6.570.000 ՀՀ դրամի հափշտակության մեջ մեղադրվողը արդարացվել է

Aysor.am-ի շարքը` «Օրենքի զոհերը», այն մարդկանց մասին է, ովքեր մեղադրվելուց հետո պայքարել ու արդարացման վճիռ են լսել:

Արմավիրի մարզի ընդհանուր իրավասության առաջին ատյանի դատարանը արդարացրել է 6.570.000 ՀՀ դրամի հափշտակության մեջ մեղադրվող Կարեն Հովհաննիսյանին:

Գործի նախապատմությունը (Աղբյուրը՝ Դատական տեղեկատվական համակարգ)

1982 թ. ծնված Կարեն Հովհաննիսյանին՝ բարձրագույն կրթությամբ, ամուսնացած, խնամքին երկու անձ, ֆիզիկապես վատառողջ` տառապում է «Միգրեն» հիվանդությամբ, տարել է դիմաներվի կաթված, ունի սրտանոթների 30 տոկոսի նեղացում, գտնվում է ամբուլատոր հսկողության տակ, նախկինում չդատված, անհատ ձեռներեց, աշխատում է տուրիստական կազմակերպությունում և անշարժ գույքի գործակալությունում որպես տնօրեն, մեղադրանք է առաջադրվել ՀՀ քր. օր-ի 178 հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով և 325 հոդվածի 1-ին մասով։

Ըստ Կ. Հովհաննիսյանին առաջադրված մեղադրանքի՝ նա խաբեությամբ ուրիշի գույքը հափշտակելու դիտավորությամբ, կազմել է կեղծ միասնական տեղեկանք նույն գյուղի Պ. Սևակի 1 հասցեում գտնվող իր տունն իբրև արգելանքի տակ չգտնվելու վերաբերյալ, որն ներկայացնելով Արմավիրի տարածքային նոտարական գրասենյակ, 09.07.2013թ. խաբեությամբ Արմավիրի մարզի Տարոնիկ գյուղի բնակիչ Հ. Ա.-ի հետ կնքել է փոխառության և անշարժ գույքի գրավի պայմանագիր, համաձայն որի վերջինիցս ստացել է առանձնապես խոշոր չափերի` 6.570.000 /վեց միլիոն հինգ հարյուր յոթանասուն հազար/ ՀՀ դրամ գումար և հափշտակել այն։ Սակայն երբ փոխառության պայմանագրում նշված 10-օրյա ժամկետը լրանալուց հետո Հ. Ա.-ն դիմել է ՀՀ ԿԱ ԱԳԿ ՊԿ Արմավիրի մարզային ստորաբաժանում գրավադրված անշարժ գույքի նկատմամբ իր իրավունքի պետական գրանցում կատարելու համար, պարզվել է, որ այն գտնվում է արգելանքի տակ։

Դատաքննությամբ հիմնավորվել է, որ քրեական գործով տուժող Հ. Ա.-ն 2013թ. հունիս ամսին դիմել է անշարժ գույքի առուվաճառքով զբաղվող գործակալության տնօրեն, ամբաստանյալ Կ. Հովհաննիսյանին ու խնդրել Էջմիածին քաղաքում իր համար ձեռք բերել բնակարան։ Հ. Ա.-ն հայտնել է, որ ունի 19.000 /տասնինը հազար/ ԱՄՆ դոլար կանխիկ գումար և հաշվի առնելով իրենց միջև արդեն իսկ ստեղծված մտերմությունը, խնդրել է, որ բնակարանի արժեքը չգերազանցի 30.000 /երեսուն հազար/ ԱՄՆ դոլարը։

Հետագայում, հաշվի առնելով ձևավորված ընկերական հարաբերությունները, իր ձեռնարկատիրական գործունեության համար առաջացած անհրաժեշտությունից ելնելով, ամբաստանյալ Կարեն Հովհաննիսյանը դիմել է Հ. Ա.-ին փոխառությամբ 16.000 /տասնվեց հազար/ ԱՄՆ դոլար գումար տրամադրելու խնդրանքով, պարտավորվելով գումարը վերադարձնել 10 օր անց։ Հ. Ա.-ն, ամբողջությամբ վստահելով Կարեն Հովհաննիսյանին, համաձայնվել է գումարը տրամադրել։

Փոխադարձ համաձայնության գալով` ամբաստանյալ Կարեն Հովհաննիսյանն ու Հ. Ա.-ն 09.07.2013թ-ին պայմանավորվել են հանդիպել Էջմիածին քաղաքի նոտարական գրասենյակի մոտ, սակայն երկու ժամ անց ամբաստանյալ Կարեն Հովհաննիսյանը զանգահարել ու հայտնել է, որ գրասենյակի նոտարներից մեկն արձակուրդում է, իսկ մյուսը 2.000.000 /երկու միլիոն/ ՀՀ դրամից ավել արժեք ունեցող գործարքներ չի կնքում։

Հ. Ա.-ի առաջարկով նրանք գնացել են Արմավիրի տարածքային նոտարական գրասենյակ և կնքել փոխառության, ինչպես նաև անշարժ գույքի գրավի պայմանագիր, համաձայն որի Հ. Ա.-ն փոխառությամբ Կարեն Հովհաննիսյանին առձեռն տվել է 6.570.000 /վեց միլիոն հինգ հարյուր յոթանասուն հազար/ ՀՀ դրամ գումար` մինչև 20.07.2013թ. վերադարձնելու պայմանով։

Ընդ որում՝ մինչև գործարքի կնքելն ամբաստանյալ Կարեն Հովհաննիսյանը ցույց է տվել 04.06.2013թ-ի ամսաթվով իբր կադաստրի կողմից տրված, իրեն ու իր ընտանիքի անդամներին պատկանող` Արմավիրի մարզի Արտիմետ գյուղի Պ. Սևակի 1 հասցեի տան վերաբերյալ իր կողմից կեղծված միասնական տեղեկանքը։ Ամբաստանյալ Կարեն Հովհաննիսյանը ժամանակին չի կարողացել վերադարձնել փոխառությամբ վերցված գումարը և պարբերաբար հեռախոսային կապի մեջ է եղել Հ. Ա.-ի ու նրա եղբոր հետ և խոստացել պարտքերը ստանալուն պես վերադարձնել փոխառությամբ վերցված գումարը։

Գումարի վերադարձնելն ուշացնելու պատճառով գրավադրված տունն իր անվամբ ձևակերպելու նպատակով Հ. Ա.-ն 13.08.2013թ-ին դիմել է կադաստրի Արմավիրի մարզային ստորաբաժանմանը, մի քանի օր անց տեղեկացել է, որ իր դիմումը կասեցվել է, իսկ 22.08.2013թ. կադաստրի ստորաբաժանումում իմացել, որ Կարեն Հովհաննիսյանի կողմից գրավադրված բնակելի տունը գտնվում է արգելանքի տակ, նույն օրն էլ հանդիպել է Կարեն Հովհաննիսյանին, որն էլ խոստացել է մեկ շաբաթում ամբողջությամբ վերադարձնել փոխառությամբ վերցված գումարը։

Դեռևս նախաքննության ընթացքում 29.09.2013թ. ամբսատանյալ Կարեն Հովհաննիսյանը Հ. Ա.-ին վերադարձրել է փոխառությամբ վերցված գումարից 4.000 /չորս հազար/ ԱՄՆ դոլարը, իսկ 22.12.2013թ. վերջինիս է վերադարձվել մնացած 12.000 /տասներկու հազար/ ԱՄՆ դոլարը և նույն օրը Հ. Ա.-ն դիմում է ներկայացրել նախաքննական մարմնին ու հայտնել, որ Կարեն Հովհաննիսյանի կողմից փոխառությամբ իրենից վերցված գումարն ամբողջությամբ վերադարձվել է և վերջինից նյութական որևէ պահանջ չունի։

Դատարանի իրավական վերլուծությունները

Դատարանի գտել է, որ Կ. Հովհաննիսյանի արարքում բացակայում է ՀՀ քր. օր-ի 178 հոդվածով նախատեսված հանցագործության հանցակազմը, քանի որ վերջինս ի սկզբանե տուժող Հ. Ա.-ին խաբելու կամ վստահությունը չարաշահելու և դրա շնորհիվ վերջինիս գումարները հափշտակելու, ինչպես նաև այդ գումարների նկատմամբ իրավունք ձեռք բերելու նպատակ չի ունեցել։

Խարդախության օբյեկտիվ կողմի առանձնահատկությունը դրսևորվում է նրանում, որ հափշտակությունն իրականացվում է խաբեության կամ վստահությունը չարաշահելու միջոցով։ Խաբեությունը գույքի սեփականատիրոջը կամ գույքի տիրապետողին մոլորության մեջ գցելու նպատակով իրական, ճշմարիտ փաստերի դիտավորյալ խեղաթյուրումն է կամ ճշմարտության մասին լռելը։ Վստահությունը չարաշահելն ուրիշի գույքին տիրանալու կամ դրա նկատմամբ իրավունք ձեռք բերելու նպատակով հանցավորի կողմից, նրա և գույքի սեփականատիրոջ կամ գույքը տիրապետողի միջև ձևավորված վստահության հարաբերությունների օգտագործումն է։ Արարքը խարդախություն որակելու համար բավարար չէ, որ անձն իր արարքներով կամ որոշակի հանգամանքների բերումով տուժողի մոտ վստահություն վայելի, այլ անհրաժեշտ է, որպեսզի վերջինս համոզի տուժողին իրեն փոխանցել գույքը կամ գույքի նկատմամբ իրավունքները, որպիսին ամբաստանյալ Կ. Հովհաննիսյանը չի կատարել։

Կ. Հովհաննիսյանի գործողություններում բացակայում է ինչպես հանցակազմը բնութագրող օբյեկտիվ կողմը, այնպես էլ սուբյեկտիվ կողմը, քանի որ վերջինս տուժող Հ. Ա.-ին որևէ կերպ չի համոզել, մոլորության մեջ չի գցել, գումարը վերցրել է փոխառությամբ, ցանկացել է այդ գումարները նպատակային օգտագործել ու վերադարձնել այն և հետագայում էլ ամբողջ գումարը վերադարձրել է։

Փոխառության պայմանագրի առկայությունը վկայում է ամբաստանյալ Կ. Հովհաննիսյանի և տուժող Հ. Ա.-ի միջև պարտավորական հարաբերությունների առկայության մասին։

Տվյալ դեպքում ամբաստանյալ Կ. Հովհաննիսյանը նպատակադրված է եղել իրականացնելու իր վրա վերցված քաղաքացիաիրավական պարտավորությունները, որի մասին վկայում է այն, որ կատարել է կոնկրետ գործողություններ գումարը վերադարձնելու ուղղությամբ, և հենց առաջին իսկ հնարավորության դեպքում իրականացրել է իր քաղաքացիաիրավական պարտավոթությունների մի մասը, իսկ հետագայում էլ նաև մույս մասը։

Այսպիսով, Կ. Հովհաննիսյանի գործողությունները ՀՀ քր. օր-ի 178 հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով նախատեսված հանցագործության հատկանիշներ չեն պարունակում և կրում են զուտ քաղաքացիաիրավական հարաբերությունների բնույթ։

Դատավճռով ճանաչվել և հռչակվել է Կ. Հովհաննիսյանի անմեղությունը ՀՀ քրեական օրենսգրքի 178 հոդվածի 3-րդ մասի 1-ին կետով նախատեսված հանցագործության կատարման մեջ, Կ. Հովհաննիսյանի նկատմամբ քրեական հետապնդումը դադարեցվել է ու վերջինիս արդարացվել է` նրա արարքում հանցակազմի բացակայության կապակցությամբ։

«Հայաստանի Հանրապետության անկախության հռչակման 22-րդ տարեդարձի կապակցությամբ համաներում հայտարարելու մասին» ՀՀ Ազգային Ժողովի 03.10.2013թ. որոշման 5-րդ կետի 2-րդ ենթակետի հիման վրա Կ. Հովհաննիսյանի նկատմամբ ՀՀ քր. օր-ի 325 հոդվածի 1-ին մասով քրեական գործի վարույթը կարճել և քրեական հետապնդումը դադարեցնել։

Նախորդող հրապարակում՝ «Օրենքի զոհերը». Պաղպաղակի փաթեթավորումից` մինչև դատարան

3 զինծառայողները արդարացվել են՝ քրեական հետապնդումը բացառող հանգամանքով

Արդարացվել է պետությանը 1.862.129 ՀՀ դրամ վնաս պատճառելու մեջ մեղադրվողը