05/02/2024 19:06
Երիկամներում քարերի առաջացման պատճառները
Պաթոլոգիական վիճակը, որը բնութագրվում է երիկամներում քարերի առաջացմամբ, կոչվում է նեֆրոլիտիաս: Նման պաթոլոգիայի բուժմամբ զբաղվում են նեֆրոլոգներն ու ուրոլոգները։
Երիկամային քարերի հիվանդությունը ուրոլոգիական պրակտիկայում հաճախ հանդիպող հիվանդություն է, որը դրսևորվում է երիկամների հյուսվածքում աղի քարերի նստվածքով:
Բժիշկներն այս պաթոլոգիան անվանում են նաև նեֆրոլիտիազ: Նեֆրոլիտիազի բնորոշ ախտանշանները ներառում են ցավ գոտկատեղում և ցավոտ միզակապություն: Հիվանդները հաճախ ուշադրություն են դարձնում կարմրավուն երանգով մեզի տեսքին։ Մեզի մեջ արյունը կարող է առաջանալ օրգանների լորձաթաղանթները քարերով վնասվելու պատճառով։ Երիկամների քարերի առաջացման պատճառը կարող է կապված լինել նաև ոչ ճիշտ սննդակարգի, աղեստամոքսային տրակտի հիվանդությունների և ժառանգական գործոնների հետ։
Երիկամների քարերը հայտնաբերվում են ցանկացած տարիքի հիվանդների մոտ: Տղամարդիկ ավելի ենթակա են այս պաթոլոգիայի: Սովորաբար քարեր են գոյանում միայն մեկ երիկամում, սակայն երկկողմանի նեֆրոլիտիազը նկատվում է դեպքերի մոտ 15%-ում։ Ստորին միզուղիների մեջ քարերի ներթափանցումը կարող է առաջացնել միզաքարային հիվանդություն՝ միզածորանի, միզապարկի կամ միզուկի վնասմամբ: Բուժումից հետո երիկամներում քարերը հաճախ կրկնվում են, սակայն սննդակարգին և բժշկի ցուցումներին հետևելը օգնում է խուսափել քարերի գոյացման նոր դեպքերից։
Հիվանդության ախտանիշները կախված են քարերի չափից, քանակից և տեսակից: Փոքր քարերը կարող են ինքնուրույն դուրս գալ մեզի հետ և անհանգստություն չառաջացնել: Ավելի մեծ գոյացությունները (3 մմ-ից) կարող են առաջացնել միզածորանի խցանում՝ դրա ծածկող հատվածների ընդլայնմամբ։ Այս բարդությունը դրսևորվում է մեջքի ուժեղ ցավերով, սրտխառնոցով և փսխումով։
Երիկամների քարերը բնութագրվում են ախտանիշների թեթևացման ժամանակաշրջաններով, երբ հիվանդը գանգատվում է միայն մեջքի ստորին հատվածի աննշան ցավից, որն ավելանում է ֆիզիկական ծանրաբեռնվածությունից հետո:
Այլ ախտանիշներն և նշանները ներառում են՝
գոտկային ցավի տարածում որովայնի, կողերի, պերինայի և սեռական օրգանների շրջանում,
սուր ցավ միզելու ժամանակ,
կարմրավուն կամ շագանակագույն մեզի արտահոսք տհաճ հոտով,
միզելու հաճախակի ցանկություն,
մարմնի ջերմաստիճանի բարձրացում, սարսուռ, փքվածություն։
Բազմաթիվ հիվանդների մոտ նեֆրոլիտիազը կարող է ընթանալ առանց ախտանշանների, ուստի հիվանդությունը հնարավոր է ճշգրիտ բացահայտել միայն հատուկ ախտորոշիչ մեթոդների օգնությամբ: Ջերմության և դողերի առկայությունը կարող է վկայել բորբոքման և վարակի զարգացման մասին:
Երիկամներում քարերի առաջացման պատճառ կարող են լինել գենետիկ գործոնները, արյան մեջ կալցիումի բարձր մակարդակը, գիրությունը, թերսնումը, հեղուկի անբավարար ընդունումը և որոշ դեղամիջոցներ: Ենթադրվում է, որ քարերի առաջացման հիմնական պատճառը մեզի քիմիական բաղադրության փոփոխությունն է՝ հեղուկի մեջ չափազանց շատ աղեր են հայտնվում, ինչի արդյունքում մեզի բյուրեղացում է տեղի ունենում:
Խնդրի առաջացման հնարավոր պատճառներից են.
Օրգանիզմում կալցիումի օքսալատի ավելորդ կուտակմամբ կալցիումի քարերի ձևավորումը. Այս աղը սննդի հետ պարբերաբար մտնում է օրգանիզմ և արտազատվում լյարդի բջիջների միջոցով։ Որոշ մրգերի, բանջարեղենի, ընկույզների և շոկոլադի օգտագործումը նպաստում է կալցիումի քարերի առաջացմանը.
Ստրուվիտի քարերի առաջացումը երկրորդական երիկամների քրոնիկ վարակի հետևանքով։
Ուրատային քարերի բաղադրությունը, որը բաղկացած է միզաթթվից: Նեֆրոլիտիազի այս ձևի պատճառը կարող է լինել անբավարար ջրի ընդունումը, ավելորդ քրտնարտադրությունը, հաճախակի միզումը և օրգանիզմում մեծ քանակությամբ սպիտակուցային սննդի ընդունումը։
Ժառանգական հիվանդության (ցիստինուրիա) ֆոնի վրա ցիստինային քարերի ձևավորումը։
Հակացնցումային դեղամիջոցների ընդունում և օրգանիզմում վիտամին D-ի ավելցուկը։
Պաթոլոգիաները, որոնք ազդում են նյութափոխանակության և մարմնի հորմոնալ կարգավորման վրա։
Եվ վերջապես, նեֆրոլիտիազի պատճառի որոշումը կարևոր է հիվանդության արդյունավետ բուժում ընտրելու և ռեցիդիվները կանխելու համար:
«ԿՅԱՆՔԻ ՈՐԱԿ» բաժնի գործընկեր՝ «ԴԵՐԺԱՎԱ-Ս» ընկերություն
