10/06/2015 12:35
Արմեն Մուրադյան. Հեպատիտ C-ի բուժումը պետպատվերում չի ներառվի
Հունվարյան աղմկահարույց դեպքերից հետո, երբ հայտնի դարձավ, որ «Քաջարանի» ԲԿ-ում տասնյակից ավելի քաղաքացիներ են հեպատիտ C-ով վարակվել թերևս բժշկական անփութության պատճառով, մի պարզ հարց առաջ քաշվեց՝ պատրաստվո՞ւմ է արդյոք պետությունը այս հիվանդության բուժումը ներառել պետպատվերի ցանկի մեջ, քանի որ հեպատիտի բուժումը, ինչպես ամբողջ աշխարհում, այնպես էլ Հայաստանում բավականին թանկ հաճույք է:
Հիշեցնենք, որ բուժումն իրականացվում է Pegasys դեղորայքի միջոցով, որը համարվում է արդյունավետ դեղամիջոց ու ընդունված է աշխարհում, մինչդեռ շատ դեղամիջոցներ, որ առաջարկվում են որպես բուժման միջոց, դեռ հաստատված չեն և գտնվում են փորձարկման շրջանում: Pegasys-ը, սակայն, բավականին թանկ արժե. Հեպատիտ C-ի բուժման կուրսը կազմում է 16 կամ 24 շաբաթ, իրականացվում է շաբաթը 1 ներարկումով, տվյալ դեղամիջոցի 1 սրվակն արժե 142 հազար դրամ: Այսինքն` 24 շաբաթ բուժվելու դեպքում միայն դեղամիջոցի համար հիվանդին անհրաժեշտ է 3.5 մլն դրամ` չհաշված բավականին թանկարժեք արյան անալիզները, որ պարտադիր են ու պարբերական, չհաշված նաև մյուս հավելյալ ծախսերը, որ կապված են հիվանդության ընթացքի հետ:
Ասել է թե՝ եթե Քաջարանի բժշկական կենտրոնում վարակված քաղաքացիներին տեր չկանգներ Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը և բուժման ողջ ծախսերն իր վրա չվերցներ, ապա դժվար է պատկերացնել այդ մարդկանց հետագա ճակատագիրը ու այն ահռելի խնդիրը, որի առաջ նրանք կկանգնեին: Այս դեպքում խնդիրը, բարեբախտաբար, հարթվում է, 20 քաղաքացիներից 5-ի բուժումն արդեն ավարտվել է, մյուսների բուժումն էլ, ինչպես Aysor.am-ն արդեն գրել էր, մինչև տարեվերջ իր ավարտին կհասնի: Բայց եթե չլիներ կոմբինատի նման հզոր հովանավոր, ապա….. Այս խնդրի շուրջ զրուցեցինք ՀՀ Առողջապահության նախարար Արմեն Մուրադյանի հետ.
-Պարոն Մուրադյան, պետությունը հնարավոր համարո՞ւմ է ինչ-որ մի օր, ցանկալի է մոտ ժամանակներս, հեպատիտ C-ի բուժումը ներառել պետպատվերի ցանկում: Իրողությունը ցույց տվեց, որ նման դեպքերից քաղաքացիները ապահովագրված չեն, բայց փաստացի պարտավոր էլ չեն ուրիշի սխալի համար պատասխանատվությունը միայնակ կրել:
-Նախարարությունն անշուշտ այդ բոլոր խնդիրներին ձեռնամուխ է, և կոնկրետ այդ դեպքի հետ կապված բանակցություններում ուղղակի եղել է բանակցային կողմ, երբ քննարկվում էին ֆինանսական խնդիրները, առողջապահական հարցերը և այլն: Այն հիվանդները, որոնք քրոնիկ փուլի են անցնում իհարկե երկարատև ու շատ թանկարժեք բուժման ենթակա են, որի հետ կապված սոցիալական պատասխանատվության հայտարարություն արեց Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը և մենք շատ ուրախ ենք, որ այդպիսի կեցվածք ընդունեցին:
Ասել, թե առողջացումն ինչ փուլում է այսօր նշանակում է ներկայացնել ոչ միայն վիրուսակրման խնդիրները, այլ նաև հեպատիտի հետևանքով լիարդի ախտահարման աստիճանը: Իհարկե, հնարավորությունների դեպքում պետությունը պետք է որ ամբողջությամբ կարողանա դա անել, բայց այսօր մենք այդ հնարավորությունները չունենք, մենք մասնակցում ենք միայն բուժական սիմպտոմատիկ բուժման հատվածով: Հատուկ դեղորայքը, որը15-20 հազար դոլարին համարժեք արժեք կարող է ունենալ մենք այսօր չենք կարող ապահովել, և պետք է ասեմ, որ այսօր աշխարհում կա շատ ավելի թանկ, նոր սերնդի դեղորայք ևս:
Խնդիրը, որ առողջապահական հիմնարկներն այսօր պետք է իրականացնեն հետևյալն է. պրոֆիլակտիկ ծրագիր իրականացնել ներհիվանդանոցային վարակների հետ կապված, որոնց մի հատվածը վերաբերում է հենց հեպատիտ C-ին՝ այն ներհիվանդանոցային վարակների ցանկի մեջ է մտնում: Այդ դեպքից հետո կոլեգիայի նիստ է հրավիրվել և առհասարակ՝ ամբողջ ցանցով մեկ քննարկվել է ներհիվանդանոցային վարակների դեմ պայքարը, որը բնութագրում է համակարգի պատրաստակամությունը այդ չարիքի դեմ պայքարի ընթացքում: Մյուս կոլեգիայի նիստը տեղի կունենա արդեն այս ամսվա ընթացքում, ամփոփվելու են այդ որոշման հետ կապված ստացված տվյալները:
Պետք է նշեմ, որ զարգացած երկրներում, 12 տոկոս ամենահայտնի հոսպիտալներում ներհիվանդանոցային վարակների խնդիր կա, մեզ մոտ այդ խնդիրը, ցավոք, ամփոփել կարծես թե հնարավոր չէ, որովհետև փաստացի ինքը գաղափարը, թե ինչ է նշանակում ներհիվանդանոցային վարակ տարբեր մեկնաբանություններ է ստանում հիվանդանոցների ղեկավարների մոտ: Այդ ուղղությամբ նաև կադրային հարցեր կքննարկենք՝ հարցը հիվանդանոցների ղեկավարների հավաստագրմանն է վերաբերում, որպեսզի նրանք միասնական թերմինաբանություն կիրառեն, միասնական քաղաքականությունը ճանաչեն և կարողանան միասնական պայքար մղել:
-Այսինքն անգամ հեռանկարում խոսել չենք կարող, որ մի օր պետությունն իր վրա ամբողջությամբ կվերցնի բուժման այս ծախսերը…
-Հնարավորությունների դեպքում անշուշտ պետք է այդ հարցը ևս բարձրացնել, բայց անհամեմատ ավելի արդյունավետ է կանխել, պրոֆիլակտիկ ծրագրեր իրականացնել ներհիվանդանոցային վարակների կանխմանն ուղղված:
-Իսկ ինչպիսի՞ն է հեպատիտ C-ով վարակների դինամիկան Հայաստանում վերջին տարիներին: Աճ ունե՞նք:
-Ակնհայտ աճ չունենք: Քաջարանի բռնկումը իհարկե արտակարգ իրավիճակ էր մեզ համար և մենք տեղեկացրել ենք ինչպես բուժհիմնարկի հիմնադիրներին՝ Սյունիքի մարզպետարանին, նաև համայնքներին, որոնք ունեն բուժհաստատություններ, մեկ անգամ ևս հիշեցրել ենք համապատասխան որոշումների, հրամանների մասին, ներհիվանդանոցային վարակների դեմ ընթացակարգի մասին: Կարծում եմ, որ հավաստագրման գործընթացից հետո, երբ հիմնարկների ղեկավարները ավելի խորը կկարողանան ճանաչել իրենց պարտականությունները և պատասխանատվության չափը այդ գործընթացը նոր զարկ կստանա և հիմնադիրները կկարողանան ավելի զգույշ լինել ընտրության մեջ հիմնարկի ղեկավար նշանակելիս:
