակում են իրենց տան մեջ նստած խաղաղ բնակիչներին: Ստեղծված իրավիճակում հակառակորդի ագրեսիվ գործողություններին հակադարձելու միակ աշխատող միջոցը մեր կողմից պատասխան, երբեմն նաև անհամաչափ գործողությունների իրականացումն է: Կարո՞ղ են մեր գործողությունները հանդարտեցնել հակառակորդին, վերադարձնե՞լ նրան կառուցողական ուղղու վրա, թե՞ էլ ավելի կմոտեցնեն մեզ լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններին: Այս մասին, երևի թե չգիտի ոչ ոք: Սակայն միանշանակ կարող եմ մի բան ասել՝ այնպիսի էկզիստենցիալ հակամարտության դեպքում, ինչպիսին մերն ու Ադրբեջանինն է, մենք միշտ պետք է ցույց տանք, որ կարող ենք պատասխան տալ: Ցանկանում եմ մեջբերել Ֆուկիդիդին, ով ասում էր. «…արդարացի պահանջները քննարկվում են միայն ուժերի համաչափության դեպքում: Հակառակ դեպքում ավելի ուժեղն անում է այն ամենն, ինչի իրավունքն ունի, իսկ թույլը ստիպված է տանել այն ամենն, ինչն իրեն սահմանված է»:

-Ինչպե՞ս եք կարծում, ՌԴ-ն կմտնի պատերազմի մեջ Հայաստանի և Լեռնային Ղարաբաղի կողմից, եթե Ադրբեջանը սկսի լայնամասշտաբ ռազմական գործողություններ:

-ՌԴ-ն Հայաստանի ռազմավարական գործընկերն է և, բնականաբար, ունի իրավականորեն սահմանված պարտավորություններ մեր երկրի ռազմական անվտանգության ապահովմանն աջակցելու տեսանկյունից: Ավելին՝ ՌԴ-ն և ՀՀ-ն ՀԱՊԿ անդամ երկրներ են և ունեն փոխադարձ պարտավորություններ հավքական անվտանգության առումով:Երկու երկրների Գլխավոր շտաբներն արդեն մեկ տարի չէ, որ համատեղ գործողությունների նախագիծ են մշակում՝ ՀՀ-ի դեմ հնարավոր ռազմական ագրեսիա դեպքի համար: Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի դեմ պատերազմ սկսելու դեպքում, ՌԴ-ն գործելու է իր ստանձնած պարտավորթյունների համաձայն, որոնք ամրագրված են Բարեկամության, համագործակցության ու փոխադարձ օգնության մասին պայմանագրում, որը ստորագրվել է 29.08.1997թ.-ին՝ ՀՀ և ՌԴ միջև: Գործելու է, ըստ ՀՀ և ՌԴ միջև 1995թ.-ի մարտի 16-ին կնքված Հայաստանի Հանրապետության տարածքում ռուսական ռազմաբազայի մասին պայմանագրի և Հավաքական անվտանգության մասին պայմանագրի՝ ստորագրված 1992թ.-ի մայիսի 15-ին: Մենք էլ մեր հերթին, ինչպես անմիջապես ՀՀ տարածքում, այնպես էլ՝ Լեռնային Ղարաբաղում, առաջին հերթին հիմնվում ենք ՀՀ Զինված Ուժերի և Արցախի Պաշտպանության բանակի մարտական պատրաստվածության վրա: Հիմնվում ենք, որպես ամենավստահելի գործոն, որը կանխում է ռազմական գործողությունների սկիզբն ու կործանիչ հարված հասցնում հակառակորդին: