20/06/2018 19:02
Իրինա Հարությունյանին Ֆրեդ Դավթյանը հետ չի ընդունել թատրոն. տնօրենն առաջնորդվում է մասնագիտական որակներո՞վ, թե՞ անձնական հարաբերություններով. մեկնաբանում է դերասանուհին
Հայաստանի միակ Ռուսական թատրոնում՝ Երևանի Կ. Ստանիսլավսկու անվան դրամատիկականում, վերջին շրջանում լարված իրավիճակ է: Շուրջ 50 տարվա գեղարվեստական ղեկավար Ալեքսանդր Գրիգորյանի մահից հետո արդեն գրեթե 8 ամիս է՝ թատրոնն առանց գեղարվեստական ղեկավարի է մնացել: Ներկա պահին թափուր մնացած այդ պաշտոնի համար պայքարում են ռեժիսոր Նորա Գրիգորյանն (Ալեքսանդր Գրիգորյանի դուստրը) ու տվյալ թատրոնի դերասան Ռոբերտ Հակոբյանը: Նկատելի է, որ պայքարը գործնական դաշտից տեղափոխվել է նաև անձնական հարթություն, քանի որ իր հարցազրույցներում դերասան թեկնածուն հաճախ է շեշտում՝ ինքը պայքարելու է այդ պաշտոնի համար, քանի որ մյուս հավակնորդը թատրոնի նախկին գեղարվեստական ղեկավար Ալեքսանդր Գրիգորյանի դուստրն է:
Aysor.am-ի հետ զրույցում գնահատելով ստեղծված վիճակը՝ թատրոնի նախկին «բնակիչ» ՀՀ Վաստակավոր արտիստուհի Իրինա Հարությունյանը նկատեց՝ ամեն ինչ շատ վատ է:
«Իմ կարծիքով գեղարվեստական ղեկավարի հարցը պետք էր շուտ լուծել, բայց նախկին իշխանությունն (նկատի ունի՝ Մշակույթի նախարար Արմեն Ամիրյանին՝ հեղ.) իր հերթական սխալ որոշումը կայացրեց: Դա խաղացանկային թատրոն է, ու ստեղծագործական թիմի յուրաքանչյուր անդամ պարտադիր պետք է վերահսկողություն ունենա: Որքանով տեղեկացված եմ մամուլից՝ թատրոնում այնպիսի իրավիճակ է տիրում, որը հարիր չէ այդ թատրոնին: Այնտեղ ոչ թե պայքար, այլ պատերազմ է գնում: Ափսոսանք եմ ապրում, երբ տեսնում եմ, որ այս թատրոնի բարձր համբավը կարող է անկում ապրել», - ափսոսանքով նշեց մեր զրուցակիցը:
Նկատառմանը, որ թատրոնի պատասխանատվությունն այս ընթացքում ստանձնել է տնօրեն Ֆրեդ Դավթյանը, ինչը պետք է որ նշանակի, որ այնտեղ արտիստներն ինքնագործունեությամբ չեն զբաղվում, պատասխանեց.
«Ես գտնում եմ՝ եթե տնօրենը թույլ է տվել, որ թատրոնն այսօր հասնի այս վիճակին, ապա այնտեղ ղեկավարություն, տնօրեն ընդհանրապես չկա: Տարիների ընթացքում այս թատրոնում տարբեր տարաձայնություններ են եղել, բայց թատրոնն ունեցել է ղեկավար, որը կարողացել է ձեռքը խփել սեղանին ու այդ ամենին վերջ դնել: Ալեքսանդր Սամսոնիչն էլ էր լսում բոլորին, բայց վճռորոշ խոսքը պարտադիր իրենն էր լինում: Նա ղեկավար է, իր պատասխանատվությունն այսօր ամենամեծն է, չպետք է թողնի, որ ներքին կոնֆլիկտը զարգանա: Այսօրվա դրությամբ երկրի առաջատար թատրոններից մեկը կանգնել է կործանման եզրին միայն այն պատճառով, որ երկու հոգի ընդհանուր հայտարարի չեն կարողանում գալ»:
Անդրադառնալով նախկին գործընկեր երկու թեկնածուներին՝ դերասանուհին ընդգծեց՝ նրանցից և ոչ մեկին չի տեսնում Ռուսական թատրոնի ղեկին:
«Ստեղծված վիճակը պետք է ռեալ գնահատել: Եթե այսօր նրանց համար այդ պաշտոնը կռվախնձոր է դարձել, ոչ թե պայքար, այլ պատերազմ, ուրեմն իրենցից ոչ մեկը չպետք է հայտնվի թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարի պաշտոնում… Ալեքսանդր Սամսոնիչի մահից հետո հարցազրույցի ժամանակ ասել եմ՝ չեմ էլ պատկերացնում, թե ով կարող է իրեն փոխարինել այս թատրոնում: Այստեղ պետք է լինի նոր մտածելակերպով, թարմ ու պայծառ մտքով մեկը: Ճիշտ է՝ դժվար կլինի այս վիճակում կառավարել ու վերակենդանացնել թատրոնը, բայց կարծում եմ՝ մեր ասպարեզում այդպիսի մեկը կգտնվի», - նշեց նա:
Ըստ կանոնակարգի՝ թատրոնների գեղարվեստական ղեկավարների և գլխավոր ռեժիսորների նշանակումները իրականացնում են թատերական կոլեկտիվն ու թատրոնի ղեկավար կազմը, Մշակույթի նախարարությունը մրցույթով նշանակում և ազատում է միայն թատրոնների տնօրեններին: Իրինա Հարությունյանը հույս հայտնեց՝ Մշակույթի նախարարն այս անգամ իրավիճակին այլ կերպ կարձագանքի:
«Չի կարելի, որ նախարարությունը կարևոր այդ առաքելությունը թողնի միայն դերասանների հայեցողությանը: Բնականա է, որ թատրոնի դերասանը չի կարող իրավիճակն օբյեկտիվ գնահատել, տարաձայնություններ կլինեն, կոլեկտիվում մարդիկ որոշակի քմահաճույքներ ու պառակտումներ կունենան, կարող են նաև զուտ անձնական համակրանքով առաջնորդվել: Նաև տնօրենը պետք է հստակ դիրքորոշում ունենա, ոչ թե ասի՝ ով լինի, նրա հետ էլ կաշխատեմ», - հավելեց մեր զրուցակիցը:
15 տարի աշխատելով Կ. Ստանիսլավսկու անվան պետական ռուսական դրամատիկական թատրոնում՝ Իրինա Հարությունյանը սեփական դիմումի համաձայն 2013 թվականին հեռացավ այնտեղից: Պատճառը որոշակի տարաձայնություններն էին: Հարցին՝ արդյոք դերասանուհին չի կարոտում մայր թատրոնն ու չի ցանկանում վերադառնալ այնտեղ, վրդովված պատասխանեց.
«Մարտ ամսին անձամբ առաջին քայլն արեցի ու փորձեցի թատրոն վերադառնալ. գնացել եմ տնօրենի մոտ, ով ինձ գործի չընդունեց անհեթեթ պատճառաբանությամբ՝ հաստիք չկա: Պատկերացնո՞ւմ եք, միակ ռուսական թատրոնն այսօր դերասանի հաստիք չունի: Տպավորություն է՝ ռուսախոս դերասանները, վաստակավոր, պրոֆեսիոնալ արտիստներն ամեն քայլի են հանդիպում: Ես նրա ոչ մի բառին չհավատացի, այդ մասին իրեն էլ եմ ասել: Նաև ասել եմ՝ դիմումս մակագրի, գրի, որ հաստիք չլինելու պատճառով ես թատրոն չեմ կարող վերադառնալ: Բնականաբար՝ հրաժարվեց, ու ինձ ուղղորդեց դեպի Մշակույթի նախարարություն»:
Պարզվում է՝ Ֆրեդ Դավթյանը միայն հաստիքի պատճառաբանությամբ չի սահմանափակվել: Չհամոզելով դերասանուհուն՝ հիշեցրել է՝ նա թատրոնից սկանդալով է հեռացել: Բայց թե ի՞նչ կապ ունեն մասնագիտական հմտություններն ու անձնական հարաբերությունները՝ այլ հարց է: ՀՀ Վաստակավոր արտիստուհին հասկանում է, թե որտեղ է թաքնված, այսպես ասած, շան գլուխը:
«Ֆրեդ Դավթյանն ինձ ասում է՝ մի քիչ էլ սպասիր, կոլեկտիվը դեռ ուշքի չի եկել քո գնալուց հետո: Թող նոր գեղարվեստական ղեկավար գա, ինքը կորոշի՝ դու գա՞ս, թե՞ չգաս: Այդ ի՞նչ եմ արել, որ ուշքի չեն եկել՝ մա՞րդ եմ սպասնել, ներկայացո՞ւմ եմ ձախողել… Ալեքսանդր Գրիգորյանն, անկախ դիմացինի հետ ունեցած անձնական հարաբերության, գործի մեջ միշտ առաջնորդվել է որակներով: Միշտ ասում էր՝ պրոֆեսիոնալ մարդկանց ամեն ինչ ներելի է: Այս օրինակն ինձ չի վերաբերում, ինձ ներելու ոչինչ չունեն, ես ուղղակի իրավիճակն եմ նկարագրում… Ես խաղաղությամբ գնացի, իսկ իրենք ինձ թիկունքով շրջվեցին ու երեք մատ ցույց տվեցին: Սա թատրոն է, ոչ թե սեփական քմահաճույքները թելադրելու վայր: Հասկանում եմ՝ որոշների համար ես լուրջ խոչընդոտ եմ: Թող որակավորում անեն ու համեմատեն ինձ ու ներկա պահին բեմում գտնվող մի քանի հոգու, եթե ես իրենցից թերի լինեմ, անձամբ ներողություն կխնդրեմ», - կոչ արեց Ի. Հարությունյանը:
Հետաքրքրվածությանը՝ արդյոք նոր գեղարվեստական ղեկավարի նշանակման դեպքում ևս մեկ քայլ կանի դեպի թատրոն, ընդգծեց.
«Միայն այն դեպքում, երբ հասկանամ, որ դիմացինս արդար մարդ է ու առաջնորդվում է ոչ թե սեփական շահերից ելնելով կամ հիշաչարությամբ, այլ՝ մասնագիտական որակների գնահատմամբ: Ես ուզում եմ առողջ մթնոլորտ վերադառնամ, ամուր ղեկավար ունենամ: Ուզում եմ այն կարգ ու կանոնում աշխատել, որը եղել է տարիներ առաջ: Միայն ես չէ, ռուսական թատրոնից հեռացած շատ դերասաններ կան, որ վերադառնալու ցանկություն ունեն»:
Ի դեպ, օրերս մամուլը գրել էր նաև այն մասին, որ Իրինա Հարությունյանը իր թեկնածությունն է ներկայացրել թատրոնի գեղարվեստական ղեկավարի պաշտոնի համար: Դերասանուհին վստահ է՝ դա իր անունը պախարակելու հերթական միջոցն է:
«Ես այդ թերթից արդեն իսկ հերքում եմ պահանջել, ասել եմ, ցույց տվեք որևէ աղբյուր, ըստ որի ձեր ինֆորմացիան ճիշտ է: Բնականաբար՝ չկարողացան: Արդեն երկրորդ անգամ իմ անունը սուտ խոսակցությունների հետ են կապում: Ու այդ խոսակցությունը որտեղի՞ց է դուրս եկել՝ բնականաբար՝ թատրոնից», - Aysor.am-ի հետ զրույցը եզրափակեց Իրինա Հարությունյանը:
Այնուամենայնիվ, դերասանուհին հուսով է ու հավատում է՝ կվերադառնա Ռուսական թատրոն:
