Հայաստանում Չեխիայի դեսպանը հիացած է կոնյակով ու գինիով և անբավարար է համարում տնտեսական գործակցության մակարդակը

Հայաստանում Չեխիայի Հանրապետության Արտակարգ և Լիազոր Դեսպան Պետր Միկիսկայի հետ Aysor.am-ի թղթակիցը զրուցել է մեր երկրում գործունեության, հայկական ուտեստների, մշակույթի և երկկողմ համագործակցության մասին։

- Պարոն դեսպան, արդեն երկու տարի է, ինչ ներկայացնում եք Հայաստանում Չեխիայի Հանրապետությունը, արդեն հասցրե՞լ եք ընտելանալ այստեղի ապրելակերպին: Ձեզ դու՞ր է գալիս Հայաստանում:

- Արդեն կլրանա գրեթե 5 տարի, ինչ Հայաստանում եմ: Բայց սկզբում՝ 2012 թվականին,  եղել եմ որպես գործերի ժամանակավոր հավատարմատար, քանի որ հիմնական դեսպանատունը գտնվում էր Թբիլիսիում: Սակայն, անհրաժեշտություն առաջացավ ընդլայնել դեսպանատան գործունեությունը, ինչն էլ հանդիսացավ արդեն դեսպանատան բացման պատճառը: Եվ հարցին, արդյոք ինձ դու՞ր է գալիս Հայաստանում, կպատասխանեմ այսպես: Չեխ դիվանագետների, այդ թվում՝ դեսպանների համար գործում է կանոն, համաձայն որի, թույլ է տրվում աշխատել յուրաքանչյուր երկրում չորս տարի: Իմ դեպքը հատուկ էր այն առումով, որ նախագահն ինձ դեսպան նշանակել էր 2014 թվականին, իսկ հետո արդեն ես խնդրեցի, որ ժամկետս երկարաձգեն: Այստեղից հետևություն՝ ինձ դուր է գալիս այստեղ:

- Տարբեր երկրներում եք դիվանագիտական ծառայության եղել: Կարո՞ղ եք համեմատականներ անցկացնել նախկին և ներկա փորձերի միջև:

- Դիվանագիտական կարիերաս սկսել եմ Լատինական Ամերիկայի մի քանի երկրներում: Աշխատել եմ նաև Կանադայում: Դիվանագիտական առումով՝ Հայաստանում գործունեությունն առավել հետաքրքիր է , և հուսամ, ոչ ոք չի նեղանա, առավել կարևոր, քանի որ Հայաստանը անդամակցում է Արևելյան գործընկերությանը, որը Չեխիայի համար առաջնահերթություն է արտաքին քաղաքականության մեջ: Բնականաբար, պատասխանատվությունն էլ է ավելի շատ:



- Ունե՞ք Հայաստանում նախընտրած վայրեր:

- Հայաստանում գտնվելուս ընթացքում, հասցրել եմ ծանոթանալ գրեթե բոլոր տեսարժան վայրերին: Կարծում եմ՝ լավ ծանոթ եմ Հայաստանի տեսարժան վայրերին, բայց չեմ կարող առանձնացել որևէ մեկը: Ամեն բան կախված է, թե ինչ նախասիրության ունեն ինձ այցելած ընկերներս: Եթե նրանք հետաքրքրված են սպորտով, ապա՝ Ծաղկաձոր և Սևան: Եթե թանգարաններով և պատմական վայրերով, ապա՝ Գեղարդ, Խոր Վիրապ, Տաթև, Նորավանք, Գոշավանք, Գորիս և այլն: Եթե գինով՝ Վայոց Ձոր: Երևանը, իհարկե, ներառված է, և բոլորին անխտիր ապշեցնում է Ցեղասպանության զոհերի հուշահամալիրը: Պարտքս եմ համարում՝ բոլոր հյուրերիս՝ պաշտոնական և անձնական, տանել այնտեղ:

- Հասցրե՞լ եք Հայաստանում գտնվելու ընթացքում ուսումնասիրել հայերեն: Եթե այո, կարո՞ղ եք համեմատել հայերենի բարդության մակարդակը չեխերենի հետ, և նշել թե ո՞րն է ավելի բարդ:

- Իմ կողմից հենց սկզբից փորձ եղել է: Եկել եմ այստեղ հայերեն սովորելու մտադրությամբ: Սակայն, այդպես էլ չկարողացա: Նախ, ժամանակս չներեց, հետո էլ հասկացա, որ այն այդքան էլ ինձ անհրաժեշտ չի առօրյա շփումներում, քանի որ բոլորը խոսում են ռուսերեն և անգլերեն: Ես կարող եմ մի բան ասել՝ հայերենն իր կառուցվածքով դժվար լեզու է չեխերի համար: Միևնույն ժամանակ, ռուսախոս հայերի համար չեխերենը բարդ չէ, քանի որ այն շատ նման է ռուսերենի. երկուսն էլ սլավոնական լեզուների ընդհանուր խմբին են պատկանում:

- Ի՞նչ հայերեն բառեր են ամենից շատ տպավորվել:

- Երկու սպիտակ գինի: Մի քանի բառ, իհարկե, գիտեմ, բայց ազատ շփվել չեմ կարողանում (ժպտում է – Aysor.am):

- Կարծում եմ՝ հայ ընթերցողին հետաքրքիր կլինի իմանալ, թե Դուք ինչպես եք վերաբերվում հայկական խոհանոցին: Ունե՞ք նախընտրած ճաշատեսակներ:

- Սկզբում չարաշահում էի հայկական խոհանոցը, ինչն էլ անդրադարձավ քաշիս վրա: Որոշ ժամանակ անց, քաշս 10 կգ-ով ավելացավ, այդ պահից էլ միչև հիմա դրա դեմ պայքարում եմ: Այնուամենայնիվ, շատ եմ հավանում ընկույզով լցոնած սմբուկ, խորոված լավ միջավայրում, նաև՝ «Չքյուֆթա»:



- Ի՞նչ հայկական ալկոհոլային ըմպելիքներ եք նախընտրում:

- Առաջին հերթին, հայկական բրենդին: Իսկապես, հիասքանչ ըմպելիք է: Եվ ես շատ ուրախ եմ, որ այն արտահանվում է Չեխիա: Ի դեպ, այն ավելի մատչելի է մեզ մոտ, քան՝ Հայաստանում: Նույնը կարող եմ ասել մեր «Becherovka» ըմպելիքի մասին, որը մեզ մոտ շատ ավելի թանկ է: Բայց ինձ համար ալկոհոլային խմիչքներից ամենանախընտրելին գինին է: Հայաստանում գտնվելուս հինգ տարիների ընթացքում ինձ բախտ է վիճակվել հետևել հայկական գինեգործության զարգացմանը: Երբ ես ժամանեցի Հայաստան, գինիների տեսականուց գրեթե խմելու բան չկար, իսկ որակը այդքան էլ լավը չէր: Այժմ իրավիճակն այլ է: Մենք նույնիսկ ներկրում  ենք այն Չեխիա: Ավելին՝ դրանք համաշխարհային կարգի գինիներ են:

- Լինելով չեխական մշակույթի կրող՝ գտե՞լ եք որևէ նմանություններ հայկական մշակույթի հետ:

- Հավատը: Այն ձևավորում է կյանքի նկատմամբ հիմնական մոտեցումները: Բոլոր քրիստոնյա երկրներն էլ ունեն իրենց ուրույն արժեքները, որոնք էլ արտացոլվում են մշակույթում: Դա էլ բոլոր քրիստոնյա երկրների համար դառնում է կապող օղակ: Ինձ համար Հայաստանը՝ բարեկամական, եվրոպական քրիստոնյա երկիր է:



- Տնտեսության և կրթական ոլորտներում երկկողմ համագործակցության ի՞նչ ծրագրեր են ակնկալվում առաջիկայում:

- Կրթության առումով՝ ասեմ, որ մենք ակտիվորեն համագործակցում ենք կրթական ոլորտում: Չեխիայի Հանրապետությունում կան հայերին առաջարկվող պետական և կառավարական կրթաթոշակներ: Կա ուսանողների և պրոֆեսորադասախոսական կազմի ակադեմիական փոխանակումներ: Տնտեսական առումով՝ շատ ավելի բարդ է: Բացատրությունները մի քանիսն են: Դրանցից մեկն այն է, որ ներմուծման համար, մենք առնչվում ենք Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) կողմից սահմանված հովանավորչությանը, այսինքն՝ բարձր տուրքերի ոչ ԵԱՏՄ անդամ երկրների համար: Խոշոր ներդրումային ծրագրերին խոչընդոտում են ոչ հին երկու դեպք, որոնք, ամենայն հավանականությամբ, կուղարկվեն դատական քննության, և որոնց պատճառով հայ գործընկերներին դժվար է ստանալ ֆինանսավորում Չեխիայի Արտահանման Բանկի կողմից: Ինչ վերաբերում է, հայկական արտադրանքի ներմուծմանը Չեխիա, Հայաստանի կողմից առաջարկները զիջում են, քանի որ դժվար է լինում գտնել հարմար արտադրանք, չնայած այն հանգամանքին, որ Հայաստանը GSP + ռեժիմի մեջ է, որն ապահովում է հայկական ապրանքների մուտքը ԵՄ շուկա՝ առանց տուրքերի: Բայց մենք աշխատում ենք՝ խոչընդոտները հաղթահարելու ուղղությամբ: