12/02/2018 17:12
Տեխզննման կտրոն ու անսարք, վտանգավոր մեքենաներ. Տրանսպորտի և կապի նախարարությունը չի շտապում կարգի բերել ոլորտը
Հայաստանի կառավարությունը տեխզննման կտրոնների տրամադրման հարցում դեռ մտադիր չէ գնալ փոփոխությունների. մինչ Տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությունը այդ ոլորտի միջազգային փորձն է ուսումնասիրում, վարորդները շարունակում են դժգոհել՝ տեխզննման կտրոնների տրամադրումը ձևական է և դրանք ունենում են նաև անսարքություն ունեցող մեքենաները։
Հիշեցնենք՝ տեխզննման կտրոնները նախկինում տրամադրում էին տեխզննման կայանները. մեքենան, ինչպես ընդունված էր, պետք էր զննում անցներ, հետո միայն սարքին լինելու դեպքում վարորդին տրամադրվում էր համապատասխան կտրոնը։ Սակայն 2011-ին ոլորտում կոռուպցիոն ռիսկերից խուսափելու նպատակով տեխզննման կտրոնների ստացման կարգը փոխվեց, և դրանց տրամադրումն սկսեց իրականացվել բանկերի կողմից։ Վարորդն այժմ պետք է վճարի գույքահարկը և 10 հազար դրամ մուծելուց հետո ստանա տեխզննման կտրոն։
«Վարորդի ընկեր» հասարակական կազմակերպության անդամ Սերգեյ Ղահրամանյանը Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում նկատեց, որ ոլորտը բարձիթողի վիճակում է, ինչն էլ բազում խնդիրների պատճառ է դառնում։ Նրա խոսքով՝ փաստ է, որ տեխզննումից խուսափող մեքենաների տերերը այդպես էլ որևէ պատասխանատվության չեն ենթարկվում, քանի որ իրականում նրանք տեխզննում անցնելու մասին ձևական փաստաթուղթ ունեն:
«Թղթի առկայությունն իհարկե չի նշանակում, թե այդ մեքենաները հուսալի վիճակում են: Այժմ հատկապես մայրաքաղաքում շատ են մեքենաները, որոնք տեխնիկապես մաշված են՝ թե՛ բավական հին լինելու, թե՛ անխնա օգտագործվելու պատճառով, ուստի շահագործման համար վտանգավոր են: Բայց ոչ ոք վարորդներին չի պարտադրում տեխնիկապես վերազինում իրականացնել, քանի որ դրա իրավական մեխանիզմներն էլ չկան, այսինքն՝ որևէ պարտավորվածություն չունի վարորդը», - ասաց «վարորդի ընկերը»։
Իրավական մեխանիզմները, ըստ Ղահրամանյանի, պետք է պարտադրեն վարորդին, որ նրա մեքենայի կարևորագույն համակարգերը սարքին վիճակում լինեն, պահպանվեն օդի աղտոտվածության չափանիշները։ Բացի բնապահպանական խնդիրներից, ըստ հասարակական կազմակերպության անդամի, տեխզննման ձևական բնույթը նաև անվտանգության խնդիրներ է առաջացնում։
Սերգեյ Ղահրամանյանը հատկապես խնդրահարույց է համարում հանրային տրանսպորտը։
«Հանրային տրանսպորտը շատ անփույթ է օգտագործվում և այժմ էլ դուք կարող եք տեսնել շահագործման մեջ գտնվող, բայց ժամկետանց ավտոբուսներ, գազելներ։ Դրանք ոչ միայն այդ մեքենաներով երթևեկողների կյանքն ու առողջությունն են վտանգում, այլև ամբողջ երթևեկությանն են սպառնում: Գիտեք, այդ ուղևորափոխադրող մեքենաների վթարները հատկապես վերջերս ահազանգող չափերի են հասել», - նկատեց Ղահրամանյանը:
Նրա խոսքով՝ հանրային փոխադրամիջոցները՝ գազելներն ու ավտոբուսները, 5-7 տարուց ավելի չի կարելի շահագործել։ Սակայն իրականում այդպես չէ, և դրանք անխնա և անփույթ շահագործվելու հետևանքով հասցնում են շարքից դուրս գալ՝ ֆիզիկապես մաշվելով և տեխնիկապես անպիտան ու վտանգավոր դառնալով:
«Հայաստանում շատ չնչին նորմեր կան, որը արգելի ժամկետն անցած հանրային տրանսպորտի շահագործումը: Տաքսիների համար նման սահմանափակում գոյություն ունի. միայն մինչև տասը տարվա վաղեմություն ունեցող մեքենաներին է թույլատրվում որպես տաքսի շահագործել: Բայց ահա հասարակական տրանսպորտի համար նման սահմանափակումներ շատ ավելի քիչ են և հիմնականում անտեսվում են, բայց չէ՞ որ երկուսն էլ հասարակական նպատակների են ծառայում, և եթե տաքսին ամենաշատը կարող է չորս ուղևորի սպասարկել, ապա երթուղայիններն ու ավտոբուսները շատ ավելի մարդկանց են տեղափոխում մեկ ուղերթի ժամանակ։ Եվ հիմա որպես արդյունք ունենք այն, որ առանց մեքենան տեխզննության ենթարկելու կարող ես տեխզննման կտրոն գնել, այն էլ՝ առցանց, փակցնել մեքենայի համապատասխան տեղում և վերջ, բոլոր հարցերը լուծված են, դուրս գալ փողոց և տեխնիկապես վտանգավոր մեքենայով, շրջել փողոցներով ու վտանգել երթևեկությունը», - նշում է նա:
Ոլորտն համակարգող Տրանսպորտի, կապի և տեղեկատվական տեխնոլոգիաների նախարարությունում, սակայն, չեն շտապում լուծել խնդիրը։ Ինչպես նախկինում, այնպես էլ այժմ, նախարարությունից ասում են, որ դեռ ծրագրեր են մշակում խնդիրը լուծելու համար։
Նախարարության տրանսպորտի վարչության պետի տեղակալ Դավիթ Մելքոնյանը Aysor.am-ին փոխանցեց, որ ոլորտը կարգի բերելու գաղափարներ շատ ունեն ու հավելեց. «Այժմ ուսումնասիրում ենք միջազգային փորձը և շուտով որոշման նախագիծ կամ օրինագիծ կներկայացնենք հանրային քննարկման, որի մասին պատշաճ կտեղեկացնենք լրատվամիջոցներին»։
Պաշտոնյան, սակայն, հրաժարվեց ներկայացնել, թե մասնավորապես ինչ փոփոխություն է առաջարկվելու վարորդների համար։
