16/04/2015 10:25
Հայոց ցեղասպանության ուղղությամբ Թուրքիան սպառել է իր բոլոր անելիքները. Թուրքագետ
Նախօրեին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը Ղազախստան մեկնելուց առաջ, օդանավակայանում լրագրողների հետ զրույցի ժամանակ հայտարարել էր, թե Հայոց ցեղասպանության վերաբերյալ ոչ մի ընդունված բանաձև ոչ մի ազդեցություն չի ունենա Թուրքիայի դիրքորոշման վրա: «Մի ականջից կմտնի, մյուսից դուրս կգա»,- այսպես էր արձագանքել թուրք առաջնորդն՝ անդրադառնալով Հռոմի Պապի հայտարարությանն ու երեկ Եվրախորհրդարանում ընդունված բանաձևին, որով Թուրքիայի և ԵՄ անդամ երկրներին կոչ է արվում ճանաչել Հայոց ցեղասպանությունը:
«Էրդողանի հայտարարությունը նշանակում է, որ իրականում Թուրքիան անելիք այլևս չունի՝ հակաքայլերի առումով»,- Aysor.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց թուրքագետ Հակոբ Չաքրյանը, ով իր խոսքում հավելեց նաև, որ Թուրքիան այս հարցի հետ կապված սպառել է իր բոլոր անելիքներն ու հայտնվել է անելանելի վիճակում: «Էրդողանի օղակն այլևս անելիք չունի այս ուղղությամբ, որպեսզի բավարարի ներքին լսարանը: Հայոց ցեղասպանության հարցով թուրքական իշխանությունների հակաքայլերն ու ժխտողականության դիրքերը սպառվել են, իսկ դա առավել ակնհայտ դարձավ հատկապես Հռոմի Պապի հայտարարությունից հետո»,- ասաց նա:
Թուրքագետի խոսքով՝ ինչպես ներկայում, այնպես էլ առաջիկայում Հայաստանի համար Հռոմի Պապի հայտարարությունը դրական անդրադարձ կունենա: Իսկ Հայոց ցեղասպանության ճանաչման գործընթացը կարելի է արդեն ավարտված համարել, քանի որ առաջիկայում այն կճանաչեն նաև ԵՄ անդամ երկրներն ու ԱՄՆ-ը:
Հ. Չաքրյանի կարծիքով՝ այս տարի ԱՄՆ նախագահ Բարաք Օբաման ևս կուղղի իր երբեմնի սխալը. «ԵԽ-ն արդեն Հայոց ցեղասպանության հետ կապված երկու բանաձև է քննարկել, մեկն՝ ընդունել, որոնցից մեկով Թուրքիային կոչ է անելու ճանաչել Հայոց ցեղապանությունը, իսկ մյուսով՝ ապրիլի 24-ը հռչակելու է հիշատակի օր: Ինչ վերաբերում է Միացյալ Նահանգներին, ապա կարծում եմ, որ այս տարի ԱՄՆ նախագահն, ի վերջո, կկատարի իր խոստումը: ԱՄՆ պետքարտուղարն արդեն այդ մասին խոսել է ու շատ դրական է արտահայտվել հատկապես Պապի անակնկալ արտահայտության ու Վատիկանում Հայոց ցեղասպանության 100-րդ տարելիցին նվիրված պատարագի մասին: Իսկ դա նշանակում է, որ նա իր պատմության հետ առերեսվել է: Իսկ եթե Թուրքիան էլ առերսվի՝ դա կլինի ոչ միայն Միացյալ Նահանգների օգտին, այլև Թուրքիայի և առհասարակ միջազգային հանրության»,- մանրամասնեց թուրքագետը՝ ընդգծելով, որ այս հայտարարությունը թույլ է տալիս կարծել, որ այս անգամ Բարաք Օբաման կարտաբերի ոչ թե Մեծ Եղեռն, այլ Ցեղասպանություն բառը:
Անդրադառնալով տարածված լուրերին, թե ապրիլի 24-ին Հայաստան կժամանի Քլինթոնը, սակայն ոչ թե հարգելու հայ ժողովրդի վիշտն, այլ սեփական PR-ի համար, թուրագետը նշեց. «Քլինթոնի այցն այլ ենթատեքստ չունի: Եթե այլ ենթատեքստի խնդիր լիներ, նա չէր ժամանի Հայաստան: Ոչ ոք Հ. Քլինթոնին չի ստիպում գալ Հայաստան: Ուրիշ երկիր չկա՞, որ նա գնա ու իր PR-ով զբաղվի: Չեմ կարծում, որ նա կգա Հայաստան այդ նպատակով: Եթե նա գա Հայաստան, գալու է որպես ԱՄՆ նախագահի թեկնածու, իսկ դա արդեն ինչ-որ բան է նշանակում»,- նկատեց թուրքագետը:
Ինչ վերաբերում է Թուրքիայի Խորհրդարանի նախագահ Ջեմիլ Չիչեքի հայտարարությանը, թե Պապի հայտարարությունը հոգևոր առաջնորդի պահվածք չէ, թուրքագետն ընդգծեց, որ եթե Էրդողանի հայտարարությունը ոչ մի նշանակություն չունի, ապա Չիչեքի հայտարարությունն՝ առավել ևս: Հիշեցնենք՝ Թուրքիայի խորհրդարանի նախագահ Ջ. Չիչեքը հայտարարել էր, թե Պապի պահվածքը հոգևոր առաջնորդի պահվածք չէր, ով փոխանակ հաշտեցներ ժողովուրդներին, ավելի սրեց երկու ժողվուորդների միջև առկա լարվածությունը: Չաքրյանը նկատեց, որ առհասարակ հարաբերությունները լինում են դիվանագիտական, տնտեսական ու առևտրական, իսկ տվյալ դեպքում Վատիկանը կորցնելու բան չունի:
«Վատիկանը թուրքերի հետ չի պատրաստվում ռազմավարական դաշինք կնքել, իսկ դա նշանակում է, որ Վատիկանը Թուրքայի հետ քաղաքական հարաբերություններ չունի: Վատիկանը չի պատրաստվում Թուրքիայում ցեմենտի գործարան բացել, որը ենթադրում է, որ չկան տնտեսական հարաբերություններ: Վատիկանը Թուրքիայից շաքարավազ չի բերելու, իսկ դա նշանակում է, որ առևտրական հարաբերություններ ևս չկան: Վատիկանը վարավել է շատ ճիշտ, իսկ Հռոմի Պապն իրեն դրսրևորել է ճիշտ հոգևորականի պես, ով Թուրքիայի հետ ունի ընդամենը դիվանագիտական հարաբերություններ, որը կրում է խորհրդնշական բնույթ: Ինչ վերաբերում է Չիչեքի հայտարարությանը, Հռոմի Պապը պատարագից հետո ելույթ ունեցավ ու հայտարարեց, որ հոգևոր գործչի գլխավոր պարտականությունը ճշմարտություն ասելն է, որից հետո թուրքերը ձայները կտրեցին»:
Թուրքագետն ընդգծեց, որ Թուրքիայում սպասվում են խորհրդարանական ընտրություններ, ուստի Խորհրդարանի նախագահը պատրաստվում է այդ ընտրություններին: «Դա ներքին օգտագործման համար է: Հայերի վերաբերյալ Էրդողանի հայտարարությունը ևս կրում է PR բնույթ, որը որևէ կերպ չի կարող ազդել Հայոց ցեղապանության ճանաչման գործընթացի վրա»,- եզրափակեց նա:
