26/06/2018 10:16
Մեր ամենամեծ ու կարևոր բրենդը, հումորից բացի, թասիբն է. բացահայտում ենք Շիրակի մարզպետ Կարեն Սարուխանյանին
Պայմանավորված երկրում տեղ գտած ներքաղաքական փոփոխություններով՝ շուրջ մեկ ամիս առաջ Հայաստանի մարզերը ևս նոր կառավարիչներ ունեցան, ովքեր միաձայն հայտարարեցին՝ աշխատելու են միայն հանուն մարզի բարեկարգման ու բարելավման:
«Իշխանության դեմքը» խորագրի ներքո Aysor.am-ը շարունակում է ընթերցողներին ներկայացնել քաղաքական դաշտում հայտնված նոր դեմքերին, նրանց գործնական ու անձնական դիմանկարները: Արհեստների ու արվեստների կենտրոն համարվող Շիրակի ղեկը վստահվեց ծնունդով գյումրեցի, «Ելք» դաշինքի և «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության անդամ 32-ամյա Կարեն Սարուխանյանին, ով մեզ հետ հարցազրույցում խոստովանեց՝ պարտականությունը ստանձնելու առաջին իսկ օրից հանգստանալու ու ընտանիքին նվիրվելու ժամանակ չի ունեցել: Մարզը մեծ է, խնդիրները՝ շատ:
- Պարոն Սարուխանյանը, բոլորովին վերջերս ստանձնեցիք Շիրակի մարզպետի պարտականությունները: Այս ընթացքում ի՞նչ գործունեություն եք ծավալել, ի՞նչ խնդիրներ եք առանձնացրել մարզում:
- Նախ, հանդիպել եմ քաղաքացիների հետ, ովքեր նման ցանկություն էին հայտնել: Արդեն շուրջ 1000 ընդունելություն եմ ունեցել, լսել մարդկանց խնդիրները: Շատերը բնակարանների հետ կապված խնդիրներ ունեին, որոնց պետք է փորձենք լուծում տալ: Դրամական օգնության դիմում են ներկայացրել. բժշկական օգնություն ստանալու, նույնիսկ՝ Շիրակից Երևան հասնելու ճանապարհածախսի համար մարդիկ դրամական միջոցներ չունեն: Իմ հնարավորության սահմաններում ինչով կարողացել եմ՝ օգնել եմ… Տարբեր համայքներ եմ այցելել, տեղում ծանոթացել խնդիրներին. մի տեղ սելաֆն էր վնասներ պատճառել, մյուս տեղում դպրոցն էր վատ վիճակի մեջ… Խնդիրների հիմնական մասը կրթական և առողջապահական ոլորտներին են առնչվում: Բազմաթիվ կոլեկտիվներ բողոքում էին իրենց հաստատությունների ղեկավարներից, պառակտումներ կային կրթական ոլորտի տարբեր ՊՈԱԿ-ներում: Լսել եմ երկու կողմերին էլ, փորձել եմ հասկանալ խնդիրն ու լուծել: Նաև ասեմ, ամերիկահայ բժիշկ Օյունջյանի հետ վերջերս քննարկում ենք ունեցել, ով 250-300 նստատեղով մեծ դահլիճ է պատրաստվում կառուցել այստեղ: Աշոցքի շրջանի հետ կապված՝ Արփա լճի աղտոտվածությանն առնչվող քննարկումներ ունեցանք, բավականին շատ կողուղաջրեր լցվում են հենց լճի մեջ: Փորձում ենք մաքրելու ելքեր գտնել… Գիտեք, բնակիչներից շատ բան է կախված. բողոքում են դպրոցի վիճակից, խոնավությունից, բայց անտարբեր են այդ նույն դպրոցի հանդեպ: Կարող են չէ՞ շաբաթօրյակ կազմակերպեն ու շենքի բոլորը մաքրեն խոտերից: Բաներ կան, որոնք ֆինանսի կամ իշխանությունների հետ կապված չեն եղել, պարզապես ամեն մեկը պետք է աշխատելու, մի բան անելու ցանկություն ունենա:
- Ձեր մարզպետ նշանակվելու առաջին օրերին խոսակցություններ շրջանառվեցին, որ մարզպետարանում փորձում եք ազատվել նախորդի կադրերից: Արդյոք մյուս ոլորտներում էլ խնդիրների լուծման համար նաև այս մեխանիզմն է ընտրվում:
- Հասարակությունն է մեզ ստիպում գնալ փոփոխությունների, դա անձնական պատճառներ, տրամադրվածություն չունի: Եթե նա բողոքում է, որ կրթական ոլորտում կա կոռուպցիա, ուսուցիչն աշխատանքի է ընդունվել գումարով, բնական է, որ տվյալ ոլորտն արդար չի աշխատել: Ես ոտքով եմ գնում տնից աշխատանքի ու նաև հակառակ ճանապարհը, ամեն քայլի մարդիկ խոսում են այդ խնդիրների մասին, պատմում, հասկանում ես՝ որտեղ ինչ է կատարվել: Բնականաբար, մարդկանց մոտ մտավախություն է առաջանում, թե նախկին համակարգի գործունեությունը կշարունակվի, քանի որ կոռուպցիոն անցյալով հին պաշտոնյաները մնում են իրենց գործին: Նրանց մնալը վստահություն չի ներշնչում հանրությանը:
- Միայն անհատների փոփոխությամբ հնարավո՞ր է խնդիրը շտկել, անհրաժեշտ չե՞ն այլ մեխանիզմներ:
- Մեր հիմանական գործառույթը վերահսկողությունն է, ճիշտ կազմակերպումը: Իհարկե, միայն անհատներ փոխելով հնարավոր չէ ոչինչ անել, ամբողջ համակարգն ու մարդկանց մտածելակերպը պետք է փոխվի: Ներքաղաքական վերջին զարգացումներից հետո ստեղծված իրավիճակում նկատելի է, որ մարդկանց մտածելակերպում որոշակի փոփոխություն կա, հակված են արդար աշխատելու: Այնպես չի, որ բոլորն են իրենց պաշտոններին հրաժեշտ տալիս, միայն նրանք, ովքեր չարաշահումներ են կատարել:
- Երկրաշարժից արդեն 30 տարի է անցել, բայց «աղետի գոտի» բնորոշումը Շիրակի մարզի համար շարունակում է արդիական մնալ: Ինչպե՞ս եք պատկերացնում այս խնդրի վերջնական լուծումը: Եվ ընդհանրապես, ո՞ր խնդիրների վերացումից պետք է սկսեք Ձեր գործունեությունը:
- Մեր մարզում խնդիրները շատ-շատ են, ու որևէ մեկն առանձնացնելը ճիշտ չի լինի: Բազմաթիվ են բնակարանային խնդիրներ ունեցողները, ճանապարհաշինարարական, կրթական, առողջապահական բացթողումները: Այո, ցավոք մենք դեռ աղետի գոտի ենք համարվում, քանի որ ունենք աղետի հետևանքով տուժած ու չկառուցված շինություններ: Քննարկումներ եմ ունեցել տարբեր կազմակերպությունների հետ, փորձելու ենք ելքեր գտնել ու ծրագրեր ներկայացնել կառավարությանը: Կկրկնվեմ ու նորից կասեմ՝ ես անելու եմ այն ամենն, ինչը օգուտ է բերելու Շիրակի մարզին:
- Գյումրին ժամանակին արդյունաբերական քաղաք է եղել: Նախատեսո՞ւմ եք քաղաքի արդյունաբերական ներուժը վերականգնել, հնարավոր համարո՞ւմ եք դա:
- Որոշ ուղիներ մտածել ենք: Օրերս հեռախոսազրույց եմ ունեցել տարբեր կազմակերպությունների, անհատների հետ, որոնք կարող են մեզ օգնել զբաղվել մեր ունեցած արդյունաբերական հաստոցների, մեքենաների հավաքագրմամբ ու հասկանալով՝ ի՞նչ ռեսուրսներ ունենք, ի՞նչ վիճակում են, ինչպե՞ս պետք է կարգի բերենք ու օգտագործենք: Մեխանիզմներ կան, որոնք չեն աշխատում, բայց կարող ենք փոխարինել ու աշխատող համակարգ ստեղծել: Վստահ եմ՝ մեզ մոտ ստացվելու է:
- Շիրակի մարզն աչքի է ընկնում նաև գործազրկության բարձր ցուցանիշով ու դրանով պայմանավորված արտագաղթի մեծ ծավալով: Այս երկու կարևոր խնդիրները բացառելու ուղղությամբ ի՞նչ աշխատանքներ եք տանելու:
- Դա ես հիմնականում ներդրումների հետ եմ կապում, եթե դրանք լինեն, նոր աշխատատեղեր կբացվեն ու աշխատանքային արտագաղթը կնվազի: Այսօրվա իրավիճակում, վստահ եմ, շատ ներդրումներ կլինեն: Եթե կարողանանք ստեղծել պայմաններ, վստահության մթնոլորտ, որ մարդիկ դրսից գան, ներդրումներ անեն, գործարաններ բացեն՝ հավատալով, որ ոչ մեկը չի գա ու չի ասի՝ կեսը իմն է, կամ չի փորձի խլել այդ մարդուց իր բիզնեսը, ապա այս հարցերն իրենց լուծումը կունենան: Արտագաղթը միանգամից կանխելը բավական դժվար է: Գիտեմ, որ շատերը գնացել են դրսում աշխատելու, քանի որ չեն վստահել իշխանություններին: Ու հիմա մենք անելու ենք ամեն ինչ՝ պետության նկատմամբ վստահությունը վերականգնելու համար: Հուսով եմ՝ նրանք կվերադառնան ու իրենց գործը կշարունակեն իրենց հողում: Մենք ստեղծելու ենք այդ մթնոլորտը:
- Քայլեր էին արվում՝ Գյումրին ժամանակակից տեխնոկենտրոնի վերածելու: Ծանոթացե՞լ եք կատարված աշխատանքներին, ի՞նչ հարթության վրա են: Նաև հետաքրքիր է, զբոսաշրջության խթանման առումով ի՞նչ եք նախատեսում:
- Մենք սերտ համագործակցելու ենք IT ոլորտի հետ, Հայաստանում դա այսօրվա առաջատար ոլորտներից մեկն է, ու մեծ ապագա ունի: Այդ բնագավառում շատ ընկերներ ունեմ, որոնց կփորձեմ ներգրավել մեր աշխատանքներին, կդառնան կապող օղակ համագործակցության համար: Իսկապես, Շիրակի մարզը ինտելեկտուալ մեծ ռեսուրս ունի, դուք էլ երևի նկատել եք, որ Երևանի բուհերում գյումրեցի շատ ուսանողներ կան, ովքեր փայլում են իրենց գիտելիքներով: Այդ ուժը պետք է օգտագործել մարզի զարգացման համար… Ինչ վերաբերում է զբոսաշրջությանը, գաղտնիք չէ, որ Գյումրին մշակութային քաղաք է ու տուրիստական այցելությունների համար ամեն հետաքրքրություն կա: Վերջերս էլ Վահանաբերդում բացվեց «Հեղնար աղբյուր» ֆիլմից հայտնի հուշաղբյուրը, որը ևս զբոսաշրջության առումով հրաշալի վայր է: Մարզպետարանի զարգացման բաժինը հանձնարարականներ է տվել՝ ստեղծել պատրաստի փաթեթներ, որոնք կարող ենք ներկայացնել ներդրողներին, ոչ թե ներդրողի գալուց հետո ամիսներով մտածենք՝ ինչ կարող ենք անել այդ գումարով: Լսել եմ, որ նախկինում նման բաներ եղել են. մարդիկ փողով եկել ու ապշած կանգնել են: Ժամանակը թանկ բան է:
- Նախկին վարչապետ Կարեն կարապետյանը ևս Գյումրիում ներդրումներ էր անում: Տեղյա՞կ եք՝ որպես գործարար շարունակո՞ւմ է հետաքրքրություն դրսևորել Գյումրու նկատմամբ:
- Այդ առումով որևէ տեղեկություն դեռևս չունեմ… Բայց ասեմ, օրեր առաջ անցնում էի Ռուսթավելու փողոցով ու նկատեցի, որ սալիկները (բուլիժնիկ՝ հեղ.) խախտվել են… Կարծում եմ՝ մեկ տարվա համար դա նորմալ չէ: Այն, որ անորակ աշխատանք է արվել, տեսանելի է…
- Գյումրիի համալսարանում բավական աղմկահարույց իրադարձություններ տեղի ունեցան: Նույն իրավիճակն էր նաև դպրոցներում: Ուսումնական հաստատությունների առողջացման հետ կապված ի՞նչ քայլեր են ձեռնարկվում:
- Կարծեք, թե այս պահին համալսարանում լարվածությունը բավական հանդարտվել է: Ռեկտորի հրաժարվելուց հետո խորհուրդ է ձևավորվում, այնուհետև ընտրություններ կլինեն: Վստահ եմ՝ կրթության և գիտության նախարարն այս հարցերն իր ուշադրության կենտրոնում է պահում, ապագա ռեկտորն էլ արժանի մարդ կլինի ու կկարողանա իր հսկողության տակ պահել համալսարանը: Հակառակ դեպքում տուժում են միայն ու միայն ուսանողներն ու աշակերտները:
- Շիրակի մարզն իր համար առանձնացրած գյուղատնտեսական առաջնահերթություններ ունի՞: Ի՞նչ խնդիրներ կան հողագործության ու անասնապահության առումով:
- Նախ ասեմ, որ ամբողջ Հայաստանում, այդ թվում նաև Շիրակի մարզում, անասնագլխաքանակը բավականին նվազել է: Դա պայմանավորված է նաև այն հանգամանքով, որ նախորդ տարի անասնակերը քիչ էր: Դրա հետևանքով՝ խոտի 1 տուկը բավական թանկ արժեր: Բայց որքան հասկանում եմ, իրավիճակը շտկվում է… Երբ հանդիպեցի Ջրառատ համայնքի բնակիչներին, հենց տեղում իմացա, որ որոշ մարդիկ մրցույթով հողեր են շահել, ու հիմա գյուղացիները պահանջում են, որ այդ հողերն իրենց մեջ բաշխեն: Մարդիկ կան՝ հեկտարներով հողեր ունեն, բայց այդ հողի կեսն էլ չեն մշակում: Իրենց սեփականը չեն մշակում, բայց ավել հող են ուզում (ժպտում է՝ հեղ.):
- Բոլոր ժամանակներում Գյումրին համարվել է արհեստների ու արվեստների, սպորտի ու հումորի քաղաք: Ի՞նչ նոր բնորոշում կցանկանայիք թողնել Գյումրու պատմության մեջ: Ո՞րն է լինելու Շիրակի հերթական բրենդը:
- (Մտածում է՝ հեղ.) Երևի թե տարիների ընթացքում պարզ կլինի: Իհարկե, Ձեր նշած բոլոր բնորոշումներն էլ ճիշտ են, բայց ավելացնելու էլ շատ բաներ կան… Գիտեք, մեր ամենամեծ ու կարևոր բրենդը, հումորից բացի, թասիբն է, շիրակցիները թասիբով ժողովուրդ են (ժպտում է՝ հեղ.):
- Ի դեպ, Ձեր թատրոնը բավական ակտիվ մշակութային կյանքով է հիմա ապրում: Վերջին անգամ ե՞րբ եք թատրոն հաճախել:
- Վերջերս «Հարսանիք թիկունքում» ներկայացմանն էի գնացել: Մերուժան Ստեփանյանն, ում պատմության հիման վրա գրվել է սցենարը (Քառօրյա պատերազում զոհված հերոսներից՝ հեղ.), իմ բարեկամն է, քեռիի տղա է գալիս… Ներկայացման ժամանակ ամբողջ ապրիլը աչքերիս առջև եկավ, անտանելի էին զգացողությունները. այդ ժամանակ դեռ ամուսնացած չէի, ես ու ապագա կինս պատրաստվում էինք մեր հարսանիքին: Բնականաբար, հետաձգեցինք:
- Ըստ Ձեզ՝ արդյոք մարզպետարաններն առավել արդյունավետ աշխատելու համար լիազորությունների ընդլայնման կարիք չունեն:
- Հավատացեք՝ մարզպետարանները բոլոր ոլորտներում հսկայական լիազորություններ ունեն, մնում է միայն աշխատեն:
- Պարոն Սարուխանյան, ծնունդով Գյումրիի՞ց եք:
- Այո՛, այս քաղաքում են ծնվել նաև ծնողներս: Բայց ծագումով մշեցի ենք, արմատներս ձգվում են Մշո դաշտ…
- Ներկայիս ծանրաբեռնվածությունից Ձեր ընտանիքը չի՞ բողոքում, հասցնո՞ւմ եք նրանց հետ ժամանակ անցկացնել:
- Շատ-շատ են բողոքում, բայց հասկանում են ու մտնում դրությանս մեջ: Տղաս, ով երեկ դարձավ 1 տարեկան, նույնիսկ կարոտից հիվանդացել էր: Կարծում եմ՝ մի քանի ամսից զբաղվածությունս կկարգավորվի ու ընտանիքիս ավելի շատ ժամանակ կհատկացնեմ:
- Հուսով եմ՝ Գյումրիում այլևս կրակոցներ չեն հնչի:
- Ինձանից կախված՝ ամեն ինչ կանեմ: Դա հաստատ է (ժպտում է՝ հեղ.):
